Terneuzen: Nog geen grenzen aan groei

De bedrijvigheid rond het Kanaal van Gent naar Terneuzen is de afgelopen tien jaar explosief gestegen. Met tal van nieuwe bedrijven rondom het havengebied, dat in beheer is van havenschap North Sea Ports Netherlands. Inmiddels telt het gebied 5.000 bedrijven, waarvan Dow Chemicals, met 17 fabrieken en ruim 1.700 medewerkers, beeldbepalend is.

Aan de uitbreiding en verdere ontwikkeling van het havengebied komt nog lang geen eind. Sterker nog, de gemeente Terneuzen, North Sea Ports Netherlands, de provincie en het Rijksvastgoed- en ontwikkelings- bedrijf zien volop kansen en hebben grote ambities. Die liggen vooral in de agro- en voedingsindustrie, bio based economy, fijnchemie, logistiek en assemblage.

Potentie

Steeds meer bedrijven zien de potentie in van de Kanaalzone als knooppunt in de West-Europese vervoersketen. Om die kansen optimaal te kunnen benutten, wordt fors geïnvesteerd in het verbeteren van de infrastructuur en daarmee van de bereikbaarheid met nieuwe wegen, tunnels en de bouw van een nieuwe, grotere sluis voor het scheepvaart- verkeer. Ook daar blijft het niet bij. De komende twintig jaar zijn forse investeringen nodig wil de Kanaalzone zich kunnen ontwikkelen als economische motor van Zeeland. Dat blijkt uit het strategisch plan Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone.

Vlaeynatie

Het op- en overslagbedrijf Vlaeynatie, gevestigd op de Axelse Vlakte bij Westdorpe, heeft vroeg de potentie van de Kanaalzone gezien. Vier jaar geleden opende het bedrijf, nadat het uit de haven van Antwerpen en Gent was vertrokken, een eerste opslagloods voor kunstmeststoffen. Inmiddels is het uitgebreid met twee suikersilo's én een tweede opslagloods.

,,Het vestigingsklimaat in Terneuzen is gunstig", zegt directeur Paul Van den Broeck van Vlaeynatie. ,,Eén van de voornaamste redenen waarom we hier zijn gevestigd is de aanwezigheid van een diepzeekade. Dat was een absolute vereiste. Bijna de helft van wat wij vervoeren gaat over het water."

Van den Broeck heeft ook gekeken naar havens in Gent, Vlissingen en Moerdijk. ,,De centrale ligging tussen Antwerpen en Gent, de verdere uitbreidingsmogelijkheden én de mogelijkheid voor langdurige erfpacht, gaven de doorslag in het voordeel van Terneuzen." Inmiddels groeit het bedrijf, met momenteel 65 medewerkers, nog steeds.

Hoewel Terneuzen hard aan de weg timmert in de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen, ziet Van den Broeck ook bedreigingen. Het dreigende personeelstekort is de belangrijkste. ,,Hoewel een groot deel van onze processen geautomatiseerd is, hebben we mensen nodig: toezichthouders, operators, techniekers en heftruckchauffeurs."

Personeelstekort

Daar schort het aan. Personeel. ,,Het is niet alleen de krapte op de arbeidsmarkt. Als vrij nieuwe speler - we zijn een jong Nederlands bedrijf - kost het simpelweg meer tijd voordat werkzoekenden bij je aankloppen. Ze kennen Vlaeynatie niet en hebben koudwatervrees. Pas nu, na vier jaar, verandert dat."

Desondanks heeft Van den Broeck geen spijt van zijn keuze voor Zeeuws-Vlaanderen. ,,Hoewel je in Nederland meer regeltjes hebt, die soms vertragend werken, geeft de overheid ook meer duidelijkheid. Daar komt bij dat ik zowel goede contacten heb met de gemeente Terneuzen als met het havenschap. ,,We weten elkaar hier snel en goed te vinden. De lijnen zijn kort."

Symach

Even verderop, bij machinefabrikant Symach in Terneuzen, dat afzak- en palletiseersystemen ontwerpt en bouwt, merken ze ook dat het vinden van geschikt personeel meer moeite kost. Toch weet het bedrijf voortdurend nieuwe mensen aan te trekken. ,,De verhuizing vanuit Breskens naar Terneuzen is destijds een gouden zet geweest", zegt hr-manager Ankie de Munter.

Nu het bedrijf in het hart van Zeeuws-Vlaanderen zit, trekt het ook personeel uit Walcheren en de Bevelanden aan. ,,Toch bleef onze naamsbekendheid achter. Ik merkte het als ik de vraag kreeg waar ik werkte. Niemand had ooit van Symach gehoord. Laat staan over het feit dat onze verpakkings- en palletiseermachines heel de wereld over gaan."

Het bedrijf is gaan investeren in naamsbekendheid. Is open dagen gaan houden, heeft lokale initiatieven ter bevordering van de techniek omarmd en contacten met het onderwijs gelegd. Met als resultaat: nieuwe aanwas. De Munter ziet steeds meer jonge Zeeuws-Vlamingen bij het bedrijf aankloppen. ,,Wie een technische achtergrond heeft, kan hier aan de slag."

Expat Center Zeeland

Hoe specifieker de werkzaamheden, hoe uitdagender het vinden van geschikt personeel. Daar weten ze bij Dow Chemical alles van. Het bedrijf laat jaarlijks honderden vaklieden vanuit heel de wereld overkomen. Zeeuws-Vlaanderen legt nu voor kennis- en arbeidsmigranten de rode loper uit met de oprichting van Expat Center Zeeland.

Dat is onderdeel van Onbegrensd Zeeuws-Vlaanderen, een initiatief van de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten Hulst, Terneuzen en Sluis en het bedrijfsleven. Met als doel expats helpen bij het vinden van hun weg door de papierwinkel die er bij komt kijken als je als buitenlander in Nederland aan de slag wilt.

Maar het Expat Center doet meer dan de papierkraam regelen. Zo helpt het bij het vinden van een geschikte woning, een sportschool en weet het de weg te vinden naar taallessen. ,,Door de aantrekkende economie zoeken steeds meer bedrijven werknemers in het buitenland. Dat vraagt om goede begeleiding", zegt Lian Heller van Expat Center Zeeland, die zelf jarenlang werkte voor Dow Chemical en recentelijk voor een bouwproject bij Yara; bedrijven die internationaal actief zijn.

Hoeveel expats er jaarlijks naar Zeeuws-Vlaanderen komen voor werk weet Heller nog niet. ,,Daar willen we de komende jaren achter komen. Wel weet ik dat Terneuzen het afgelopen anderhalf jaar 67 verschillende nationaliteiten heeft ingeschreven. Zo haalt een zorginstelling als Tragelzorg zelfs al personeel uit Spanje."

Essentieel voor het welslagen van het Expat Center is de samenwerking met burgerzaken van de gemeente Terneuzen en de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst. ,,In de toekomst willen we doorgroeien naar een one-stop-shop, waarbij we met de IND tot één registratiepunt van nieuwkomers willen komen."

Het Expat Center wil een verbinder zijn. ,,Wij weten ook de weg op het gebied van onderwijs en ondersteunen bij het vinden van werk voor bijvoorbeeld de partner." Het Expat Center start als proef in Zeeuws-Vlaanderen. Bij succes wil ze het platform uitrollen over de provincie. Daarover zijn al gesprekken gaande. Want voor toekomstige groei zijn werknemers van buitenaf nodig.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Terneuzen. Meer informatie: terneuzen.nl