Het begint bij een idee. Of met een ontdekking. Dan volgen klinische studies, van fase één tot en met drie. Eerst met testen op muizen, ratten, katten en apen, daarna op mensen. Vervolgens is goedkeuring nodig van autoriteiten, inclusief registratie. Productie en markttoelating zijn de laatste stap. Zie hier grofweg alle belangrijke fases in de ontwikkeling van een nieuw medicijn. Het is een weg van de lange adem. De hele lange adem, beaamt Sebas Pronk (31). Een proces dat rustig tien à vijftien jaar in beslag neemt. Het kost niet alleen veel tijd en geduld, maar vooral ook geld, weet hij intussen als geen ander.
De PHIA (Philips Innovation Award) is een prestigieuze prijs voor studenten of jonge wetenschappers die een innovatief idee hebben getransformeerd in een startup. Dit jaar was de twintigste keer dat de award werd uitgereikt.
Lumox heeft 17 miljoen euro nodig voor volgende fase
Voor de volgende fase heeft Lumox circa 17 miljoen euro nodig, onder meer om hun medicijn (verder) te testen op veiligheid en om te kijken hoe je zo’n nieuw medicijn op grote schaal kunt produceren. En voordat het nieuwe kankermedicijn daadwerkelijk op de markt komt, moet het uiteraard ook op mensen worden getest. De kosten: tussen de 300 en 400 miljoen euro. Sebas: „Dat gaan Irati en ik natuurlijk nooit voor elkaar krijgen, dus we hopen dat een hele grote farmaceut er op termijn heil in ziet en ons bedrijf gaat overnemen.’’
Irati heeft de technologie bedacht. Ze heeft daar bijna acht jaar aan gewerkt
Sebas Pronk Lumox
Samen met Irati Beltrán Hernández is Sebas grondlegger van Lumox. De twee kennen elkaar van hun promotieonderzoek op de Universiteit Utrecht. Sebas: „Irati heeft de technologie bedacht. Ze heeft daar bijna acht jaar aan gewerkt. We deelden een kamer op de universiteit. Na jarenlang als wetenschapper te hebben gewerkt, wilde ze iets anders doen. Ik vond het echter zeer indrukwekkend wat ze in al die jaren voor elkaar had gekregen. Het leek me zonde om daar zelf niks mee te doen. Ze had immers zoveel data gegenereerd, met veelbelovende resultaten. Dus ik dacht: laten we samen een startup beginnen. Irati reageerde aanvankelijk wat terughoudend, maar uiteindelijk ging ze overstag. Dat was begin 2023.’’
Kankermedicijn wordt geïnjecteerd via de bloedbaan
Lumox ontwikkelt dus een nieuw kankermedicijn dat heel gericht tumorcellen doodt. Het medicijn – dat via een injectie in de bloedbaan komt – wordt pas geactiveerd wanneer met een schadeloos licht op de tumor wordt geschenen. Sebas: „De patiënt krijgt dus eerst een injectie met een medicijn toegediend. Vervolgens gaat het medicijn naar de tumor. Dat is op zich niet bijzonder. Maar ons medicijn is inactief, totdat je het activeert met licht van een bepaalde golflengte. Het voordeel is dat je geen gezonde cellen kapotmaakt. De therapie is dus heel gericht en effectief, zeker bij tumoren in het impactvolle gebied rond het hoofd en de hals. Onze vinding werkt echt anders dan huidige therapieën, waarbij je soms tussen 30 en 35 bestralingen nodig hebt en waarbij ook gezonde cellen kapot gaan.”
Lees ook: SoundCell en AlphaPace wonnen eerder Philips Innovation Award: ‘Voor ons echt de push’
Het prijzengeld van de PHIA – 50.000 euro – wordt onder meer aangewend voor Health Technology Assessment (HTA), een systematische manier om te onderzoeken of de medische innovatie het geld, de moeite en de inzet waard is. Daarbij wordt onder meer gekeken naar medische effectiviteit, veiligheid, kosteneffectiviteit, ethiek en maatschappelijke impact. „Dat klinkt niet alleen ingewikkeld om te berekenen, maar is ook ingewikkeld. Stel, iemand heeft een tumor in het strottenhoofd. Soms moet het hele strottenhoofd worden weggehaald. Met als gevolg dat mensen opnieuw moeten leren eten en spreken. Dat kost tijd en geld. Met onze technologie is dat niet nodig. Aan de andere kant heb je enorm veel kosten om een medicijn op de markt te brengen. Bij HTA wordt naar al die facetten gekeken.’’
