Nieuws Personeel
Deliveroo-oprichter: 'Bij een kleine baan horen geen fulltimezekerheden'
Deliveroo, begeerd door Uber en Amazon, ligt onder vuur sinds maaltijdbezorgers als kleine zelfstandigen moeten werken. Oprichter Will Shu is zich van geen kwaad bewust. ,,De meesten werken zo'n twaalf uur, daar horen geen fulltimezekerheden bij.'' Dat meldt het AD.
Will Shu (38) maakte als zakenbankier bij Morgan Stanley in de Londense City werkweken van honderd uur en wilde 's avonds achter zijn bureau een fatsoenlijke maaltijd nuttigen. Probleempje: geen goed restaurant bezorgde. Dus bedacht de Amerikaan in 2013 Deliveroo. ,,Ik begon ermee puur om een persoonlijk probleem op te lossen'', vertelt Shu tijdens een bezoek aan Amsterdam. ,,Ik kom uit de VS en werkte drie jaar in New York. Daar is het normaal om een maaltijd te laten bezorgen. In Londen niet.''
Met hulp van jeugdvriend en softwareprogrammeur Greg Orlowski startte hij zijn eigen maaltijdbezorgdienst. Shu bezorgde en Orlowski bouwde het platform vanuit Chicago, VS. De keuze was beperkt, slechts drie etablissementen deden mee: een Italiaan, een Thai en een lokaal café-restaurant.
Lees ook: Deliveroo mag zzp’er inzetten als maaltijdbezorger
Starbucks
Het eerste jaar verliep moeizaam. ,,Acht maanden lang hingen ik en mijn vijf mede-riders (zo noemt Deliveroo z'n fietskoeriers) vooral in de Starbucks, wachtend op bestellingen'', lacht Shu, casual gekleed in een T-shirt. De orders kwamen mondjesmaat van vrienden en ex-collega's. ,,Die schiepen er bijzonder veel plezier in om mij eten te laten brengen.''
Aan het eind van het jaar begon het toch te lopen. Via mond-tot-mondreclame groeiden de bestellingen explosief. De rest is geschiedenis: in 2015 gaat Deliveroo internationaal in Berlijn, Dublin, Parijs én Amsterdam.
Vijfhonderd plaatsen
Inmiddels is de Britse bezorgdienst in vijfhonderd plaatsen en steden actief, zijn er tweeduizend stafmedewerkers en 50.000 koeriers. Taiwan is sinds vorige week het dertiende land. Na een nieuwe financieringsronde van een half miljard dollar, wordt de waarde van Deliveroo op 2 miljard dollar geschat. Deze week werd bekend dat Uber het bedrijf wil overnemen en samenvoegen met zijn UberEats. Er vinden verkennende gesprekken plaats. Ook techgigant Amazon toont belangstelling.
In Nederland heeft het bedrijf ook niet stilgestaan. Tegenwoordig bezorgen tweeduizend koeriers in veertien steden. Vooral in de Randstad, maar ook in Arnhem, Eindhoven en Nijmegen. Binnenkort voegt Deliveroo, dat aan de Keizersgracht resideert, drie nieuwe steden toe. Het aantal deelnemende restaurants steeg van 1500 naar 2500.
Lees ook: Deliveroo lanceert platform voor zakelijke klanten
Het ideale Deliveroo-territorium
Shu noemt Nederland het ideale Deliveroo-territorium. ,,Zo'n beetje jullie hele land is dichtbevolkt, iedereen fietst en heeft een smartphone, bezorgers zijn gemakkelijk te vinden.'' De tijd dat Nederlanders allemaal om zes uur aardappels en groente eten is bovendien voorbij. ,,Nederlanders eten steeds vaker buiten de deur of bestellen een maaltijd. En ze zijn kieskeurig over wat ze eten.''
Mag ons land bij Deliveroo passen en door honderdduizenden Nederlanders worden gebruikt, bij beleidsmakers is het enthousiasme beduidend minder groot. Vorig jaar augustus kondigde de Britse maaltijdbezorger aan alle bezorgers in de loop van 2018 als zelfstandige ondernemers te laten rijden. De koeriers willen het, claimde de bezorgdienst na een proef in Zuid-Holland. Als zzp'er krijgen ze meer vrijheid en flexibiliteit dan in een vast dienstverband, ook zouden de verdiensten beter zijn.
Lees ook: ZZP'ers bezorgen Deliveroo-maaltijden nu ook in Nijmegen en Arnhem
Bakken kritiek
De stap leverde Deliveroo bakken kritiek op uit politiek Den Haag. De vakbonden FNV en CNV spreken van schijnzelfstandigheid. Deliveroo zou arbeidswetgeving ontduiken en bezorgers onverzekerd de straat opsturen. Volgens PvdA-leider Lodewijk Asscher 'verziekte' het bedrijf de arbeidsmarkt, de SP noemde de stap 'illegaal'. Het CDA voelde zich 'in de maling genomen' en zelfs de VVD was kritisch.
