VVD-wethouder Vincent Karremans: 'Verlicht lasten middenstand en investeer in de winkelstraat'

Met zijn nieuwste campagnefilmpje weet Vincent Karremans (weer) op te vallen. Vier jaar geleden kwam hij met blote bast op een wit paard gezeten de stad binnenrijden. Nu, in het kunstig gemaakte YouTube’je (door filmmaker Harald Swinkels – zette ooit energiemaatschappij NLE op, red.) zet hij zich duidelijk neer als ondernemer die wel weet hoe je de stad moet aanpakken.

In 2018 stapte Karremans (35) de Rotterdamse gemeenteraad in en combineerde dat met zijn bedrijf Magnet.me. Zes maanden geleden werd hij wethouder handhaving, buitenruimte, integratie en samenleven, omdat voorganger Bert Wijbenga burgemeester van Vlaardingen werd. Met pijn in het hart nam hij afscheid van de onderneming, die hij tien jaar geleden met een twee partners opzette en van een lokale startup naar een internationale scale-up tilde. ,,Het is alsof je weggaat bij je eerste liefde. Het deed pijn. Het is een soort rouwproces waar je doorheen moet. Ik was vergroeid met Magnet.me, mijn hele identiteit hing eraan.”

Je ging als ondernemer op sneakers naar het stadhuis aan de Coolsingel 40 en werd ineens meneer Karremans in Suitsupply-pak met een eigen woordvoerder, auto met chauffeur en politiek assistent.

,,Dat was best een overgang. De aard van het werk werd ineens heel anders. Als ondernemer sta je met je poten in de modder. Je bent betrokken bij de dagelijkse operatie. Als wethouder ben je dat niet meer. Ik ben alleen bezig met akkoord geven op beslissingen en handtekeningen zetten. Het is meer de grote lijnen uitzetten.”

Je bent een aanpakker. Lastig karakter in een ambtelijke omgeving?

Hij beschrijft, rap pratend, hoe hij op het stadhuis een war room had ingericht om de problemen van overvolle AZC’s aan te pakken. ,,Ollongren (toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, red.) vroeg snel om opvangplaatsen voor vluchtelingen. Als ondernemer ben je creatief, daadkrachtig en dat kon ik in haar verzoek kwijt. Ik heb de agenda’s leeggeruimd en ben zelf gelijk rond gaan bellen. Ik zat aan onwijs veel regietafels, die uren duren en er gebeurde uiteindelijk niets. Niemand durfde een stap vooruit te zetten. Ik heb toen ook andere wethouders en burgemeesters gebeld met een voorstel dat we allemaal 70 tot 80 mensen zouden opvangen. Dan hoeft niemand van ons ineens honderden mensen op te nemen, was het idee.”

Inmiddels heeft hij naam gemaakt op Coolsingel 40 door zaken zelf te doen. Zo ontwierp hij als angry young men zelf een QR-code voor op de vuilcontainers in de straat. ,,Ik weet als ondernemer dat je processen zo makkelijk mogelijk moet maken. Je moet dus niet een heel verhaal op zo’n vuilnisbak zetten hoe je die app moet downloaden. Elke internetondernemer weet: zo min mogelijk clicks betekent een zo hoog mogelijke conversie. Maak ik hier vrienden mee op het stadhuis? Ik ben de politiek niet ingegaan om vrienden te maken. Ik hoop door het zelf te laten zien dat mijn ambtenaren de vrijheid voelen dat soort dingen ook zelf te gaan doen.”

In een eerder interview in 2018 vond je jezelf geschikt om naast ondernemer ook raadslid te zijn. Nu dezelfde vraag: ben je geschikt als wethouder?

Zonder aarzeling zegt hij dat te zijn. De leerschool van 3,5 jaar raadslid heeft daar wel bij geholpen. ,,Ik weet hoe het werkt in de raad, wat voor raadsleden belangrijk is, hoe je daarmee moet omgaan. Hoe het politieke proces werkt, daar ben ik ook beter in geworden. Qua management breng ik veel ervaring in, zoals oplossingsgerichtheid. Als ondernemer ben je continu resultaat- en oplossingsgericht bezig. Dat neem ik mee naar Coolsingel 40.”

De overheid zou vaker een ondernemersmindset moeten hebben. Leg uit, waar komt dit vandaan?

,,Ik werk samen met veel ambtenaren. Je krijgt daardoor een goed beeld van de cultuur van de organisatie. Ik merkte al snel op dat het bij de overheid te vaak niet draait om resultaat, maar te veel om het proces. Proces wordt vaak tot doel verheven in plaats van het resultaat, wat we met dat proces willen realiseren. Ik ben mij toen gaan afvragen: hoe kan dat nu?”

En dat is?

