Laurens Dassen (Volt) over verplichte AOV zzp'ers: 'Solidariteit is altijd tweerichtingsverkeer'

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid presenteerde eind april haar plannen om de arbeidsmarkt te hervormen. Voor zelfstandig ondernemers zit daar een belangrijk punt in: de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Van Gennip wil het voorstel in het voorjaar van 2024 naar de Tweede Kamer sturen, zodat de wet begin 2025 in kan gaan, die ingangsdatum geldt dan nog niet voor de AOV. 'Na publicatie van de wet zal er aanvullend tijd nodig zijn om het wetsvoorstel te implementeren en daarmee in werking te laten treden', aldus de minister in april.

Eerder reageerde Henk Vermeer namens de BoerBurgerBeweging (BBB) al kritisch op de plannen. Vermeer maakte duidelijk graag eerst helder te willen hebben welk en wiens probleem hiermee opgelost moet worden, voor BBB goed kan beoordelen wat de beste oplossing is'. ,,En dat het plan in het pensioenakkoord is opgenomen door partijen wie het niet eens aangaat en die hiermee wellicht iets terugkregen voor hun steun aan een onzalig nieuw pensioenstelsel, is voor ons geen argument."

• Henk Vermeer (BBB): 'Onduidelijk wat verplichte AOV moet oplossen'

'Invoering van een vrijwillige AOV zorgt voor een hoger risico op ‘premieconcurrentie’'

,,Volt is voor het organiseren van solidariteit – en solidariteit is altijd tweerichtingsverkeer. Zzp’ers die geen dikbelegde boterham verdienen kunnen zich nu nauwelijks of niet verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid omdat de premies enorm hoog zijn'', zegt fractievoorzitter Laurens Dassen van Volt tegen De Ondernemer.

Dat is volgens hem mede een gevolg van het relatief kleine aantal zzp’ers (vergeleken met mensen in loondienst die zelf premies afdragen en hun werkgevers ook) ten opzichte van de hoge kosten. ,,Iemand die arbeidsongeschikt wordt, is qua uitkeringen heel duur voor een verzekeringsmaatschappij. Die dekken dat logischerwijs af door hoge premies te rekenen.''

Die hoge premies zorgen er volgens Dassen weer voor dat veel mensen niet zo’n AOV nemen, wat zich vertaalt in een nóg kleiner aantal, waardoor de premies nog hoger worden. ,,Tegelijkertijd zorgt de invoering van een vrijwillige AOV voor een hoger risico op ‘premieconcurrentie’: mensen die zo’n AOV nemen, hebben maandelijks hogere kosten en zij zullen die kosten doorberekenen in hun uur/stuksprijs, resulterend in hogere prijzen aan de klant.''

Concurrenten krijgen volgens de voorman van Volt een incentive om geen AOV af te sluiten om zo te kunnen concurreren op prijs. ,,Dan neemt het risico toe dat de benadeelde zzp’ers hun AOV weer dumpen en dat zij die arbeidsongeschikt raken uiteindelijk weer opgevangen moeten worden door het zeer karige bijstandsstelsel betaald door de belastingbetaler.''

Laurens Dassen (Volt): 'Iemand moet uiteindelijk ergens de collectieve kosten voor zijn rekening nemen'

Als iedereen verplicht wordt tot het nemen van een (betaalbare) AOV voorkom je zo’n race to the bottom, oppert Dassen. ,,Daarbij komt dat als elke zzp’er zo’n premie gaat afdragen, er een kostendelingseffect optreedt: een rijzend tij dat alle bootjes optilt omdat – zo hoop je – een collectieve premiebetaling zal leiden tot lagere premies. Een mogelijk alternatief, dat de overheid de premiebekostiging op zich neemt bijvoorbeeld, is geen optie. Dat komt omdat de kosten dan eenzijdig bij mensen in loondienst en hun werkgevers terecht komt. Want iemand moet uiteindelijk ergens die collectieve kosten voor zijn rekening nemen.''

Dassen: ,,Aan partijen die suggereren dat een verplichting leidt tot ongewenste dwang zouden wij willen vragen of zij er dan ook voor zijn dat loondienstverbanden, dat zijn immers contractuele verplichtingen, afgeschaft wordt. En zo nee, waarom niet?''

Tot slot de vraag aan Dassen: wat is concreet de oplossing op korte termijn voor zzp'ers die de AOV niet kunnen betalen? ,,Er zijn op de korte termijn geen oplossingen, anders dan dat het kabinet verzekeringspremies stevig subsidieert met belastinggeld of door bijvoorbeeld zelf voor de korte termijn een non-profit op te richten. Dat zijn zaken die de coalitieregering niet wil. En als een meerderheid van de Tweede Kamer iets niet wil, dan wordt het moeilijk.''

Wat vinden VZN en politieke partijen van nieuwe plannen arbeidsmarkt?

VZN-voorzitter Cristel van de Ven schreef recent over de arbeidsmarktplannen in haar expertblog voor De Ondernemer: 'Niet alleen zelfstandigenorganisaties hebben forse kritiek. Zelfs Hans Borstlap, de man die de regering drie jaar geleden adviseerde over grootscheepse vernieuwing van onze arbeidsmarkt, maakt gehakt van het plan. Hij pleit voor een collectieve basisvoorziening voor langdurige arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Iets waar wij vanuit VZN ook al geruime tijd op aandringen'.

Tijdens een speciale uitzending van De Ondernemer Live op de Dag van de ZZP'er, gingen Van de Ven en Tweede Kamerleden Hilde Palland (CDA) en Marijke van Beukering (D66) in gesprek over onder meer de AOV. Dat gesprek is hieronder terug te luisteren, via New Business Radio: