'Werknemer? Dat is een gebruiksartikel'

Uitzendkrachten krijgen gelijk loon en tijdelijke contracten zijn eindig. Hoezo afbraak?

,,De baas verzint steeds nieuwe trucjes om onder die recente regels uit te komen. Met contracten, schimmige uitzendbureaus en zelfs een programma om mensen te ontslaan vlak vóór ze recht hebben op vast werk. Dat vertellen ze gewoon. En eentje zei me 'werknemers zijn gewoon een gebruiksartikel'. Ze hebben een 'flextc-pilletje' te veel op. En verder is het goedkoop en zoek het maar lekker uit. Niet gek dat 39 procent van de werknemers het management niet meer vertrouwt.''

Bedrijven knokken zich uit de crisis. U ontkent hun zorgen.

,,Die bedrijven ken ik, maar er zijn ook veel rijke ondernemingen. Daar zitten de managers op hun troontje. Met zelf een goed pensioen en salaris zijn ze bezig met complete afbraak. De winstmarges moeten omhoog, dus moet jij inleveren. Terwijl de brutowinst in bedrijven in 2014 bijna twee keer zo groot was als 10 jaar ervoor. Werknemers zijn in diezelfde periode 8 miljard euro meer belasting gaan betalen: nu 31 miljard euro. Belasting bij bedrijven zakte juist van 16 miljard naar 10 miljard.''

Bonden willen ook altijd geld.

,,Ik was bij een distributiecentrum waar de vaste werknemers staakten om de contractcollega's in vaste dienst te krijgen. Steeds andere mensen inwerken, dat levert slechte kwaliteit en hoge werkdruk op, vonden ze. Een FNV-collega vertelde over een bedrijf waar ze staakten voor hun gezondheid: om niet in vier, maar in vijf ploegen te mogen werken. Langdurig nachtdiensten draaien, is volgens wetenschappers gevaarlijk voor je lijf.''

Waar gaan de geldzorgen dan over?

,,Vaste werknemers bezuinigen op van alles, van vakanties tot de boodschappen. Werknemers zonder vaste baan weten niet of ze de komende maand water en licht kunnen betalen, de huur of de hypotheek. Eerst was dat één op vijf en nu al één op vier. Komt door meer tijdelijke contracten, dat aantal stijgt sterk, ook onder mensen met hogere opleidingen. De helft van de architecten heeft geen vaste baan.''

Een op drie zit nu al in de rats over het pensioen. Waarom?

,,Zonder vast werk geen pensioen. Fondsen kopen die paar maanden opbouw af. Dat is goedkoper dan straks een paar euro uitbetalen. Dus krijg je wat pensioentientjes op je rekening gestort. Zo zie je keer op keer dat je niets opbouwt. Met een vaste baan zie je het pensioen ook zakken. Grote groepen dertigers en veertigers van nu moeten straks als ze 66 of 67 zijn, vaak rondkomen van AOW en een wel heel klein pensioentje. Gaat de politiek dan pas verbaasd vragen waarom die ouderen niet kunnen rondkomen?''

Wat vindt u het meest schokkend in het onderzoek?

,,De werkdruk is in een paar jaar fors gestegen. Ik denk aan een apothekersassistente die 60 uur beschikbaar moet zijn voor 20 uur werk en elke ochtend om 06.30 uur naast de telefoon moet zitten. Ik denk aan de vaste collega die het ondertussen zwaar heeft om alle pillen veilig over de toonbank te krijgen. Dat zie je overal. Je werk goed kunnen doen, is een sterk groeiend probleem.''