De ondernemers achter de Tilburgse Kermis

Draaimolens, botsauto's en spookhuizen. Maar ook de Breakdance, schiettenten, lucky cranes en suikerspinkraampjes. En niet te vergeten de kroegen en restaurants. De Tilburgse Kermis is een belevenis. Ook dit jaar is er weer drie kilometer aan plezier en vertier.

Als geen ander in Tilburg kijkt Henriette van Baast (50) uit naar het moment dat de eerste bezoekers in de verschillende attracties stappen. De Tilburgse kermismeester heeft er dan al weer maanden van intensieve voorbereiding en overleg op zitten. Na het afsluitende vuurwerk van editie 2015 ging ze meteen aan de slag met de komende editie. ,,En dat gaat zo door tot de eerste attracties opengaan. Daarna gaan we weer aan de slag met de kermis in 2017."

CitymarketingHet evenement wordt georganiseerd door de gemeente. Inmiddels helpt Henriette al ruim twintig jaar mee. ,,De Tilburgse Kermis is een fantastisch feestje. Ik vind het elk jaar weer geweldig om er bij te zijn. Ik kan er mijn passie voor de kermis helemaal in kwijt.'' Ook wethouder Erik de Ridder (CDA, Economische Zaken) kijkt voor het tweede achtereenvolgende jaar als kermiswethouder uit naar de editie van 2016. Hij noemt de kermis van onschatbare waarde voor de stad. En daarbij denkt hij niet alleen aan de mensen die de stad bezoeken. ,,Natuurlijk vormen die voor onder meer de horeca, exploitanten en hotels een enorme inkomstenbron, maar de kermis biedt de stad ook uitstekende mogelijkheden voor citymarketing." Hij refereert daarbij aan Roze Maandag, één van de grootste homo-emancipatie en integratie evenementen van Nederland. ,,We kunnen deze dag laten zien dat we een tolerante en gastvrije stad zijn. Maar tijdens en dankzij de kermis kunnen we ons ook prima profileren als studenten- en cultuurstad. Dat is iets wat we nog verder en beter kunnen uitnutten." Volgens de wethouder moet Tilburg de 'strijd' om de grootste kermis van Europa te worden, maar eens opgeven. ,,We moeten stoppen met die obsessie. Laten we maar gewoon de beste zijn."

VoorbereidingNiet alleen de wethouder en kermismeester zijn al maanden bezig met de voorbereiding voor de tien dagen gein en ongein. Zo'n veertig mensen op het gemeentehuis hebben de kermis op de een of andere manier in hun portefeuille. Daarbij gaat het onder meer om juridische zaken, promotie en veiligheid. Dat aantal wordt fors opgevoerd als het evenement draait. Er zijn dan dagelijks zo'n tien handhavers op pad om bijvoorbeeld eventuele geluidsoverlast te meten of brandweerroutes vrij te houden. Ook is er een team van tien toezichthouders actief om kermisexploitanten, horecaondernemers, winkeliers en bezoekers te begeleiden en aan te spreken. Tijdens de kermis is elke dag overleg tussen tien tot vijftien mensen die alle lopende zaken bespreken. Henriette: ,,We zitten er met z'n allen bovenop. De lijnen zijn erg kort en direct. Dat werkt al jaren prima."

Een belangrijk en traditioneel onderdeel van haar kermiswerkzaamheden vormt de 'verpachting'. Ze bepaalt welke kermisexploitanten waar een standplaats krijgen. In principe wordt een standplaats toegewezen aan de hoogste bieder. De biedingen kunnen oplopen tot tienduizenden euro's. Door de verpachting stroomde er in 2010 nog ruim twee miljoen euro de gemeentekas in. Dat is nu gedaald naar ongeveer 1,1 miljoen. Volgens Henriette zijn daar een aantal oorzaken voor. ,,De belangstelling voor de kermis is landelijk teruggelopen, deels door de crisis en door het toegenomen aanbod van festivals. Ook moesten exploitanten er de brui aan geven. Ik heb trouwens ontzettend veel respect voor deze mensen. Die moeten echt keihard werken en hun lot min of meer in onze handen leggen. Ik geef het je te doen."

VeiligheidEen ander belangrijk aspect van de kermis is de veiligheid. Zowel de wethouder als de kermismeester is daar over te spreken. Henriette: ,,Al enkele jaren hebben we tijdens de kermis minder incidenten dan in een normaal weekeinde in Tilburg." Volgens het tweetal is dat succes vooral bereikt doordat de organisatie van het evenement strikt gescheiden is van de veiligheid. Uiteraard is er overleg, maar de verantwoordelijkheden zijn gescheiden. Paul Geurts (38) is binnen de gemeente verantwoordelijk voor de veiligheid. Hij werkt nauw samen met het kermisteam, maar ook met de brandweer, politie en het beveiligingsbedrijf. ,,Het is belangrijk dat de doelgroepen gemakkelijk door elkaar heen bewegen. Daar moeten wij door middel van crowd control voor zorgen. We hebben mensen rondlopen, op drukke tijden zo'n twaalf mensen, die de bezoekersstromen in de gaten houden en waar mogelijk sturen, maar er hangen ook camera's op strategische plekken. Deze werkwijze voorkomt veel problemen. Als er toch iets gebeurt, zijn we snel ter plekke."

