Nieuws Oekraine
Oorlog in Oekraïne: ‘Handel met het uur ingewikkelder’
De oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland raken ook het Nederlands bedrijfsleven. Maar de steun voor de sancties is groot. ,,Dit is een kleine prijs die we betalen als je het vergelijkt met de prijs die het Oekraïense volk betaalt’’, zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW.
Laatste update: 7 maart 2022 15:50
Voor bedrijven die naar Oekraïne en Rusland exporteren is er erg veel onduidelijk. Foto: Shutterstock
Wat zijn (mogelijke) effecten van de oorlog in de Oekraïne op het bedrijfsleven, op de economie? Meld je nu aan voor de speciale lunch-nieuwsbrief van De Ondernemer, met op doordeweekse dagen het laatste ondernemersnieuws. Deze nieuwsbrief heeft ook een virtueel gesproken versie. Aanmelden doe je viadeondernemer.nl/nieuwsbrief.
De oorlog dreigt al tot acute problemen te leiden. ,,Ik sprak een ondernemer die speciale metalen uit Oekraïne importeert voor zijn bedrijf. Die import is stilgevallen. Hij heeft nog voor een paar dagen voorraad en moet dan misschien zijn bedrijf sluiten.’’ Bakkers kijken ook al moeilijk. Ze importeren veel meel uit Oekraïne om brood te bakken. Ze zijn niet gerust over de aanvoer en de prijsstijgingen. Tot acute tekorten heeft het nog niet geleid, maar de situatie is zorgelijk, ziet VNO-NCW.
Voor bedrijven met een vestiging in Oekraïne is de oorlog helemaal een nachtmerrie. Ze maken zich ernstige zorgen over de veiligheid van hun personeel. Thijssen tegen het AD: ,,Ik sprak gisteren met een Nederlandse ondernemer. Zij had via het beeldscherm contact met haar personeel dat in Charkov in een schuilkelder zat. Dat is afschuwelijk, je bent totaal machteloos terwijl de stad wordt bestookt met raketten.’’
Lees ook: VNO-NCW wil snel af van afhankelijkheid van Russisch gas
Veel vragen van ondernemers: wat mag wel en wat mag niet?
Voor bedrijven die naar die landen exporteren is de situatie onduidelijk. ,,We krijgen heel veel vragen van ondernemers. Wat mag wel en wat mag niet.’’ Vragen die nog niet zo makkelijk te beantwoorden zijn. ,,De politiek besluit tot sancties, maar die moeten dan nog wel worden uitgewerkt. Het duurt dus een tijd tot duidelijk is voor een bedrijf wat wel en niet mag’’, zegt Thijssen.
Daar komt bij: de sancties volgen elkaar snel op. Wat vandaag nog mag, kan morgen al verboden zijn. Veel ondernemers besluiten daarom maar geen risico te nemen en zien sneller af van de handel. ,,We zien dat de handel met het uur ingewikkelder wordt.’’
''De sancties zijn er op gericht Poetin en zijn kliek te raken, niet het gewone Russische volk. Wat doe je dan als bedrijf dat actief is in de volksgezondheid of voeding?''
Trits bedrijven maakte afgelopen week bekend uit Rusland te vertrekken
Veel bedrijven stoppen ook met handelen op morele gronden. Een hele trits bedrijven maakte afgelopen week bekend uit Rusland te vertrekken of voorlopig te stoppen met de productie daar. Nederlandse bedrijven ontbraken in die lijst. Alleen ING liet weten geen nieuwe klanten meer aan te nemen in Rusland en ook enkele advocatenkantoren op de Amsterdamse Zuidas werpen de handdoek in de ring.
Maar ook Nederlandse bedrijven worstelen met dit vraagstuk ziet Thijssen. ,,Het is een duivels dilemma. De maatschappelijke druk op de bedrijven is groot. Maar de politiek besluit wat wel of niet mag. De sancties zijn er op gericht Poetin en zijn kliek te raken, niet het gewone Russische volk. Wat doe je dan als bedrijf dat actief is in de volksgezondheid of voeding?’’
Lees ook: Hoe tech-ondernemer Anatoliy Babic zijn geboorteland Oekraïne wil helpen vanuit Nederland
Schade zit niet alleen bij bedrijven die zakendoen met of in Rusland en Oekraïne
Bedrijven staan niet alleen voor een financiële, maar ook voor een morele afweging benadrukt Thijssen. ,,Als je vertrekt laat je ook je werknemers in de steek. Die raken werkloos. Of je loopt het risico dat een vriendje van Poetin het bedrijf overneemt. Maar als de politiek de keuze maakt dat iets niet meer kan dan staan ondernemers daar achter. Ze zijn bereid de financiële pijn te nemen. Het gaat hier om vrede en veiligheid.’’
De schade zit niet alleen bij bedrijven die zakendoen met of in Rusland en Oekraïne. Alle bedrijven worden geraakt. ,,Ten eerste de energieprijzen. Die zijn erg hoog door de oorlog, dat raakt iedereen.’’
Lees ook: Transportondernemers vrezen nog groter personeelstekort door oorlog in Oekraïne
Dat zal naar verwachting voorlopig wel zo blijven. De logistieke sector wordt eveneens hard geraakt. Veel chauffeurs komen uit Oekraïne en Polen. ,,En die gaan nu naar huis. Veel Oekraïners gaan hun land verdedigen. Door het tekort aan chauffeurs wordt de logistieke keten verstoord.’’
Het is al dagen een gekkenhuis bij VNO-NCW vanwege de vele vragen van ondernemers en de steeds veranderende situatie. Maar toch draait de organisatie soepel ziet Thijssen. ,,Het lijkt op het begin van de coronapandemie. Toen was ook veel onduidelijk. Je merkt dat er ervaring is met dit soort situaties.’’
Duitse denktank Kiel:
'Wereldhandel neemt al af door oorlog in Oekraïne'
Bijna alle economieën in de wereld laten al een afname zien van de internationale handel als gevolg van de verstoringen die worden veroorzaakt door de Russische oorlog in Oekraïne. Dat meldt de Duitse denktank Kiel Institute for the World Economy in een nieuw rapport. ,,De cijfers van februari geven een voorproefje van de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne", aldus Vincent Stamer, samensteller van de handelsindicator van het Kiel Institute. ,,Verscherpte douanecontroles om de naleving van sancties tegen Rusland te controleren, kunnen bovendien leiden tot vertragingen in de maritieme handel."
Uit positiegegevens van containerschepen blijkt dat Oekraïne grotendeels is afgesneden van de internationale maritieme handel. ,,Geen enkel groot containerschip heeft Odessa aan de Zwarte Zee, de belangrijkste haven van het land, aangedaan sinds de invasie op 24 februari begon.”
Export van alleen China zakt niet weg
Volgens het onafhankelijke economisch onderzoeksinstituut wordt zoals verwacht Rusland het meest getroffen door de sancties. De export van het land is in februari naar verwachting met bijna 12 procent afgenomen ten opzichte van een maand eerder. De Verenigde Staten, de grootste economie ter wereld, zagen afgelopen maand een exportdaling van 3,9 procent en de uitvoer van de Europese Unie nam met 2,8 procent af. De export van Duitsland, de grootste Europese economie, zakte volgens het rapport met 3,8 procent. China boekte nog een lichte exportgroei van 0,3 procent, maar de Chinese uitvoer zou volgens de denktank in komende tijd bemoeilijkt kunnen worden door de snelle verspreiding van de omikronvariant van het coronavirus in de regio.
