Dit kun je doen als jouw werknemer een opdracht weigert

Maartje (24) heeft een baan als receptioniste, waar ze erg blij mee is. Haar baas heeft haar nu echter gevraagd een paar keer per dag de wc schoon te maken, terwijl ze dit hiervoor nooit hoefde te doen. Ook is hier eerder nooit over gesproken. Maartje wil dit liever niet, en vraagt zich af of ze het verzoek van haar baas mag weigeren.

Werkweigering

Het niet uitvoeren van taken door de werkgever opgelegde taken heet werkweigering. Claudine Hermesdorf is partner van De Kempenaer Advocaten en gespecialiseerd in het arbeidsrecht. Hermesdorf: ,,Werkweigering mag natuurlijk niet, maar het ligt vaak wel wat genuanceerder. Een werkgever heeft het instructierecht: in het algemeen mag verwacht worden dat een werknemer een taak uitvoert die hij of zij van een werkgever krijgt. Maar wordt er iets onredelijks gevraagd, of iets dat in strijd met de goede zeden of de wet is, dan mag dat uiteraard geweigerd worden."

Precieze taakomschrijving

Het is ook niet altijd duidelijk wat de precieze taakomschrijving van een functie is. Werkgevers kunnen iets heel anders verwachten dan de werknemers voor ogen hadden. Hermesdorf: ,,Meestal vind je in de arbeidsovereenkomst een open norm, die ruimte laat voor andere werkzaamheden. Dit zie je niet alleen in arbeidsovereenkomsten, maar ook in cao's. Daar zal je dan redelijk naar moeten kijken. Het wordt ingevuld door goed werknemer- en werkgeverschap. Oftewel, wat je redelijkerwijs van elkaar kunt verwachten."

Ontslag

En hoe vaak gebeurt het nou dat werkweigering tot ontslag leidt? ,,Werkweigering speelt vaak een bijrol, dan heeft werkweigering geleid tot een verstoorde arbeidsrelatie. Toch heeft dit jaar alleen al werkweigering in 28 gevallen een rol gespeeld bij het ontbinden van een arbeidsovereenkomst door de rechter", vertelt Hermesdorf.

Officiële waarschuwing

Edwin van Jaarsveld komt bij zijn werk bij De Ontslagspecialist regelmatig in aanraking met werkweigering. ,,Een werkgever heeft, wanneer iemand gedurende langere tijd werk weigert en dit zonder goede reden doet, al snel de mogelijkheid om iemand te ontslaan. Na één keer werkweigering is dit misschien niet verstandig. Heb je als werkgever eerder al een officiële waarschuwing gestuurd, dan is ontslag wel een optie."

Andere plek

Van Jaarsveld: ,,Wil je het niet zover laten komen, dan kun je als werkgever eerst een waarschuwing geven. Of ga gewoon het gesprek aan, neem even de tijd om samen te zitten en probeer erachter te komen waarom iemand werk weigert. Er kan een gegronde reden zijn, zoals een lichamelijke oorzaak. Is er een goede reden aanwezig, dan kan een werkgever bijvoorbeeld een betere plaats binnen het bedrijf voor de werknemer zoeken. Komt het toch tot een arbeidsconflict, en ga je naar de rechter, dan zal de rechter altijd alle omstandigheden meenemen. Werkt iemand bijvoorbeeld al jaren goed bij hetzelfde bedrijf, en weigert hij nu twee opdrachten die niet al te grote consequenties hebben voor het bedrijf? Dan zal er minder zwaar aan worden getild", zegt Van Jaarsveld.

Contract goed bestuderen

Maartje doet er goed aan eerst even haar contract grondig te bekijken. Staat er iets in opgenomen over eventuele schoonmaakwerkzaamheden, dan kan Maartje natuurlijk altijd aangeven dat ze dit liever niet doet, maar de kans is dan groot dat ze zich eroverheen zal moeten zetten.

Geldige reden

En wat als Maartje toch weigert? Hermesdorf: ,,Bedenk als werknemer goed wat je wel en niet kunt doen: waar ligt volgens jou de grens? Motiveer voor jezelf waarom je een bepaalde instructie niet op wilt volgen en of dit volgens jou een geldige reden is." Van Jaarsveld: ,,Als werknemer moet je dan uiteraard een goede reden opgeven, het liefst schriftelijk. Je arbeidsovereenkomst verplicht je het werk uit te voeren waar je voor betaald krijgt. Verbiedt de wet of je gezondheid om het werk uit te voeren? Of heb je een andere geldige reden waarom je je taken niet uit kunt voeren? Dan hoeft er in principe niets aan de hand te zijn."