Werkgever zit niet te wachten op senioren

Werkgevers zien waardevolle werknemers als overbodige medewerkers zodra ze de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken. Daar verandert subsidie voorlopig niets aan. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (Nidi).

Zelf wilde hij wel doorwerken, maar het mocht niet. Dus nam Hank Willemsen (71) noodgedwongen afscheid als facilitair manager bij de zorginstelling waar hij werkte. ,,Pensioen is pensioen, je mag niet langer blijven werken, zei de directeur. Ze hadden me wel langer willen houden, maar het mocht niet.''

Na een tijdje te hebben thuisgezeten, sloeg de verveling toe en ging Willemsen op zoek naar werk. Via uitzendbureau Rvaring, dat vooral oudere werknemers en gepensioneerden bemiddelt, kwam hij terecht bij fietsenfabrikant Accell, bekend van de elektrische fiets en merken als Sparta en Batavus. ,,Ik doe promotiewerk voor de e-bikes. Ze hadden dat een tijd met jongeren geprobeerd. Maar de doelgroep is ouderen en dan is een 65 plusser beter geschikt voor demonstraties'', vertelt de senior.

De carrière van Willemsen is niet vanzelfsprekend. In Nederland hebben weinig bedrijven behoefte om mensen na hun pensionering te laten doorwerken. ,,Verbazingwekkend'', vindt hoogleraar Harry van Dalen, die meewerkte aan het Nidi-onderzoek. ,,Zelfs een waardevolle medewerker die bereid is tegen een flink lager loon door te werken is nauwelijks gewild.''

Ook als gepensioneerden bereid zijn tegen een fors lager loon op de meest onmogelijke uren te werken, zien werkgevers hen niet zitten. Uit het onderzoek blijkt dat laagproductieve werknemers vrijwel kansloos zijn als het gaat om doorwerken na hun pensionering.

Hoogproductieve werknemers, die 40 procent loon willen inleveren en flexibel inzetbaar zijn, maken wel meer kans. ,,Maar zelfs voor hen is de belangstelling matig'', zegt Van Dalen.

De uitkomst van het onderzoek staat haaks op het regeringsbeleid. Sinds januari 2016 is het voor bedrijven aantrekkelijker geworden om gepensioneerden in dienst te nemen. Zo hoeven ze nog maar dertien weken loon door te betalen bij ziekte in plaats van twee jaar. Ook hoeven voor een gepensioneerde geen sociale premies meer te worden afgedragen. Gepensioneerden zijn daarmee goedkoper en daardoor aantrekkelijker, hoopt het kabinet.

Maar is het wel de angst dat ouderen ziek worden waar werkgevers zich zorgen om maken? En zo ja, is die angst terecht?

Van Dalen kan slechts gissen naar het antwoord op die vraag. ,,Het blijft een raadsel dat zelfs de meest aantrekkelijke AOW'ers maar matig interessant zijn. Mogelijk moet het loon nog verder omlaag. Directeuren kijken natuurlijk ook naar de continuïteit van een bedrijf. Met een jongere kunnen ze langer vooruit.''

Dat laatste argument deugt niet volgens Menno Meijer, directeur van uitzendbureau Rvaring. ,,Jongeren blijven niet bij één baas, die zijn na een paar jaar weer verdwenen. Ouderen zijn juist wel loyaal.''

Waar veel werkgevers volgens Meijer vooral last van hebben, zijn oude vooroordelen zoals dat ouderen vaak ziek zijn en weinig flexibel. ,,De ervaring van werkgevers waar wij mee werken is anders. Ouderen zijn nooit ziek, erg gemotiveerd en beleefd'', zegt Meijer.

Willemsen voldoet aan dat beeld. ,,Inmiddels werk ik al weer zes jaar voor Accell, steeds tussen februari en juni. Ik doe beurzen en geef demonstraties bij fietsenmakers die onze fietsen verkopen. Wel druk, ik maak soms weken van 30 tot 40 uur, terwijl ik maar parttime werk. Maar het is enorm leuk werk, ik ben weer onder de mensen en dat is heerlijk.''

Meijer ziet dat werkgevers ook terughoudend zijn omdat bedrijven niet gewend zijn met ouderen te werken. ,,In Nederland is het niet gebruikelijk ouderen langer in dienst te houden. Daarnaast zijn bedrijven bang voor de rompslomp van mensen ontslaan en weer aannemen. En ze zijn bang dat er risico's zitten aan het aannemen van gepensioneerden.''

Toch zijn er ook reële zorgen onder werkgevers, aldus Hans van der Spek, directeur van het kenniscentrum bij adviesbureau Berenschot. Je kunt het werkgevers ook niet helemaal verwijten dat ouderen minder geliefd zijn. ,,De veranderingen die van mensen worden gevraagd op de werkvloer zijn nu veel groter. Ook op oudere leeftijd moet je nog leren en veranderen. Ouderen zijn dat niet gewend, ze zijn vaak minder flexibel. Bijblijven met kennis is erg belangrijk. Die mentaliteit hebben veel oudere werknemers niet.''

Ondanks de voordelen en de terechte zorgen over ouderen op de werkvloer, zal het aantal senioren dat doorwerkt toch gaan toenemen. Meijer verwacht dat gepensioneerden meer geaccepteerd zullen worden op de werkvloer. ,,Bedrijven wennen eraan. Het risico op loondoorbetaling bij ziekte is bij een gepensioneerde juist kleiner geworden. ,,Dat is een jaar geleden veranderd. Ik denk dat we dat effect nog gaan zien. Wij merken bij bedrijven een toenemende belangstelling voor ouderen.''

Die trend ziet Van der Spekschot ook. ,,Bedrijven geven vaker aan pensioengerechtigden in dienst te willen nemen. Vooral om hun ervaring voor het bedrijf te behouden en nieuwe mensen op te leiden.'' Maar tussen willen en doen zit voorlopig, zoals is gebleken, nog een groot verschil.

Lees ook:Pensioenopbouw? Begin op je 35stePensioen: Afkopen of niet?De ambtenaar gaat als eerste met pensioen'Zelfstandigen verplichten voor pensioen te sparen'