Ook tweehonderd bezorgers verenigd in de Riders Union kwamen in actie. De zaak leidde zelfs tot een rechtszaak: de 20-jarige bezorger Sytze Ferwerda stond eind juni voor de rechtbank in Amsterdam tegenover zijn werkgever, gesteund door de FNV en de PvdA. De inzet: was hij werknemer of niet?
Misstand
Deliveroo won. Het bedrijf maakte zich volgens de rechter niet schuldig aan welke misstand dan ook. Volgens de rechtbank zijn koeriers vrij om zelf hun werktijden te kiezen. Koeriers mogen opdrachten weigeren en kunnen zonder problemen voor een concurrent gaan rijden. Allemaal redenen waarom Ferwerda met recht zzp'er zou zijn.
Will Shu weigert te spreken van een overwinning. ,,Zo zie ik het niet.'' Hij zegt dat de bezorgers aan twee zaken hechten. ,,Een goed inkomen en flexibiliteit. Ze willen werk om hun leven plooien en niet andersom.'' Dat inkomen is prima, stelt Shu. ,,Gemiddeld verdient een koerier 13 euro per uur - ruim boven het minimumloon, dat voor een 23-jarige 10 euro bedraagt.''
Lees ook: Hoe ondernemers met lokale bezorgsites de Thuisbezorgd-macht willen verbreken
Begrip
Shu zegt desalniettemin begrip te hebben voor de politieke discussie. ,,Bedrijven als Uber en Deliveroo zijn nieuw, wettelijke regels zijn daar niet op toegespitst. Dat vergt tijd.''
Volgens de Deliveroo-baas is het probleem dat de wet slechts twee smaken kent: werknemer of geen werknemer. De werkelijkheid is niet zwart-wit. ,,Als een bezorger wekelijks veertig uur werkt en afhankelijk van ons is, vind ik het logisch dat ik verplichtingen jegens hem heb.'' De meeste koeriers werken echter slechts twaalf uur per week. ,,Zij willen helemaal niet meer werken. Het zijn studenten, die bezorger zijn om hun inkomen aan te vullen. Ik vind niet dat daar de dezelfde zekerheden bijhoren als wanneer mensen voltijds werken.''
Het bedrijf zegt aan de kritiek tegemoet te komen door koeriers sinds medio mei kosteloos tegen ongevallen en aansprakelijkheid te verzekeren. ,,We willen riders best extra zekerheid geven, alleen niet als dat ten koste van de flexibiliteit van werken gaat.''
Strijd niet over
Mag Deliveroo als winnaar uit de bus komen, de strijd is niet over. Hoewel de rechtbank Amsterdam dus constateerde dat Deliveroo niks fout doet, stelde de rechter ook dat de kwestie of zelfstandigheid op zijn plaats is hier er één voor de politiek is. Dat debat gaat komend jaar worden gevoerd, het wachten is op minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken & Werkgelegenheid). ,,Ik verwacht dat er over drie jaar in veel landen duidelijkheid is rond dit vraagstuk", stelt Shu.
In andere landen speelt het probleem van werknemer versus zelfstandige eveneens. In thuismarkt Groot-Brittannië schikte Deliveroo deze zomer in Londen met vijftig fietskoeriers. Hun claim: door hen als zelfstandige te oormerken, worden de bezorgers rechten ontzegd, waaronder het wettelijke minimumloon en vakantiegeld.
Hoewel Deliveroo ontkent, krijgen de bezorgers een cheque met zes nullen mee. ,,Ik heb ontzettend veel te doen, soms is het beter om te zeggen: let's move on", motiveert Shu dat besluit.
Will Shu bezorgt zelf elke twee weken
Hoewel hij inmiddels multimiljonair is, klimt Deliveroo-oprichter en ceo Will Shu nog elke twee weken op de fiets om in zijn thuisstad Londen als Deliveroo-koerier een paar uurtjes maaltijden te bezorgen. ,,Ik houd van fietsen en zie het als een goede work-out. Ik beleef er veel plezier aan.''
Zijn fietsdiensten hebben ook nog een ander voordeel: Shu houdt feeling met de klanten, restaurants én riders van Deliveroo. ,,Dat ik bij de start acht maanden lang heb bezorgd is enorm waardevol gebleken'', stelt hij. Hij wordt hij (nog) niet vaak herkend; Shu kan ongestoord over straat. Wat hij eveneens leerde, is dat klanten niet altijd in zijn voor een praatje. ,,Als mensen honger hebben, nemen ze de bestelling aan en gooien ze de deur liefst zo snel mogelijk dicht.''
We willen riders best extra zekerheid geven, alleen niet als dat ten koste van de flexibiliteit van werken gaat
