Startend zzp'er verdient vaak onder minimum: vindt dat zelf vaak niet erg

Uit onderzoek van het CBS naar de inkomensontwikkeling van zelfstandige ondernemers in de periode 2013-2018, blijkt dat 20 procent van de ondernemers vijf jaar na de start pas een inkomen van minstens het minimumloon heeft. Slechts een op de zes zelfstandigen behaalt deze inkomensgrens na een jaar.

Yvonne van Dalen werkt al bijna vijftien jaar als zelfstandig fotograaf, maar weet hoe lastig het is om als beginnende ondernemer maandelijks rond te komen. Dat komt door opdrachtgevers die niet het uurtarief bieden dat nodig is om alle kosten te dekken of zelfs vragen of het ook gratis kan. In het begin ben je nog erg onzeker, en ben je blij met alles. Maar je kunt niet voor niets blijven werken, dan red je het gewoon niet," zo zegt ze tegen NU.nl.

Het onderzoek van het CBS laat zien dat het per sector verschilt hoe snel een zelfstandige aan het minimumloon komt. Bijna de helft van de startende ondernemers in de bouw heeft na vijf jaar een inkomen op of boven de minimumgrens. In de gezondheids- en welzijnszorg is dat nog geen 10 procent.

'Vraag het de ondernemer'

Casper Zwart van ondernemersbank Knab stoort zich een beetje aan de berichtgeving. Bij de bank zien ze juist gelukkige zelfstandige ondernemers. ,,Om de echte stemming onder zzp’ers te peilen, kun je ze – in onze optiek - beter gewoon vragen hoe het met ze gaat, in plaats van je blindstaren op winstcijfers. Zeker starters maken namelijk de eerste jaren soms weinig winst omdat ze investeren in zichzelf en hun onderneming. Dat wil niet zeggen dat ze ongelukkig zijn. Dat blijkt wel als we inzoomen op die 17 procent die zegt minder omzet de draaien dan vooraf verwacht. Van hen is 77 procent alsnog blij met hun keuze om voor zichzelf te beginnen,” zegt hij in een reactie.

Zwart baseert dat op onderzoek van de bank onder 3.000 zakelijke klanten, die bewust voor het ondernemerschap hebben gekozen. ,,92 procent van de zzp’ers die tussen 2016 en 2021 begonnen met ondernemen, zijn blij dat ze die keuze hebben gemaakt. Van deze groep draait 51 procent nu meer omzet dan ze vooraf verwachtte. Slechts 17 procent zegt minder om te zetten dan waar ze vooraf vanuit ging.”

Veel zzp’ers storen zich volgens Zwart aan het feit dat ze in onderzoeken vaak over één kam worden geschoren. Zeker als bij de ruim 1,1 miljoen zzp’ers geen onderscheid wordt gemaakt tussen bewuste zelfstandigen en schijnzelfstandigen. ,,Dan kan makkelijk het beeld ontstaan dat een groot deel van de zzp’ers moeilijk rondkomt en niks liever wil dan in loondienst. Dat is vaak niet waar.

Verschillen per sector

Uiteraard is er wel een verband tussen omzet en geluk. ,,Dat zien we als we inzoomen op de verschillende sectoren. 60 procent van de zzp’ers in de industriesector geeft aan meer om te zetten dan verwacht, dat is het hoogste percentage van alle sectoren. Van hen geeft 96 procent blij te zijn met hun keuze, eveneens het hoogste percentage. Binnen de kunst- en cultuursector geldt het omgekeerde: daar verdient 29 procent meer dan verwacht, alsnog is binnen die sector 76 procent blij dat ze ondernemer zijn.”