Vierdaagse werkweek efficiënt? Zeker wel. Dit is waarom

Door de 24 uurseconomie verwachten we van onszelf dat we altijd actief zijn, weet Kasper Janssen, een in herstel gespecialiseerde sportarts. ,,Naast werk moeten we contacten onderhouden, onze sociale media updaten en sporten. Terwijl: hoe drukker je bent, hoe meer behoefte je hebt aan herstel. Dat is de herstelparadox." Janssen is daarom groot voorstander van een kortere werkweek, zo vertelt hij aan NU.nl. ,,Als je maar vier dagen werkt, heb je meer tijd om te herstellen."

Wie alleen het aantal werkuren terugschroeft, doet hetzelfde werk in minder tijd

,,Iedereen is vrijdag vrij en krijgt wel salaris", zegt Daan Dohmen, medeoprichter van de zorgtechstartup Luscii. ,,Maar de vierdaagse werkweek is een resultante", zegt de hoogleraar Digitale transformatie in de zorg. Want wie alleen het aantal werkuren terugschroeft, doet hetzelfde werk in minder tijd. ,,Dan verander je niets."

De methode die hij bij Luscii hanteert, heet Green On. Daarover publiceerde Dohmen onlangs met anderen een boek dat op nummer één binnenkwam in de top tien van managementboeken.

'Organisaties hebben vaak ingewikkelde strategieën en zelf gecreëerde bureaucratische onzin'

,,We hebben veel overgenomen van special forces", zegt Dohmen. ,,De scherpschutter is de expert lange afstand, de demolitiespecialist gaat over de bom. De bommenman gaat zich niet bemoeien met de scherpschutter. Wat je bij bedrijven ziet, is dat mensen zich wel met elkaar gaan bemoeien en dat managers alles gaan controleren. Als je anders gaat samenwerken, waarbij iedereen zijn rol heeft, verlies je veel minder tijd aan vergaderen en elkaar controleren."

Ook moet je afleiding voorkomen. Zo hebben organisaties volgens Dohmen vaak ingewikkelde strategieën en veel zelf gecreëerde bureaucratische onzin. ,,Onze strategie bestaat uit een half A4'tje dat richting geeft bij situaties. Op basis daarvan kan iedereen bepalen welke keuzes hij moet maken. Van grote keuzes tot kleine keuzes, zoals of je eerste of tweede klas met de trein reist. Zelfs als iemand daar een keer misbruik van maakt, is dat goedkoper dan er met een heel managementteam over te vergaderen."

Ademoefening bij de koffieautomaat

Volgens sportarts Janssen gaat het niet alleen om het totale aantal uren werk, maar ook om pauzes tijdens het werk. ,,Zodat je na werk niet uitgeput op de bank ploft." Duidelijke afspraken binnen organisaties zijn volgens de sportarts van groot belang. ,,Bijvoorbeeld of iemand in het weekend zijn mail moet lezen." Ook moeten pauzes beter worden gebruikt. ,,We grijpen snel naar onze telefoon. Kijk liever even uit het raam of doe een ademoefening bij de koffieautomaat."

Samen met een bedrijfsarts, een arbeidsdeskundige, psychologen en stressdeskundigen stelde Janssen onlangs een leidraad voor hersteltijd op het werk op. Stress- en burn-outcijfers waren al zorgwekkend en thuiswerken door corona heeft het er niet beter op gemaakt. 36 procent van de werkenden kampt met steeds meer werkstress, naarmate de crisis langer duurt, zo blijkt uit onderzoek van CNV. En ruim een op de vijf zit tegen een burn-out aan, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar.

Magie gebeurt vaak op momenten dat je niet in vergadering zit, maar wandelt of sport

De kortere werkweek die ook door het CNV wordt bepleit, heeft bij Dohmen uitsluitend tot goede resultaten geleid. ,,Van rust inbouwen word je effectiever. De magie gebeurt vaak op momenten dat je niet in vergadering zit, maar wandelt of sport." Ook dwingt rust om te kiezen. ,,We zeggen vaker nee dan ja."

De medewerkerstevredenheid bij Luscii steeg naar een 4,6 op een schaal van 5. De productiviteit steeg tot 15 procent en het ziekteverzuim daalde naar 0,6 procent, waar het landelijk gemiddelde 4 procent is. Het geheim van het succes ligt volgens zowel Janssen als Dohmen bij leidinggevenden. Dohmen: ,,Wij hebben directie en management helemaal afgeschaft. Durf de controle los te laten en op mensen te vertrouwen."

Het is simpel: wie minder werkt, houdt meer tijd over voor andere dingen. Minder simpel: het is geen kwestie van hetzelfde werk doen in minder tijd. De vierdaagse werkweek vraagt om een verandering van de hele organisatie. Wie op individueel niveau stappen wil zetten, kan het best beginnen met meer rust inbouwen tijdens de werkdag.