Burn-outs op de werkvloer herkennen en voorkomen: zo doe je dat

“Je kunt op twee manieren naar dit onderwerp kijken”, vertelt Kirsten Nelis. Ze geeft stress awareness trainingen en is burn-out coach in Amsterdam. “Op organisatorisch en op individueel niveau. Op organisatorisch niveau kun je kijken naar het ziekteverzuim: gaat dit omhoog, zijn er mensen die zich frequent een dagje ziekmelden. Wordt de uitstroom groter en merk je dat de werknemerstevredenheid naar beneden gaat? Dan is het tijd om je eens achter de oren te krabben en te onderzoeken of er sprake is van meer stress op de werkvloer.”

Hoofdpijn, rugpijn, slechte concentratie

“Van het organisatorisch level ga je naar het individuele level. Hoe gedraagt je werknemer zich? Fysieke reacties gebeuren vaak onbewust. Als stress langer aanhoudt, kunnen er lichamelijke klachten ontstaan: rugpijn, hoofdpijn, buikpijn, noem maar op. Daarnaast zijn er de mentale klachten: mindere prestaties, slechtere concentratie, piekeren, niet meer kunnen relativeren. De persoon in kwestie vertoont veranderingen in het gedrag: ineens veel meer koffie drinken, roken, meer of juist minder eten, constant snaaien. Ten slotte zijn er veranderingen in emotie: ineens in huilen uitbarsten, angstgedachten, chaos.”

Ga het gesprek aan

“Heb je het vermoeden dat iemand overspannen is of richting een burn-out gaat? Zeg dit niet met zoveel woorden. Ga het gesprek aan. Geef aan dat je je zorgen maakt, noem de klachten die jij hebt geconstateerd. Je kunt iets zeggen als: ‘Ik weet dat die klachten met stress te maken kunnen hebben en ik maak me zorgen. Ervaar je stress op dit moment?’ Ga niet de discussie aan óf iemand stress heeft, maar vraag wat er aan de hand is en hoe je kunt helpen. Het gesprek aangaan is het allerbelangrijkste. Mensen die richting een burn-out gaan, hebben meestal oogkleppen op en zijn onbewust alleen maar bezig met overleven. Ze zien niet, of willen niet zien, wat er aan de hand is.”

Overuren

In sommige bedrijven hoort het bij de bedrijfscultuur: doorgaan tot in de late uurtjes, op de juiste momenten pieken. Mag dat dan helemaal niet meer? “Soms hoort het structureel overwerken erbij en dat is niet erg. Als werknemer moet je je bewust zijn dat je altijd een keuze hebt. Als iemand van begin twintig bij een bedrijf begint en iedereen werkt tot laat, is de kans groot dat hij of zij hierin meegaat. Mensen zijn kuddedieren, willen ergens bij horen waardoor het lastiger is voor mensen om ‘nee’ te zeggen. Leidinggevenden hebben hierin een voorbeeldrol. De mensen aan wie ze leiding geven zijn wat dat betreft net kinderen. Ze kijken naar wat je doet, niet naar wat je zegt. Wees je daar bewust van. En het is goed om niet te vergeten dat rust een belangrijk onderdeel is van een topprestatie.”

Stabureaus

Uiteraard hoop je als baas helemaal te kunnen voorkomen dat je werknemers zulke symptomen gaan vertonen. Hoewel een burn-out volgens Nelis door veel meer komt dan werk alleen, kun je er wel op inspelen: “Zorg voor een gezonde lunch, bied de mogelijkheid om in de pauzes te sporten, schaf stabureaus aan. Iemand die blij wordt van zijn werk, functioneert beter. Daarom is het goed om iemand te vragen of hij of zij gelukkig wordt van het werk. Ergens goed in zijn is niet hetzelfde als ergens happy van worden.”