Nieuws Personeel
Werkgevers verloren vorig jaar 239.000 werkdagen aan stakingen
In 2018 staakten werknemers 28 keer. Dat is een afname ten opzichte van een jaar eerder toen werknemers 32 keer de barricades opgingen, dat blijkt uit cijfers van het CBS. Desondanks blijft 2018 een topjaar wat staken betreft.
Sinds 1999 waren er alleen in 2006 en 2017 meer stakingen dan in 2018. Afgelopen jaar gingen 239.000 werkdagen verloren aan stakingen, in 2017 waren dat er 306.000.
Lerarenstaking
De hogere cijfers in 2017 zijn voornamelijk te verklaren door de stakingen in het basisonderwijs waaraan bijna alle leraren meededen. ,,De lerarenstaking is van dusdanige omvang geweest dat dat heeft gezorgd voor de piek in 2017’’, zegt CBS-onderzoeker Tanja Traag tegen AD. ,,Je ziet in de cijfers dat dat ook in 2018 nog na-ijlt en ook dit jaar is de onvrede nog niet opgelost.”
Cocktail van onvrede en boosheid
Vakbond FNV ziet de afgelopen twee jaar, ondanks de afname ten opzichte van een jaar eerder, een trend in het hoge aantal stakingen. Arbeidsvoorwaardencoördinator Zakaria Boufangacha: ,,We hebben te maken met een groeiende economie en dat is hartstikke mooi. Maar over het algemeen merken werknemers daar nog steeds weinig van. Er zijn te weinig mensen voor meer werk. De werkdruk neemt toe. De lonen stijgen niet mee en het leven wordt duurder. Dat geeft een cocktail van onvrede en boosheid.”
Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden die CBS en TNO samen uitvoeren, blijkt dat bijna 3 op de 10 werknemers (28 procent) in 2018 ontevreden waren over hun salaris. Traag: ,,Staken heeft te maken met onvrede over allerlei factoren. Onprettige arbeidsomstandigheden, onvrede over salarissen, de status van de economie. Ook hoor je vaak: ‘Als er beroepsgroepen staken, volgen er meer’. Dus het kan nog even doorzetten”, denkt de onderzoeker. Aan de andere kant is dat nooit een garantie, zegt Traag: ,,Je ziet dat het patroon sinds 1999 grote grilligheid vertoont, dus de toekomst laat zich moeilijk voorspellen.”
Initiatief bij de vakbonden
De afname in het aantal stakingen verklaart Boufangacha door de hoeveelheid cao-trajecten die het afgelopen jaar afliepen en hoe vaak het werk daadwerkelijk is neergelegd. ,,Bij de Bijenkorf en de Ikea werd ook actiegevoerd, maar is niet daadwerkelijk gestaakt en dat telt dus niet mee in de cijfers.” Het eerste kwartaal van 2019 geeft volgens Boufangacha in ieder geval nog geen aanleiding om te denken dat er sprake is van een definitieve daling. ,,Recentelijk is gestaakt bij Post.nl, in het onderwijs en bij Shell. De actie in de metaalbranche liep ook dit jaar nog door. Ook moet er dit jaar onderhandeld worden over cao's in de zorg. Ik verwacht dat deze bereidheid om actie te voeren doorzet.”
Vakbonden
In alle gevallen werden de stakingen het afgelopen jaar door vakbonden uitgeroepen, blijkt uit de cijfers. Boufangacha: ,,Op het moment dat we er met praten alleen niet uitkwamen, zijn we overgegaan tot andere maatregelen. We zien dat actievoeren loont. In sectoren waar actie is gevoerd zijn de lonen met 2,8 procent toegenomen, 0,4 procent meer dan in sectoren waar geen actie is ondernomen.”
Lees ook: Dit is waarom logistiek in West-Brabant een grotere rol speelt dan je denkt
Vooral in de industrie en de vervoerssector werd veel gestaakt. In de industrie gingen 54.000 arbeidsdagen verloren, in de sector Vervoer en Opslag waren dat er 35.000. De meest omvangrijke staking vond ook in 2018 plaats in de onderwijssector.
We zien dat actievoeren loont. In sectoren waar actie is gevoerd zijn de lonen met 2,8 procent toegenomen
