Ex-kankerpatiënt in je team? Maak een stappenplan

Ex-kankerpatiënten menen dat er te weinig rekening wordt gehouden met hun lichamelijke en mentale klachten als ze weer terug zijn op het werk. Dat constateren onderzoekers van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). De ex-patiënten geven hun collega's gemiddeld een 5,4 voor hun gebrek aan getoond begrip.

Volgens de NFK ondervindt tweederde van de ondervraagde ex-kankerpatiënten na vijf jaar nog steeds klachten als vermoeidheid, verminderde lichamelijke conditie en problemen met hun concentratie, geheugen en op seksueel gebied. 61 procent van hen voelt zich daardoor beperkt in hun werk.

Frustratie

Ragna van Hummel liep tegen dezelfde problemen aan. Zij keerde in 2007 terug naar haar werk in de IT-sector na een lange strijd met borstkanker. ,,Ik heb toen nog lang last gehad van vermoeidheid en concentratieproblemen door de zware behandeling die ik heb moeten ondergaan. Maar mijn terugkeer voelde eerst als een warm bad, omdat iedereen blij was dat ik terug was. Mijn werkgever zei 'doe maar gewoon wat je nodig hebt'."

Van Hummel miste echter structuur vanuit haar werkgever. ,,Ik heb wel een bedrijfsarts gesproken, maar daar kwam geen plan uit voort", zegt ze. ,,Ik had dus geen idee wat voor route ik moest afleggen om goed te re-integreren. Ik heb een periode gekend dat ik het mijn werkgever kwalijk nam dat hij niet duidelijker zei wat hij van me verwachtte."

Ze richtte later de organisatie Re-turn op, om lotgenoten te helpen met re-integratie. Van Hummel denkt dat geen enkele werkgever bewust niet genoeg begrip toont, maar dat er sprake is van een gebrek aan kennis en kunde. ,,Als werkgever moet je weten wat een ex-kankerpatiënt allemaal aankan en de werkzaamheden aanpassen waar nodig. Lees je een beetje in, blijf regelmatig contact onderhouden met je werknemer en maak concrete afspraken met hem of haar."

In gesprek blijven

Als hulpmiddel lanceerde de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) gisteren een nieuwe website vol informatie over onder meer werkhervatting en re-integratie van ex-kankerpatiënten: Kankerenwerk.nl. ,,Het is belangrijk dat er blijvend - dus ook jaren later - aandacht is voor hoe het met iemand gaat. Daar zijn zowel werkgevers als werknemers samen verantwoordelijk voor. Blijf met elkaar in gesprek en kijk samen naar wat mogelijk is", denkt projectleider Mirjam Velting.

Dat is ook waar Marjella Bal uit 's-Gravenzande de nadruk op legt. Zij is een van de personen die de vruchten plukte van de begeleiding van Re-turn. Bal werkte als ambulant begeleider in de gehandicaptenzorg totdat in juni 2016 bij haar borstkanker werd geconstateerd. Een jaar later keerde ze terug bij haar werkgever, die zelf voorstelde om een stappenplan op te zetten. ,,Zo begon ik met vier uur in de week met wat administratief werk en bouwden we dat elke drie weken steeds verder op. Door dat stappenplan ben ik niet meer tegen problemen aangelopen. De chemotherapie spookte tijdens mijn werk wel eens door mijn hoofd en ik hield er nog wel fysieke klachten aan over, maar door vaak en duidelijk te communiceren met mijn coach hierover ben ik nu volledig gereïntegreerd.''

Blijven mailen

Bal denkt dat ze dit mede te danken heeft aan het voortdurende contact met haar collega's. ,,Ik ben tijdens en na mijn ziek zijn compleet open geweest over hoe het met me gaat tegenover mijn collega's en leidinggevenden. Ik ben ze blijven mailen en wanneer het kon, ging ik ook langs. Zij begrijpen nu ook wel dat ik niet meer kan rennen en vliegen als vroeger. Ook geef ik ook nu gewoon toe wanneer ik het bijvoorbeeld even niet kan opbrengen om naar een vergadering te komen. Zo voorkom je dat mensen denken dat je er zo goed uitziet dat er niets mis met je kan zijn.''

Niet alleen kankerpatiënten voelen zich onbegrepen, maar volgens de Patiëntenfederatie Nederland geldt die conclusie ook voor andere chronisch zieken. Uit onderzoek dat zij vorig jaar september publiceerden, bleek dat 75 procent van de ondervraagden vond dat de gevolgen van het hebben van een aandoening of beperking door hun collega’s werd onderschat.

Openheid

De onderzoekers pleitten voor openheid over knelpunten waar ex-patiënten tijdens het werk tegenaan liepen, zoals extra werkstress of onbegrip. Zij concludeerden echter dat 20 procent van de ondervraagden niet open is over zijn of haar aandoening op het werk. De meest genoemde redenen voor geheimhouding bleken angst voor onbegrip en mogelijke negatieve gevolgen zoals ontslag te zijn.