Report App: 'Pesten groot probleem op werkvloer, ook onder thuiswerkers'

Organisaties denken wel eens ook dat pesten niet meer voorkomt, nu mensen thuiswerken, maar het tegendeel is waar. ,,Mensen voelen zich stoerder achter hun beeldscherm'', legt Karin Bosman, ceo van Report App, uit. ,,Het is ook gemakkelijker om te pesten, je sluit mensen eenvoudiger buiten en verstuurt berichtjes achter hun rug om. Op kantoor is het gemakkelijker om te zien wat de impact van een opmerking op iemand is, achter het scherm is dat minder duidelijk.''

Kwetsende grappen collega's

Veel opmerkingen worden weggezet als ‘grapjes’ en ‘je moet je niet aanstellen’. Bosman: ,,Een collega die tegen een ander zegt: ‘Je ziet er dikker uit op een beeldscherm’, is fout bezig. Dat mag een grapje zijn, maar het is geen leuk grapje. Het is kwetsend en dat kan die andere collega heel onzeker maken. Dit is al een moeilijke tijd voor mensen, want hun thuissituatie is ook hun werkplek. Dan valt er bijna niet meer aan werk te ontkomen. Daarom moeten werkgevers gedrag bespreekbaar maken.”

Mensen verplaatsen zichzelf slecht in anderen. ,,Ze zeggen wel: ‘Als iemand zo’n opmerking naar mij maakt, dan zou ik zus-en-zo reageren’, maar dat weet je niet. Dat ontdek je pas als het echt gebeurt, als die opmerking wordt gemaakt. Daarom is een vertrouwenspersoon zo belangrijk, die gelooft je namelijk. Die gaat niet zeggen dat het wel meevalt en dat je je er overheen moet zetten. En dat geloof is een eerste stap naar weerbaarheid.” De erkenning is dus cruciaal, dat heb je nodig en daar word je sterker van.

Pesten als kostenpost

Pesten is een enorme kostenpost voor bedrijven. Een pestgeval kost een werkgever zo’n 45.000 euro per jaar, want gepeste werknemers komen vaak in een burn-out terecht. ,,Dat moet je niet te licht opvatten”, zegt Bosman. ,,Bedrijven hebben nog altijd de neiging om de pester te beschermen en de gepeste het maar zelf te laten oplossen. Mensen geloven vaak niet wat een enorme impact het heeft.“

Bij veel bedrijven is niet duidelijk wat de kosten precies zijn, omdat de verzuimkosten niet duidelijk gebudgetteerd zijn. ,,Dan zie je het niet en dat maakt het niet urgent”, legt Marieke Oudelaar uit, zij is coo bij Report App. ,,Veranderingen en reorganisaties gaan wel steeds door, maar deze kostenpost wordt niet gezien. Het is ook een cultuuronderwerp, iets waar veel ondernemers moeite mee hebben.”

Boys will be boys

Er is verandering nodig in de cultuur van bedrijven en veel werkgevers vinden dat spannend. ,,Maar hun imago kan wel zo kelderen”, stelt Bosman. ,,De reclame van Gillette, ‘Boys will be boys’ (waarin mannen eerlijk uitkomen voor de scheve verhoudingen naar vrouwen, red.), zorgde voor een enorme keldering in de verkoop van scheermesjes voor mannen, maar die voor vrouwen ging door het dak!”

Een burn-out duurt gemiddeld zeven tot negen maanden. Al die tijd ben jij een goede kracht kwijt en is er een vervanger die opgeleid moet worden. Als er al een vervanger is. Zo niet, dan moet het andere personeel het opvangen. Het klimaat binnen je bedrijf verslechtert door pesten. Oudelaar: ,,Wij vinden dit zo belangrijk dat we een app ontwikkelden waarmee we bedrijven helpen om om te gaan met pestgedrag.”

Maak pesten bespreekbaar

Maak het bespreekbaar, is wat Bosman en Oudelaar zeggen. ,,Bedrijven verschuilen zich vaak achter protocollen en dat het wel op intranet staat, maar dat is niet voldoende. Het moet iedere maand terugkomen in vergadering. Bespreek welk gedrag gewenst is en leg het in de cao vast. Duurzame inzetbaarheid staat wel in iedere cao, maar mentale veiligheid niet. Als je een goede werkgever bent, hoort dit erbij”, legt Oudelaar uit.

Er zijn wel vertrouwenspersonen bij bedrijven, maar de informatie daarover moet je vaak opzoeken. Die is niet direct voorhanden. ,,Dat werpt een drempel op”, zegt Bosman. ,,Dat wil je juist niet, want je wilt gezonde, actieve en productieve werknemers. Daarom is het belangrijk om die informatie meer in het zicht te laten zijn. Het is nog lastiger wanneer de vertrouwenspersoon iemand is die bij het bedrijf werkt, iemand die net vrienden is met degene die een ander pest. Dat werpt ook een barrière op. Daarom komen wij met de app waarmee bedrijven en werknemers een beroep kunnen doen op onafhankelijke vertrouwenspersonen.”

Sociaal isolement werknemers

Kijk naar wat werknemers nodig hebben, is nog een tip van Bosman: ,,Ze moeten zich veilig voelen in een bedrijf, veilig genoeg om zich uit te spreken. Vooral over zaken die zij als grensoverschrijdend ervaren. Daarbij gaat het er niet om of een ander dat ook vindt.” Werknemers die niet weten waar ze met hun problemen terecht kunnen, komen in een sociaal isolement terecht. Ze denken dat het aan hen ligt, dat zij zich aanstellen en dat ze gewoon verder moeten. ,,Dan zitten ze al met hun hoofd in de mist en om dan op zoek te gaan naar hulp is niet eenvoudig”, zegt Oudelaar. ,,Ze voelen zich nergens meer fijn. Normaal gesproken ga je naar huis en sluit je de deur achter je. Die onveiligheid is nu 24 uur per dag bij hen en dat moet je serieus nemen.”

Hoe aantrekkelijk ben je als werkgever als iedereen zichzelf kan zijn binnen jouw bedrijf? ,,Dat is voor de komende generaties echt een issue”, legt Oudelaar uit. ,,Dat wordt ook serieus genomen. Werkgevers zoals Gillette en Nike die met deze boodschappen komen in reclames, zijn heel aantrekkelijk.” Praat over deze zaken, maak het bespreekbaar en laat het niet alleen op intranet of een overheidswebsite staan.