Nieuws Personeel
Werknemer kan slecht tegen kritiek: zo ga je daarmee om
Om personeel te motiveren, gebruiken veel bedrijven onderlinge feedback. Dat schrijft het AD. Maar je werknemers elkaar laten vertellen wat ze allemaal fout doen, helpt dat nou? Niet echt, zo blijkt uit onderzoek.

Voor het onderzoek van Harvard werd vier jaar aan data bekeken van een groot Amerikaans bedrijf in de agrarische sector. De 300 werknemers daar mogen grotendeels zelf beslissen met wie ze samenwerken. Ook moeten ze hun eigen functioneren en dat van hun collega’s beoordelen, een systeem dat in Amerika redelijk ingeburgerd is om het teamproces te verbeteren.
Wat bleek? Een kritische beoordeling is voor veel werknemers geen motivatie om aan zichzelf te werken, maar een regelrechte bedreiging voor hun zelfbeeld.
Lees ook: Millennials: verwend, ongeïnteresseerd en overconsumerend?
Feedback
Als een werknemer feedback ontving die zijn werk lager inschatte dan hij of zij dat zelf deed, dan werd de criticus vervolgens zo veel mogelijk ontweken. Indien mogelijk werd gevraagd om die persoon te laten vervangen bij de volgende beoordeling. Als diegene zich in dezelfde kring bevond op het werk, ging de bekritiseerde werknemer actief op zoek naar een samenwerking met nieuwe of andere contacten die positiever waren over zijn functioneren.
Bevestiging
,,Hoe meer negatieve feedback de werknemers ontvingen, hoe meer moeite ze besteedden aan het opbouwen van nieuwe netwerken,’’ zegt Paul Green, één van de onderzoekers, tegen Harvard Business Review. Green en zijn collega’s testten hun vondsten ook in een kunstmatige setting: proefpersonen werden eerst per paar gevraagd een kort verhaal te schrijven, waarna de partners elkaars werk moesten beoordelen. Ook hier gold hetzelfde principe: wie negatieve feedback kreeg, vroeg vele malen vaker om een andere partner.
Lees ook: Zomerweer: met deze 5 tips houd je personeel het hoofd koel
Shoppen naar bevestiging
Green en zijn collega’s noemen dit verschijnsel ‘shoppen naar bevestiging.' ,,Zelfs als de negatieve feedback behulpzaam is bedoeld, wordt deze nog steeds gezien als een bedreiging. Het shoppen naar bevestiging komt voort uit het idee dat voor een positief zelfbeeld bepaalde sociale contacten nodig zijn die ons helpen dat beeld intact te houden.’’
Zelfbeeld
Logisch, volgens Green. ,,Uit eerder onderzoek is gebleken dat een dergelijke bedreiging voor het zelfbeeld niet alleen gevolgen heeft op het gedrag maar ook op de gezondheid: je kunt er lethargisch, angstig of depressief van worden. Je reageert door iets te doen waar je je beter door voelt.’’ Of zoeken naar bevestiging een bewust of onbewust proces is, is nog niet bekend. ,,We hebben in ieder geval een enorm diepe behoefte ons te omringen met mensen die ons ondersteunen. Als het moet, zijn we bereid daar ver voor te gaan.’’
Echokamer
Wie kritiek vermijdt, bouwt als het ware een echokamer om zich heen. Daarin hoor je alleen goede dingen over jezelf. Een slechte zaak, volgens Green ,,Als je jezelf omringt met mensen die je alleen maar bevestigen, maak je jezelf blind voor aspecten aan jezelf die beter zouden kunnen. We hebben de harde waarheid nodig. Wie wil slagen op het werk en in het leven, moet stil kunnen staan bij de bedreigende zienswijzen van anderen en er echt iets mee proberen te doen."
Negatief
Er is volgens Green wel degelijk een manier om werknemers negatieve feedback te laten accepteren. ,,Breng negatieve feedback samen met het feit dat je iemand waardeert en dat je ze van waarde acht voor de organisatie. Ze moeten voelen dat ze ertoe doen.’’
Lees ook: Makkelijker slechtnieuwsgesprek voeren? 10 tips hoe je dat kunt doen
Persoonlijke relaties
Green ziet dit gegeven bevestigd in persoonlijke relaties. ,,Ik krijg best vaak kritiek van mijn echtgenote, maar dat zorgt er niet voor dat ik elders bevestiging ga zoeken of dat ik de relatie wil beëindigen. Dat komt doordat zij me die feedback geeft binnen de bredere context van een positieve en bevestigende relatie.’’
Nuttig
Hoe zorgen bedrijven ervoor dat onderlinge feedback nuttiger wordt? ,,Het begint met het scheppen van een positieve omgeving, waar feedback er niet toe leidt dat iemand zich bedreigd voelt.’’ Helaas zijn er veel elementen binnen menig bedrijfscultuur die de omgeving allerminst veilig maken. ,,Strijd om promoties en het krimpen van organisaties bouwen als het ware muren tussen mensen. We moeten structuren opbouwen die dat wegnemen. Moeilijk, maar het is te doen. Dit is de eerste stap.’’
Het begint met het scheppen van een positieve omgeving, waar feedback er niet toe leidt dat iemand zich bedreigd voelt