Gideon Borman: het zzp-leven na een hartstilstand

Al ruim twee decennia werk ik als illustrator en cartoonist. Als zzp’er betekent dat flexibel zijn. Kansen zien als dingen anders lopen dan gepland. Vorig jaar zou ik mijn twintigjarig jubileum als zelfstandig ondernemer vieren. Dat líep anders dan gepland. Heel anders. Ik kreeg een hartstilstand en belandde in een coma. Sindsdien zoek ik mijn weg terug naar een gezond leven en een gezonde eenmanszaak.

We schrijven half januari 2018. Ik heb net een maanden durend financieel privégeschil met mijn ex afgerond. Het indienen van bezwaarschriften en aanvoeren van bewijsstukken slurpte mijn energie op. Maar ik ben tevreden met de uitslag. Bijkomend voordeel: nooit eerder had ik een afgerond boekjaar zó snel bij de boekhouder. Nu heb ik mijn handen vrij om te doen wat écht wil. Cartoons tekenen. Opdrachten hiervoor binnenhalen. Ik wil een nieuwe website en plan kennismakingsgesprekken met nieuwe potentiële opdrachtgevers in. Ik realiseer me op dat moment dat ik dan twintig jaar Kamer van Koophandel-geregistreerd zelfstandig ondernemer ben.

Op humoristische wijze

Ik krijg een sterk idee. Ik vier mijn jubileum door twintig weken lang op social media wekelijks één jaar uit mijn carrière te belichten. Met een anekdote en vooral veel plaatjes. Van de illustraties die ik voor tijdschriften maakte, de muurschilderingen, exposities en tv-decors. Tot aan de huidige invulling van mijn werk: als cartoonist visualiseer ik processen. Deels vanuit huis, deels live tijdens congressen en symposia. Zo verzorg ik een beeldende samenvatting op humoristische wijze. Twintig weken lang terugblikken op de diversiteit van mijn werkleven streelt het ego, maar is ook bedoeld om me bij nieuwe klanten in de kijker te spelen.

Ik heb zin om mijn schouders onder dit nieuwe jaar te zetten. Aan het eind van de week ga ik met mijn vriendin Margriet uit eten. We fietsen huiswaarts onder de volle maan en met een tevreden hart ga ik slapen.

Lees ook: EenmansZaken: Zo regelen deze zzp'ers hun zaken

Twee dagen in een coma

De volgende ochtend word ik niet wakker. Wanneer ik mijn ogen open lig ik in een ziekenhuisbed. De familie aan mijn voeteneinde is aangeslagen en blij tegelijk. Ik blijk twee dagen in coma te hebben gelegen. Margriet praat me bij.

Op vrijdagavond gingen we tevreden slapen. Zaterdagochtend wordt Margriet naast me wakker door mijn snurkende geluid. Ze denkt dat ik naar droom. Maar ik ben niet wakker te krijgen. Het snurkende geluid is mijn ‘gaspen’, als het ware de laatste adem uitblazen. Later lees ik over gaspen: ‘Dit is een reactie van het lichaam die voorkomt bij iemand die stervende is. Het heeft geen meerwaarde om te zoeken naar een polsslag, want deze is er niet.’ Mijn hart is dan al gestopt.

Acht eindeloze minuten

Margriet doet het licht aan en ziet dat ik niet adem, ziet mijn grauwe gelaatskleur en weet dat het mis is. Ze voelt geen hartslag. Onmiddellijk handelt ze. Ze start de reanimatie, mond-op-mondbeademing, en belt 112. Acht eindeloze minuten lang houdt ze de bloed- en zuurstofcirculatie van mijn levenloze lichaam op gang.

Even later arriveert de politie en neemt het van haar over. Er volgen twee ambulances, twee brandweerwagens en een traumahelikopter. Ik krijg vijf shocks van het AED-apparaat. Na twintig minuten komt mijn hartslag terug. Ik ben stabiel genoeg om vervoerd te worden. De brandweer takelt me uit het raam en draagt me over aan de ambulance voor een spoedrit naar het ziekenhuis. Daar word ik in een kunstmatige coma gehouden om hersenschade te beperken. Margriet informeert mijn familie en enkele goede vrienden.

Lees ook: Hypotheek voor zzp afsluiten: dit zijn de mogelijkheden

Decimeters groot litteken

Wanneer ik op maandag mijn ogen open, staan familie en vrienden aan mijn bed. Ik kan het verhaal niet bevatten, maar de brandplekken van de AED op mijn borstkas laten geen twijfel. Er volgen onderzoeken. Daaruit blijkt dat ik een aangeboren hartafwijking heb. Zodra ik voldoende ben aangesterkt, word ik naar het Erasmus MC overgeplaatst voor een openhartoperatie. Ik krijg een kunstklep en een stuk aorta wordt vervangen door kunststof. Veertien dagen later onderga ik een tweede operatie: er wordt een ICD, een miniatuurdefibrillator, in mijn borstkas geplaatst.

Vóór deze operaties sta ik op mijn ziekenhuiskamer voor de spiegel. Ik bekijk mijn lichaam. Ik kan me bijna niet voorstellen wat het heeft doorstaan. En straks heb ik een decimeters groot litteken om me eraan te herinneren.

Terugkeer als zzp’er

Mijn jubileumactie op social media heb ik uiteraard niet gerealiseerd. De rest van het jaar, tot op de dag van vandaag, ben ik bezig met het oppakken van mijn leven. Daarbij hoort ook mijn terugkeer als zzp’er: ik moet mijn werk als cartoonist weer invulling geven. Ik leer van alles wat ik daarbij doormaak. Vanaf deze plek deel ik dat graag, in de overtuiging dat andere ondernemers er ook baat bij kunnen hebben. Zonder er zelf een hartstilstand voor te hoeven krijgen. Mooi meegenomen, toch…?