Passen en metenTijdens de voorbereiding van de kermis is ook het 'grondwerk' belangrijk. Wie op de kermis naar beneden kijkt, ziet dat er voor elke attractie een vak is uitgetekend. Het verdelen gebeurt in Tilburg ongeveer een maand van tevoren. Dit is geen klein werkje, want alles moet precies passen. Er komen zelfs landmeters aan te pas. Vervolgens wordt ongeveer tien dagen voor aanvang begonnen met het verwijderen van zaken die in de weg staan. De reclamezuilen, bushokjes, lantaarnpalen, bloembakken. Alles wat in de weg van een attractie staat, wordt tijdelijk geruimd. Soms worden zelfs bomen gesnoeid. Een klus waar zo'n 25 mensen mee bezig zijn.

Ondertussen verschijnen al ruim een week voor de start van de kermis de eerste kermisexploitanten in Tilburg. Het gezelschap zet de woonwagens op het speciale exploitantenterrein. In de kermisweek wonen meer dan duizend mensen in het 'dorp'. Zij rijden elke dag naar de Tilburgse binnenstad om hun attracties te bedienen en honderdduizenden bezoekers te ontvangen. Dit jaar en volgend jaar weer. En vast ook nog vele jaren daarna. Erik: ,,De Tilburgse Kermis is uniek in zijn soort. Dat is een rol die wij graag op ons nemen en koesteren. Wij zijn blij met de kermis. Dat dragen we graag uit."

Dit zijn de trotse ondernemers achter de Tilburgse Kermis:

DE EXPLOITANT

Colin Buwalda voert de spanning lekker opColin Buwalda komt al 35 jaar op de Tilburgse Kermis. Eerst als zoon van een kermisexploitant met onder meer een achtbaantje. Inmiddels komt hij al zes jaar met zijn eigen attractie, de Spinning Coaster XXL. Colin staat met de achtbaan op de Spoorlaan. Een prima plek vindt hij. Hij voelt de achteruitgang van de kermis wel, maar hij heeft zich er tegen gewapend. ,,Je moet in deze branche constant vernieuwen. We hebben de baan zo aangepast dat de bezoeker er twee keer zo lang inzit. Zo blijf je aantrekkelijk.''

DE ENERGIEMAN

Joep Hoefnagels (r) laat alle attracties werkenGeen kermis zonder stroom. Joep Hoefnagels, directeur van Energy on Tour uit Apeldoorn, weet hier alles van. Voorafgaand aan de opbouw van de kermis legt hij samen met zijn medewerkers ongeveer 25 kilometer elektriciteitskabels neer en plaatst ruim honderd stroomkasten. Energy on Tour is sinds 2010 op de Tilburgse Kermis actief. ,,Tijdens de opbouw in Tilburg zijn we met zes man bezig. De opstartdag zijn we nog met z'n drieën en als alles draait, blijft er eentje aanwezig voor eventuele calamiteiten. Want de kermis moet altijd doorgaan.''

DE BEVEILIGER

Melvin Reingoud houdt alles in de gatenHij heeft heel wat gezworven over de Tilburgse Kermis, maar dat was puur bedrijfsmatig. Melvin Reingoud is eigenaar van Profi-Sec Security in Den Bosch. Dat bedrijf is medeverantwoordelijk voor een rustig en veilig verloop van de kermis. Het bedrijf, dat jaarlijks zo'n vijfhonderd evenementen in het hele land beveiligt, is tijdens de kermis dagelijks met 25 mensen actief. Zij beveiligen de onderkomens van de kermisexploitanten, regelen het verkeer en zijn de ogen en oren voor de politie en het kermisteam.

DE VERKEERSMAN

Hans van Loon zet Tilburg vol met bordenZo'n zevenhonderd borden, honderd hekken en enkele honderden meters grote weggeleiders. En ook tientallen verkeersregelaars en een team dat al het materiaal opruimt. ,,Het is een mooie en leuke klus voor ons bedrijf,'' vertelt Hans van Loon, directeur van het Tilburgse bedrijf Vevon. Ze zijn leverancier van tijdelijke en permanente verkeersvoorzieningen. Vevon, opgericht in 1999 en werkgever van dertig mensen, is al jaren nauw betrokken bij de Tilburgse Kermis. Enkele dagen voor aanvang begint het bedrijf, dat ook borden levert voor grote evenementen als Pinkpop of Amstel Gold Race, met de werkzaamheden.

DE HORECAMAN

Dolf Colen serveert hapjes en drankjesZelf loopt Dolf Colen altijd een ronde over de kermis, maar de belangstelling voor de kermis is vooral professioneel van aard. Hij is mede-eigenaar van café Stoffel, Studio en Spaarbank. In die etablissementen is het tijdens de kermis veel drukker. Daarnaast is hij lid van de kermiscommissie die nadenkt over de toekomst van het evenement. ,,Ik ben inmiddels zeventien jaar betrokken bij Stoffel en heb wat de kermis betreft alles wel meegemaakt.'' Volgens Dolf is de kermis voor veel horecaondernemers van levensbelang. ,,We teren met z'n allen maanden op de kermis, maar we moeten dan wel een kwaliteitsslag maken.''