Vrouwen vragen, maar worden overgeslagen

Wetenschappers hebben gehakt gemaakt van de veronderstelling dat vrouwen niet assertief genoeg zijn als het om hun salaris gaat. Vrouwen vragen hun baas namelijk wel degelijk even vaak om loonsverhoging als mannen. Dat blijkt uit gegevens die zijn verzameld onder 4.600 Australische werknemers bij meer dan 800 verschillende werkgevers. De kans dat ze daadwerkelijk krijgen waar ze om vragen is bij vrouwen echter 25 procent kleiner, concluderen onderzoekers van de universiteit van Warwick in Engeland, de Cass Business School in Londen en de universiteit van Wisconsin.

Discriminatie,,De gangbare verklaring voor de loonkloof tussen mannen en vrouwen is dat vrouwen niet om salarisverhoging vragen, omdat ze bang zijn dat het de relatie met hun baas verpest. Dat blijkt niet het geval'', zegt Andrew Oswald, hoogleraar economie en gedragswetenschappen in Warwick. ,,Vrouwen maken zich niet meer zorgen om de gevolgen voor die relatie dan mannen.''

Volgens hem is er maar één conclusie mogelijk: ,,Vrouwen worden gediscrimineerd.''

In Nederland bedraagt het salarisverschil tussen mannen en vrouwen 17,6 procent - ongeveer evenveel als in Engeland, de VS en Australië. Zijn conclusies gelden volgens Oswald ook voor Nederland.

OnacceptabelNederlandse vrouwen lopen gedurende hun hele werkzame leven gemiddeld 300.000 euro 'mis', becijferde vrouwennetwerk WOMEN Inc., dat zich inzet voor gelijke beloning. De loonachterstand van vrouwen is voor ongeveer de helft verklaarbaar door hun eigen keuzes. ,,Ze werken vaker in deeltijd, in sectoren waar de lonen relatief laag liggen, zoals zorg en onderwijs, en bij kleinere bedrijven waar minder doorgroeimogelijkheden zijn'', zegt Anneloes Leijssen van WOMEN Inc.

Het nieuwe inzicht dat vrouwen minder vaak krijgen waar ze om vragen, bevestigt volgens die organisatie dat de loonachterstand van vrouwen niet alleen aan hen zelf ligt. ,,Juist de onverklaarbare verschillen in salaris tussen mannen en vrouwen die hetzelfde werk doen, zijn onacceptabel.''

Bij de start van hun carrière hebben vrouwen zelfs een betere uitgangspositie dan mannen, zegt sociologe Babette Pouwels, die in Nederland onderzoek doet naar de loonkloof. ,,Tegenwoordig zijn vrouwen gemiddeld hoger opgeleid. Maar in de tweede helft van hun loopbaan lopen de verschillen snel op. Bij vrouwen verloopt de carrière vaker horizontaal: ze hebben opeenvolgende banen op hetzelfde niveau, met ongeveer hetzelfde salaris. Mannen krijgen vaker hogere functies, met bijbehorend loon.''

StereotyperingUit het Brits-Amerikaanse onderzoek blijkt dat vrouwen even vaak als mannen om een promotie vragen. Zou de manier waaróp ze ergens om vragen wellicht tot minder resultaat kunnen leiden? ,,Ik heb nooit bewijs gezien dat vrouwen slechtere onderhandelaars zijn'', zegt Oswald. ,,Maar in dit onderzoek hebben we dat niet kunnen meten.''

Pouwels sluit niet uit dat de manier waarop vrouwen onderhandelen een rol speelt. ,,Maar het lijkt er ook zeker op dat stereotypering en onbewuste aannames van werkgevers hierin een rol spelen.''

Daar komt bij: in hoeverre kiezen vrouwen er écht zelf voor om minder te gaan werken of die promotie níet na te jagen? We zeggen wel erg makkelijk dat vrouwen hun salarisachterstand aan zichzelf te wijten hebben door parttime te gaan werken, stelt Pouwels. ,,Zorgtaken komen grotendeels op hun schouders terecht. Om die met hun werk te combineren, kiezen ze wellicht vaker een baan in een softere sector. Is dat een vrije keus? Blijkbaar zit er iets in de samenleving dat voor die ongelijke verdeling zorgt.''