Met deze productiviteitstips bespaart je bedrijf ieder jaar duizenden euro’s

Waarom slapen we eigenlijk?

Niet om je spieren rust te geven (wat veel mensen denken), maar om je hersenen schoon te maken. “Als we wakker zijn, produceren onze hersencellen afvalstoffen. Die moeten worden afgevoerd en dat is wat er tijdens je slaap gebeurt”, vertelt Els van der Helm. Ze is neurowetenschapper en bedenker van het slaapcoaching-platform Shleep. Slaan we één nachtje over? Dan hopen de afvalstoffen in onze hersenen zich razendsnel op.

Dat klinkt niet zo gezond

En dat is het ook niet. In ons hele lichaam draaien de motoren minder soepel als je te weinig slaapt. “Je aandacht verslapt, het geheugen wordt minder, net als je probleemoplossend vermogen en je krijgt meer moeite om je goed te concentreren”, vertelt Van der Helm. Maar ook op emotioneel vlak is er het nodige aan de hand. “Mensen die te weinig slapen, hebben meer moeite om hun emoties onder controle te krijgen. Ze worden er soms zelfs humeurig van.”

En toch wordt er op de bedrijfsvloer nauwelijks over slaap gesproken.

Best gek, als je bedenkt wat een slechte nachtrust daar teweeg brengt. Eén op de zes medewerkers heeft serieuze slaapproblemen, blijkt uit een enquête van TNS NIPO. Het gevolg? Achteruit hollende prestaties op de werkvloer. Ruim de helft van deze groep kan zich moeilijker concentreren. Ook leidt een gebrek aan slaap vaker tot aanvaringen met collega’s. Volgens onderzoek van de Harvard Medical School is bijna een kwart van de fouten die op het werk worden gemaakt het gevolg van chronisch slaapgebrek.

Te weinig slapen maakt medewerkers daarmee minder productief. Volgens datzelfde Amerikaanse onderzoek moeten werkgevers hierdoor zo’n acht werkdagen per jaar afschrijven. Gemiddeld verliest een bedrijf hierdoor bijna 2000 euro per jaar.

“In het bedrijfsleven is weliswaar steeds meer aandacht voor vitaliteit, maar als ik werkgevers hierover spreek gaat het meestal over timemanagement trainingen, een gezonde kantine en collega’s die samen meedoen aan hardloopevenementen. Dat is best gek”, aldus Van der Helm. “Als je vitaler wilt worden, dan zul je eerst de bron moeten aanpakken. En dat is slaap.”

Voldoende slapen dus. Maar hoe lang eigenlijk?

Als jouw collega roept maar vijf uur slaap nodig te hebben, dan is dat geen kwestie van doorzettingsvermogen of ambitie. Je dagelijkse dosis slaap is namelijk genetisch bepaald. Toch is het de vraag of vijf uur niet wat aan de korte kant is, want gemiddeld genomen hebben we tussen de zeven en negen uur per nacht nodig. “Slechts 1 procent heeft minder dan zes uur slaap nodig. In realiteit slaapt 35 procent van de Nederlanders zo weinig”, aldus Van der Helm. “Als je elke ochtend wakker wordt door de wekker, dan is dat waarschijnlijk een teken dat je niet voldoende slaap krijgt.”

Kunnen we het onszelf eigenlijk aanleren, beter slapen?

Jazeker! En dat is ook meteen het goede nieuws van dit verhaal. Je kunt jezelf met een paar simpele stappen aanleren om beter te slapen. Zorg er overdag voor dat je voldoende licht ziet, want dat zorgt ’s nachts voor een diepere, onafgebroken slaap. Onderzoekers in Groningen stellen dat vast na onderzoek. Ga dus regelmatig even naar buiten, want ook door jezelf acht uur lang voor het raam te parkeren kom je niet aan je dagelijkse zon-tax. Maak het in je slaapkamer ’s avonds daarentegen juist zo donker mogelijk.

“Het is heel normaal als het je zo’n dertig minuten kost in om in slaap te komen. Doe je daar veel langer over, gun jezelf dan ’s avonds wat meer ontspanning. Wie tot laat doorwerkt, geeft z’n hersenen niet de kans om slaperig te worden. En als je toch nog even op je telefoon of tablet aan de slag moet, maak dan gebruik van een app als F.lux. Daarmee kun je het blauwe licht van je scherm filteren”, aldus Van der Helm.

Dit is belangrijk. Het blauwe licht van je smartphone neemt je lichaam namelijk waar als daglicht. Daardoor neemt de productie van het slaaphormoon melatonine af. We zijn hierdoor minder moe en vallen dus lastiger in slaap.

Hoog tijd om het onderwerp slapen een keer op de agenda te zetten dus?

Wel als het aan neurowetenschapper Van der Helm ligt. Al was het maar om medewerkers bewust te maken van de noodzaak van een goede nachtrust. “Wees daarin als ondernemer een rolmodel”, zegt ze. “Stuur ’s avonds dus zelf geen mailtjes, anders krijgen medewerkers het gevoel dat ze 24 uur per dag aan moeten staan. Om ze productiever te krijgen, is het juist de bedoeling om regelmatig op die uitknop te drukken.”

Hoe vitaal is jouw bedrijf?

Slaap speelt dus zeker een rol bij de vitaliteit van organisaties. Maar er zijn nog meer factoren. Benieuwd hoe vitaal jouw bedrijf is, doe dan de vitaliteitsscan van ONVZ en neem deel aan de verkiezing van Het Vitaalste Bedrijf van Nederland 2018.