Bedrijfskantine lijkt verleden tijd: nieuwe concepten stapelen zich op

Thomas Jespers zou niet meer terug willen naar hoe het ooit was. Nu vinkt hij in de ochtend aan wat hij die middag op kantoor wil eten, rekent af en op het door hem gekozen tijdstip staat zijn lunch (een salade en een sap) in een recyclebaar tasje klaar op het hoofdkantoor van zijn werkgever Sodexo, schrijft AD.

Hij hoeft alleen nog een plekje te zoeken in het restaurant ‘Qlubhuis’ om te eten én te werken. Plek is er zat: veel van zijn collega’s werken thuis of zijn nog op vakantie. Over ‘zijn’ nieuwe bedrijfsrestaurant is Jespers, bij Sodexo verantwoordelijk voor de ontwikkeling van dit nieuwe concept voor onder andere de catering, zeer te spreken.

Een van de meest positieve ontwikkelingen van corona

Niet alleen vanwege het gemak met het online bestellen en betalen, het ophalen van de maaltijd en de nieuwe inrichting, maar vooral ook omdat de maaltijdkeuze nu een stuk beperkter is geworden. ,,Vroeger was er zoveel keus met al die bakken salades, broodjes, beleg en verschillende soepen. Als je bedenkt hoeveel eten er toen werd verspild, dan is dit misschien wel een van de meest positieve ontwikkelingen van corona.” En, voegt hij eraan toe, ,,het is erg fijn dat we alle concepten die we bedenken zelf kunnen uitproberen.”

Wie denkt dat het louter uitprobeersels zijn, heeft het mis. Bij een groeiend aantal bedrijven is Sodexo bezig met de herinrichting van de bedrijfsrestaurants. Grote en kleine bedrijven in verschillende sectoren. Sommige bedrijven waren er voor corona al mee bezig of dachten er al over na, nu is alles in een stroomversnelling gekomen. ,,Voor wie het zich afvraagt: de traditionele kantine komt echt niet meer terug”, zegt Jespers stellig.

Karakter van bedrijfskantines zal 'wezenlijk' veranderen

Jannes van der Velde van de werkgeversvereniging AWVN deelt die indruk. Onderzoek heeft de werkgeversclub er niet naar gedaan, maar het beeld is dat het karakter van de bedrijfskantines wezenlijk zal veranderen. ,,Het wordt veel meer een ontmoetingsplek, waar je kunt samenwerken, een broodje kunt eten en onder genot van een goede kop koffie kunt overleggen met je relaties of collega’s”, denkt Van der Velde. Net als de kantoortuinen, die weer wat kleinschaliger worden, gaan ook de bedrijfsrestaurants op de schop, klinkt het.

Volgens Jespers zijn er veel smaken om uit te kiezen: volwaardige restaurants met koks, werkcafés, koffiecorners, vendingmachines, waarmee je je lunch (ontbijt of warme maaltijd) als een kroket uit de muur kunt halen, én micromarkets, kleinere (soms onbemande) uitgiftepunten waar je snel een broodje of salade kunt halen.

Vooral zakelijke dienstverlening omarmd nieuwe concepten

Vooral bedrijven in de zakelijke dienstverlening, denk aan banken en verzekeraars, hebben die nieuwe concepten al omarmd. Ook bij productiebedrijven ziet Jespers animo om bijvoorbeeld verse voedselautomaten te plaatsen, al dan niet bemand.

Randstad, de grootste uitzender en een van de grootste werkgevers van het land, signaleert dezelfde trend. ,,De wereld gaat weer verder open en langzaam gaan ook weer meer kantoren open. Je ziet dat kantoren nu vaak een wat andere functie krijgen, het worden meer ontmoetingsplekken”, zegt ook Emiel van Reede, Branche Manager Hospitality van Randstad.

Met de komst van de nieuwe cateringconcepten groeit het aantal vacatures hard, merkt de uitzender. Om in de vraag te kunnen voorzien zoekt het voor de komende maanden al vijfduizend mensen, alleen voor de catering.

