Directeur KvK: 'Groei van zzp naar mkb is misschien niet meer van deze tijd'

2.000.404. Dat historische cijfer bracht de Kamer van Koophandel deze week naar buiten. Historisch, omdat Nederland nooit eerder meer dan twee miljoen bedrijven telde. Een groei die vooral is toe te schrijven aan de toename van het aantal zelfstandig ondernemers, legt de beheerder van het handelsregister uit. ,,Tweederde van al die ondernemingen is een zelfstandige zonder personeel", aldus Peter Bargon, directeur landelijke dienstverlening van de Kamer van Koophandel.

In de afgelopen vier jaar groeide het aantal zelfstandig ondernemers van bijna 890.000 naar ruim een miljoen nu, meldt Trouw. Tel je daar ook de parttimers bij (lees: zzp'ers die minder dan vijftien uur aan hun onderneming besteden), dan ligt het aantal zzp'ers inmiddels zelfs op ruim 1,3 miljoen. In dezelfde periode bleef de hoeveelheid midden- en kleinbedrijven juist nagenoeg hetzelfde. Het aantal bedrijven met meer dan 250 man personeel groeide het afgelopen jaar lichtjes.

Kiezen voor ondernemen voor vrijheid

De reden voor het verschil in groei? ,,Misschien is het niet meer van deze tijd om uit te groeien tot grote onderneming", zegt Bargon. Hij hoort het van zelfstandigen om zich heen. Die kiezen voor het ondernemen vanwege de vrijheid. En die vrijheid willen ze jaren na hun start gewoon vast blijven houden. ,,Ik was laatst op een bijeenkomst waarop wethouders tegen zzp'ers zeiden: jullie moeten groeien. Neem personeel aan! De overheid wil dat natuurlijk wel vanwege de werkgelegenheid. Maar het is nog maar de vraag of zzp'ers mkb'er willen worden."

Veel liever dan uitbreiden zoeken zzp'ers elkaar op in tijden van drukte, ziet de Kamer van Koophandel. Netwerkbedrijven, noemt Bargon de eenpitters die samenwerken om toch een klus geklaard te krijgen. ,,Je ziet het in de bouw. Een hoofdaannemer die een klus aanneemt en de specialistische taken uitbesteedt aan zzp'ers. Maar ook in de ICT en de zorg." Hij geeft ook het voorbeeld van een orthopedagoog die kinderen met bijvoorbeeld ADD of PDD NOS begeleidt. Hebben die hulp nodig in de klas, dan kan een zzp-docent ondersteuning bieden. Juist de zorg en de bouw groeiden het afgelopen jaar met 7 en 8 procent het hardst.

Liever niet uitbreiden

De Kamer van Koophandel deed er onderzoek naar. Uitbreiden zien zelfstandigen (maar ook een groep mkb'ers) vaak niet zitten vanwege de financiële risico's die kleven aan het hebben van vast personeel. Stromen de opdrachten binnen, dan zetten ze gewoon een tandje bij. Wordt het nog drukker, dan werken ze samen met andere zelfstandigen. Is dat ook niet meer vol te houden, dan gaan ze op zoek naar flexibel personeel. En als ook dat niet gaat, nemen ze personeel vast in dienst. Het gevolg bij het aannemen van personeel: kosten als loondoorbetaling bij ziekte en een transitievergoeding.

Ondanks de gestage groei van zzp'ers blijft hun aandeel op de arbeidsmarkt gelijk, tonen cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De laatste twee jaar bleef het percentage zelfstandigen zonder personeel op 12 steken. Dat heeft volgens Rabobankeconoom Nic Vrieselaar deels te maken met de groei van de beroepsbevolking. Ook moeders die eerder voor de kinderen zorgden of werklozen die het na tal van sollicitaties hadden opgegeven, zijn nu weer aan het solliciteren en werken geslagen. Onder de zelfstandigen met personeel is juist een daling te zien.

Jonge starters in de lift

Wie zijn al die (vooral) zzp'ers en mkb'ers dan? De gemiddelde ondernemer is man en 46 jaar oud. De meesten zijn actief in Zuid-Holland of Noord-Holland. Maar het aantal jonge starters zit wel al een tijdje flink in de lift. In zes jaar is het aantal beginnende ondernemers van 18 jaar en jonger ruim verdrievoudigd. Vorig jaar ging het om 6572 jongeren. Ze richtten vaak een eigen webwinkel op. Ook opvallend: het percentage niet in Nederland geboren ondernemers is toegenomen. Dit zijn er inmiddels 16 procent, van 15 procent een jaar eerder. Zij zijn voornamelijk actief in de horeca, logistiek en bouwsector.