,,De angst om fouten te maken. Wij hebben dat als samenleving en politiek erin gebracht.” Hij stopt, steekt de hand in eigen boezem en vervolgt: ,,In de politiek is een afrekencultuur ontstaan. Elk foutje wordt meteen uitvergroot. We hebben geen enkel mededogen meer. Dat draagt bij aan die cultuur waarin er angst zit om fouten te maken, waardoor men zich gaat vastklampen aan naar de letter volgen van het proces. Hierdoor wordt het lerend vermogen van de overheid ernstig beperkt, omdat je uiteindelijk het meest leert van je eigen fouten. Die afrekencultuur zorgt er ook voor dat heel kundige ondernemers, of mensen uit het bedrijfsleven niet de overstap durven te maken van hun bedrijf naar de politiek. Het gevolg is dat de meeste lijsttrekkers een toch wat ambtelijke achtergrond hebben.”

Wat gaat wethouder Karremans daaraan doen? Mogen ambtenaren fouten van jou maken?

,,Heel graag zelfs. Vier je fouten, tuig desnoods een failure board op. Als ik in een stafvergadering zit, benadruk ik steeds dat fouten maken heel belangrijk is; je leert ervan. Soms vinden mensen dat lastig. Als je het al tientallen jaren zo doet, en er komt een wethouder van 35 jaar uit een startup-omgeving is dat best spannend. Ik wil resultaat, dat betekent dat je soms uit je comfortzone moet komen."

,,Ik vroeg aan een mijn hoogste ambtenaren: waarom experimenteren wij zo weinig? Weet je wat ze zeiden? Anders kan jij, als een experiment mislukt, als wethouder mogelijk in de problemen komen. Ik viel bijna van mijn stoel. Ik leg het wel uit in de gemeenteraad, was mijn reactie. 'Ga jij nou maar experimenteren’. Ik probeer juist mijn ambtenaren een veilig gevoel te geven. Ze mogen fouten maken, maar je moet dan als ambtenaar wel de vrijheid voelen om, op zijn Rotterdams gezegd, op je bek te kunnen gaan. De afrekencultuur in de politiek staat dat nu in de weg.”

Je stelt dat ambtenaren die niet experimenten, geen fouten durven maken, ons belastinggeld kosten. Ze doen dan toch niets verkeerd?

,,Ik heb het nog niet eens over wat de beperking van het lerend vermogen de overheid kost. Maar los daarvan vertaalt die angst om fouten te maken en daarop betrapt te worden, zich in voor zo ongeveer alles een second opinion aanvragen bij een advocatenkantoor of consultant. Je wilt niet weten waarvoor wij overal second opinions aanvragen. Het is namelijk een manier om je in te dekken.”

De Rotterdamse ondernemer Anke Griffioen, heeft schoenenwinkel en is betrokken bij taskforce Retail, wijdt dit alles aan de bankencrisis van 2008/2009. De diensten zijn toen uitgekleed, daardoor is er geen kwaliteit en diepgang.

,,Ik ben het niet eens met haar dat er geen kwaliteit loopt. Er lopen superveel slimme, goede mensen rond. Ook jonge ambtenaren die zeer getalenteerd zijn. Ik denk toch dat het echt een cultuurding is. Ik vind ook niet dat wij te weinig ambtenaren hebben. Twaalfduizend ambtenaren – voor elke zeventien Rotterdammers één ambtenaar – lijkt me toch wel voldoende. Ik denk wel dat we onze mensen slimmer kunnen inzetten. Ik denk dat bij sommige organisaties te weinig ambtenaren zitten, zoals bij stadsontwikkeling. We kunnen daardoor de bouwplannen bijna niet bijbenen. Over andere diensten denk ik weleens: wat doen jullie nu de hele dag?”

Tekst gaat verder onder de foto.

Hoe ga je die winkelstaat redden waar Griffioen zich zo voor inzet? De Rotterdamse middenstand, het kloppende hart van de stad, heeft het al zwaar: getroffen door corona en meer online warenhuizen.

,,Helemaal mee eens. Veel ondernemers zijn misschien wel door het diepste dal heen, maar hebben nog steeds veel schulden. Het is daarom belangrijk dat we de lasten voor de middenstand verlichten, maar ook dat we investeren in de winkelstraat: door bijvoorbeeld leegstaande panden op te kopen en ze een andere bestemming te geven. Leegstand is namelijk funest voor een winkelstraat. Maar ook door ze mooier, aantrekkelijker en groener te maken zodat mensen en graag (blijven) komen. Meer publiek betekent immers meer omzet voor ondernemers.”

Een wethouder voor het midden- en kleinbedrijf, zoals Leefbaar Rotterdam pleit in het volgende college?

,,Er is al een wethouder die over ondernemers gaat. Ondernemers zitten niet te wachten op een extra poppetje op het stadhuis. Zij willen een meewerkende overheid: een ja-mentaliteit tenzij en niet nee, tenzij. Helpen bij het aanvragen van een vergunning, kijken hoe het wel kan in plaats van iet. Een mkb-wethouder maakt niks uit. Waar het om gaat, is de juiste huizen bouwen om zo het juiste talent aan te trekken. Want een bedrijf is niet meer dan een groepje mensen bij elkaar, een logo en goede koffie.”