Cateraars zagen omzet als pudding in elkaar zakken

Een groot contrast met het afgelopen anderhalf jaar, weet Harry de Wit van FNV Catering. Tijdens de coronacrisis zagen cateraars hun omzet als een pudding in elkaar zakken. Overigens werden lang niet alle cateringonderdelen even hard geraakt. Zo liep het werk in de zorgcentra of op distributiecentra van de supermarkten in tegenstelling tot de bedrijfskantines ‘gewoon’ door.

Duidelijk is volgens De Wit wel: corona heeft flinke sporen achtergelaten. Hij schat dat liefst een derde van de ongeveer 17.350 medewerkers - veelal vrouwelijke parttimers boven de 40 jaar - de sector heeft verlaten. ,,Een deel uit eigen beweging, een deel gedwongen. Het is een behoorlijke achteruitgang.”

Grote kans dat de openingstijden van restaurants verruimd worden

Hij is blij te horen dat de markt voor cateringpersoneel weer aantrekt. Wel denkt hij dat van de medewerkers meer flexibiliteit wordt gevraagd. Het zou hem niet verbazen als kantoren de openingstijden van de restaurants verruimen. Voor corona waren die vaak van 11.30 uur tot 13.30 uur geopend. ,,Medewerkers zullen er wellicht ook ‘s ochtends een ontbijt willen halen of ‘s avonds een warme maaltijd willen nuttigen. Dat thuiswerken heeft veel veranderd”, zegt hij doelend op onderzoeken die uitwijzen dat het gros van de werknemers niet meer voltijds op kantoor wil werken en een deel de traditionele werktijden van 9 tot 5 wil loslaten.

Sommige bedrijven zullen catering schrappen

De Wit verwacht dat de toekomst van het bedrijfsrestaurant sterk afhankelijk is van het type bedrijf. Een verzekeraar heeft andere wensen dan een machinefabriek, wil hij maar zeggen. Hij verwacht dat er ook bedrijven zijn die - om goedkoper uit te zijn - de catering helemaal schrappen. Als er minder mensen op kantoor werken, kan het minder aantrekkelijk zijn om de kantine open te houden. ,,Ik hoor al dat er werkgevers zijn die tegen het personeel zeggen: ‘Neem voortaan zelf maar je boterham mee’.”

Jespers van Sodexo denkt dat het met de toename van de broodtrommeltjes wel mee zal vallen. Juist doordat mensen in de toekomst meer thuis blijven werken, worden de dagen op kantoor meer een ‘uitje’. ,,Het zal dan in het teken staan van beleving en samenwerking, daar kunnen de ‘oude kantines’ juist een belangrijke rol in spelen”, denkt hij.

De receptionist die daarnaast ook barista is

Dat dit van cateringmedewerkers weleens andere vaardigheden kan vragen, vindt Jespers logisch. Hij denkt niet alleen aan flexibiliteit maar ook aan gastvrijheid en het kunnen uitoefenen van verschillende rollen. ,,Dan moet je bijvoorbeeld denken aan een receptionist die daarnaast ook barista is.”

Randstad heeft het ‘gezochte profiel’ in de vacatureteksten nog niet echt zien veranderen, maar merkt dat medewerkers wel vaker afwisselend worden ingezet: de ene keer in een bedrijfsrestaurant, de andere keer in een koffiecorner. Of er gezien de personeelstekorten genoeg mensen voor te vinden zijn?

Wat scheelt, zo denkt Van Reede van Randstad, is dat in de toekomst vaker de lunches vooraf worden besteld. ,,Het is wat makkelijker te produceren, dat scheelt iets qua inzet van het personeel en dat komt de schaarste ten goede.”

Inspelen op de behoefte om gezonder en bewuster te leven

Wat hem opvalt: grotere werkgevers gaan op de gezonde of vegantoer en zijn bezig met tegengaan van verspilling. Jespers ziet het terug in zijn eigen ‘Qlubhuis’. Volgens hem is het niet alleen bedoeld om de kosten te drukken. ,,Hiermee kunnen bedrijven inspelen op behoeftes van medewerkers om gezonder en bewuster te leven. Zeker met de krappe arbeidsmarkt is dat iets waarmee een werkgever zich kan onderscheiden. Als je als it-medewerker kunt kiezen uit vier vacatures ga je liefst werken voor een baas die oog heeft voor jouw welzijn.”