Op deze manier kun je beter met stress omgaan

Last van een onrustige ademhaling, een hoge bloeddruk of droge mond. Misschien zit je wel met zwetende handjes of heb je een maag die voortdurend blijft brommen. Stress kent veel verschillende gezichten. Wat wel altijd hetzelfde blijft? De plek waar het proces in gang wordt gezet: de hersenen.

Stress

“Stress kun je zien als een biologische reactie op potentieel gevaar. Daardoor verliezen we een beetje van de controle over onze taken”, zegt Scherder. Door zijn optredens in De Wereld Draait Door groeide hij de afgelopen jaren uit tot bekendste neuropsycholoog van ons land. Daarnaast is Scherder jurylid van het Vitaalste bedrijf van Nederland.

Stresshormoon

Een korte biologieles over stress dan maar. Het startschot van de biologische reactie vindt plaats in de hypothalamus, een klein onderdeel dat diep in ons brein zit verstopt. “De hypothalamus geeft daarmee een seintje naar de bijnieren die cortisol gaan aanmaken, het welbekende stresshormoon. Dat cortisol bereikt vervolgens weer ons brein en activeert daar de hippocampus. Die reageert daarop door de hypothalamus af te remmen en zo is de cirkel van dit proces uiteindelijk weer rond. Op deze manier houdt je lichaam stress dus onder controle.”

Chronische stress

Met een beetje stress is dus weinig mis. Sterker nog, volgens Scherder kunnen we eigenlijk niet zonder. “Dit zorgt er namelijk voor je je kunt concentreren op één activiteit. Dat je tijdens het geven van een presentatie niet telkens aan allerlei andere dingen denkt bijvoorbeeld.” Voor zover gaat er eigenlijk weinig mis dus.

Cortisol

Het gaat pas wringen wanneer de stress die we ervaren een chronisch karakter krijgt. Veroorzaakt door een opeenstapeling van misgelopen deadlines, ruzie met collega’s, zorgen over betaalverplichtingen of het uitblijven van nieuwe klanten bijvoorbeeld. “Teveel stress zorgt ervoor dat de hippocampus als het ware overwerkt raakt en daardoor minder goed functioneert. Het gevolg is dat er geen rem meer zit op je hypothalamus waardoor er steeds meer cortisol in je lijf komt.”

Vatbaar voor stress

Giert de stress al een poosje door je lijf? Op de hersenscanner zou dat goed zichtbaar moeten zijn. Die laat namelijk zien dat de op hol geslagen hippocampus aan het krimpen is. Een proces dat je geheugen aantast. Nu is het wetenschappelijk vastgesteld dat niet iedereen even vatbaar is voor stress. Waar de ene persoon al snel zenuwachtig wordt van een kleine tegenslag, gaat de ander juist fluitend door het leven. Ongeacht de hoeveelheid werk en problemen die op zijn pad komen.

Trainen

Toch kun je wel degelijk met stress leren omgaan. “Je kunt je systeem trainen door regelmatig een beetje bloot te staan aan kleine stressmomenten. Zo gaat je lichaam daar als vanzelf aan wennen”, vertelt Scherder.

Beweging loont

Daarnaast zijn er ook nog andere wapens die je kunt oppakken om stress tegen te gaan. Muziek luisteren bijvoorbeeld. Dat ontspant niet alleen, je raakt er ook geïnspireerd door. Scherder schreef er zelfs een boek over: Singing in the brain.

Stress en somberheid

Beweging staat eveneens te boek als een wondermiddel tegen stress. “Door tijdens een werkdag af en toe even te gaan lopen, activeren we de prefrontale cortex. Die remt dan als het ware het gevoel van stress en somberheid”, aldus Scherder. Verder wijst hij op het belang van leren. Nieuwe uitdagingen prikkelen ons brein en dat is goed tegen stress. “Tot slot wil ik ook graag het belang van slapen aanstippen. Ik kan niet voldoende benadrukken hoe belangrijk dat is voor een fit brein.”

Hoe vitaal is jouw bedrijf?

Stress en ontspanning speelt dus zeker een rol bij de vitaliteit van organisaties. Maar er zijn nog meer factoren. Benieuwd hoe vitaal jouw bedrijf is, doe dan de Vitaliteitsscan van ONVZ en neem deel aan de verkiezing van Het Vitaalste Bedrijf van Nederland 2018.