Eerste testresultaten zijn veelbelovend
Technologisch gezien is Lumox heel ver, vervolgt Sebas. „De eerste testresultaten zijn veelbelovend. We hebben het medicijn op muizen met verschillende soorten kanker getest, denk aan borst-, hoofd-, hals- en dikkedarmkanker. We hebben de dieren geïnjecteerd, om het medicijn vervolgens een uur later te activeren op de plek van de tumor. Meer dan 70 procent van de proefdieren was genezen. Dus ja, het werkt écht.’’
We zijn begonnen als pure wetenschappers, niet als ondernemers
Sebas Pronk Lumox
Lumox heeft intussen een plek bij startup incubator UtrechtInc, op het Utrecht Science Park. Sebas en Irati konden aanvankelijk van start met een subsidie van het KWF. ,,Daardoor konden we onszelf tweeënhalve dag per week laten uitbetalen voor een periode van negen maanden. In juli 2024 kregen we een subsidie van NWO, waarmee we minstens twee jaar volle bak vooruit kunnen. Dat is prachtig, maar we zijn er nog lang niet. We hebben begin volgend jaar 17 miljoen euro nodig voor de volgende fase. Ik vermoed dat we dat bedrag niet van één partij krijgen, maar van een consortium met bijvoorbeeld vijf partijen, zodat ze hun risico’s kunnen spreiden.’’
Meer ondernemer dan wetenschapper
Sebas heeft sinds de oprichting van Lumox verschillende startup-cursussen gevolgd. „We zijn begonnen als pure wetenschappers, niet als ondernemers. Die cursussen gingen niet zozeer over financiën, maar vooral over het heel goed in kaart brengen van een probleem, het valideren van aannames en hoe je zo’n probleem kunt vermarkten. Ook heb ik geleerd hoe je een goed businessplan moet schrijven. Intussen voel ik me meer ondernemer dan wetenschapper.’’
Ceo Philips noemt Lumox very impressive
Sebas heeft deelname aan de PHIA als zeer waardevol ervaren. „De prijs is echt fantastisch, dat geld kunnen we heel goed gebruiken. En de waardering doet ons goed. Maar deelname heeft ook voor veel exposure gezorgd. We hebben veel berichtjes ontvangen, vooral via LinkedIn. Ook hebben we uitnodigingen ontvangen van mensen die met ons willen praten. De prijs geeft Lumox een enorme boost. De leukste reactie? Lastig. Maar als ik er toch een moet noemen, dan is het van Roy Jakobs, de ceo van Philips. Hij noemde ons op LinkedIn very impressive.’’
Een tip die Sebas zou willen geven aan studenten of recent afgestudeerden met een innovatief idee die ook nadenken over het oprichten van een startup? ,,Probeer je uitvinding, hoe technisch die ook is, in een of twee zinnen in gewone mensentaal te omschrijven. Dat is moeilijker dan je denkt.’’
Lees ook: Investor Day PHIA: met samengeknepen billen speeddaten met investeerders
Medicijn uitvinden is droom voor Sebas
Op de vraag wat er met de onderzoeksresultaten van Irati was gebeurd als Lumox niet was opgericht – en Irati en Sebas hun eigen weg vervolgden – moet Sebas even nadenken. ,,Dat weet ik niet zo goed. Je hebt toch een partij nodig die er commercieel perspectief in ziet. Een farmaceutisch bedrijf dus. Je moet zo’n idee echt actief gaan vermarkten, anders gebeurt er niks. En het hele proces duurt vreselijk lang.’’
Het hoogst haalbare voor mij is een medicijn uitvinden dat uiteindelijk de weg naar patiënten gaat vinden
Sebas Pronk Lumox
Sebas weet niet waar hij over tien jaar staat. De kans dat hij als ceo in 2035 leidinggeeft aan Lumox, is uitermate klein. Sterker, de kans is groot dat Lumox dan is overgenomen door een gigant in de farmaceutische industrie. „Ik hóóp het ook, want dat zou betekenen dat het medicijn op de markt komt. Ik heb biomedische wetenschappen gestudeerd. Het hoogst haalbare voor mij is een medicijn uitvinden dat uiteindelijk de weg naar patiënten gaat vinden. Dat zou een droom zijn voor Irati en mij.”
Winnaar Nationale Ondernemersprijs: Weheat Europa’s grootste leverancier van warmtepompen in 2030? ‘We groeien met 900 procent’
