Binnen het familiebedrijf werken deze geschillen over het algemeen door op verschillende niveaus: de aandeelhoudersvergadering, het bestuur en - indien aanwezig - de raad van commissarissen. De besluitvorming kan in gevaar komen en daarmee de continuïteit van het familiebedrijf.
Ondernemingskamer
Waar deze geschillen bestaan uit verwijten (al dan niet over en weer) dat sprake is van onder meer belangenverstrengeling, een gebrek aan opening van zaken en overtreding van formele voorschriften, zouden deze in een zogenoemde enquêteprocedure kunnen worden voorgelegd aan de Ondernemingskamer van het Hof in Amsterdam. Denk aan situaties waarin er een impasse in de besluitvorming is ontstaan en de vennootschap onbestuurbaar is geworden. Of gevallen waarin sprake is van ongelijke situaties tussen enerzijds een grootaandeelhouder-bestuurder en anderzijds minderheidsaandeelhouders die niet tevens bestuurder zijn.
Lees ook: Kracht van familiebedrijf schuilt in onderlinge invloed
Zorgvuldigheidsplicht
Wat die laatstbedoelde gevallen betreft, heeft de Ondernemingskamer bepaald dat een vennootschap tegenover haar minderheidsaandeelhouders een bijzondere zorgvuldigheid in acht moet nemen. Deze zorgvuldigheidsplicht brengt mee dat de vennootschap openheid van zaken moet geven. Daarnaast moet zij voorkomen dat een verstrengeling van belangen met haar bestuur en/of haar meerderheidsaandeelhouder(s) plaatsvindt, al dan niet ten koste van haar minderheidsaandeelhouder(s). Deze zorgvuldigheidsplicht weegt des te zwaarder in het geval er sprake is van familierechtelijke verhoudingen tussen diverse betrokkenen.
De Ondernemingskamer kan, naast het gelasten van een onderzoek, tal van onmiddellijke en/of definitieve voorzieningen treffen. Denk aan de schorsing of vernietiging van besluiten, de schorsing of het ontslag van bestuurders, een tijdelijke aanstelling van bestuurders of commissarissen, en/of een verbod om uitvoering te geven aan besluiten. Ook kan zij aansturen op een schikking.
Familiestatuut
Op het moment echter dat een familieconflict aan de Ondernemingskamer of een andere rechter ter beslechting wordt voorgelegd, is het conflict eigenlijk al te ver geëscaleerd. Om dit te voorkomen, verdient het aanbeveling om in een familiestatuut regelingen te treffen die erop gericht zijn conflicten in een zo vroeg mogelijk stadium te adresseren en op te lossen.
