Wat drijft zelfstandig ondernemers? Hoe ziet een typische werkdag eruit? Welke uitdagingen komen ze tegen? In De Ondernemer-serie ‘6 zzp’ers, 60 dagen’ volgen we inspirerende zzp’ers, elk met hun eigen verhaal, vakgebied en ambitie.
Het bericht van Financiën-minister Heinen dat zijn Dienst Toeslagen ondanks de strengere naleving van schijnzelfstandigheid en de wet DBA zelf tóch schijnzelfstandigen blijft inhuren, bracht veel teweeg in de app-groep van de zes zzp’ers die we deze periode volgen. Want hoe kan het dat een aangekondigde maatregel wel effect heeft op andere werkgevers van zzp’ers, maar niet op de overheid? Is dit niet meten met twee maten en jezelf boven de wet stellen? We legden het voor aan ‘onze’ zes zzp’ers.
LEES HIER alles over zzp: expertblogs, interviews en reportages van én over zzp’ers.
Inkomsten die de overheid misloopt aan sociale premies bij zzp’ers worden ruimschoots gecompenseerd
Jeanne Melchels, illustrator, grafisch ontwerper en animatiemaker, noemt opvallende cijfers. ,,De overheid focust zich vooral op zzp’ers als probleem vanwege schijnzelfstandigheid, het mislopen van premies en dat ze eventueel een beroep doen op de sociale zekerheid terwijl ze er niet aan bijdragen. Hierin verschilt de huidige regering niet veel van de vorige. Maar zijn de problemen wel echt zo groot? Uit onderzoek van ZIPconomy blijkt dat de inkomsten die de overheid misloopt aan sociale premies bij zzp’ers zo’n 1,3 miljard euro, ruimschoots worden gecompenseerd door extra belastinginkomsten door hogere arbeidsdeelname en productiviteit, goed voor circa 1,6 miljard euro. En het FD kwam dit jaar met cijfers waaruit blijkt dat slechts 1,3 procent van de zzp’ers een beroep doet op een sociaal vangnet, tegenover 13,7 procent van de werknemers.”
‘Een overheid die de eigen regels schendt, dat is niet te verkopen’, stelt Frank Alfrink, voorzitter Vereniging ZZP Nederland, in dit artikel.
Ik vraag mij af of de soep wel zo heet wordt gegeten
Frustratie bij ouders Toeslagenaffaire
De meeste zzp’ers begrijpen de frustraties van ouders rond de Toeslagenaffaire en willen graag dat dit zo snel mogelijk wordt opgelost. Toch blijft ook het principe van ‘het goede voorbeeld geven’ – en vooral het gebrek hieraan bij de overheid – knagen. Arno Verwegen, laserscanexpert, keek vreemd op toen hij het nieuws over de schijnzelfstandigen bij het ministerie van Financiën hoorde. ,,Er werd gesproken over een scheidsrechter die dan maar besluit om zelf een penalty te nemen. Dat vind ik eigenlijk wel een treffende vergelijking. Rond de strengere handhaving voor de wet DBA verwacht ik dat politiek en overheid zich als eerste richt op de zorg en het onderwijs, want daar spelen de meeste bekende verhalen rond schijnzelfstandigheid zich af. Maar in alle eerlijkheid vraag ik me ook af of de soep wel zo heet gegeten wordt. Ik denk dat de handhaving rond de wet DBA vooral is aangekondigd om te zorgen dat de zzp’ers die weten dat ze fout bezig zijn, uit zichzelf stoppen. Dan heb je er geen werk aan, en is het doel toch gehaald.”
Er is eerder behoefte aan een compleet nieuw sociaal systeem, gebouwd op menselijke waarden en solidariteit
Masja de Vogel, zelfstandig coach en maatschappelijk werker, steekt haar energie liever niet in frustratie over de handelswijze van de overheid. ,,Het voelt alsof het bij de overheid onder de streep meer om getallen gaat dan om mensen. De focus ligt vaak op budgetten en spreadsheets, maar de werkelijke impact op mensen? Die verdwijnt in de cijfers. Ik geloof dat energie verspillen aan het huidige systeem weinig oplevert. Er is eerder behoefte aan een compleet nieuw sociaal systeem, gebouwd op menselijke waarden en solidariteit.”
Voer zo snel mogelijk een verplichte AOV in en een verplichte pensioenregeling mét acceptatieplicht
Overheid ziet zzp’ers als lastposten
Het gevoel dat zzp’ers door de overheid te vaak als ‘lastposten’ worden gezien, overheerst. Daarnaast merken verschillende zzp’ers op dat het niet alleen deze regering, maar ook de beleidsmakers van daarvoor ontbreekt aan een langetermijnvisie. Echte probleemvraagstukken worden steeds weer vooruit geschoven. John van Krieken, smarthome-expert en elektrotechnicus, noemt het gebrek aan een langetermijnvisie bij de overheid ‘problematisch’. ,,Ik vind in het algemeen dat de huidige regering geen langetermijnvisie heeft, maar dat is niets nieuws en eigenlijk al jaren aan de gang. Helaas is het zo dat de politici die wel een langetermijnvisie hebben in het algemeen te weinig stemmen krijgen om deel te kunnen nemen aan een regering. Het is momenteel overal populisme wat de klok slaat en verdieping zit er ook bij veel stemmers niet meer in. Maar wat wil je ook? Als je als overheid al geen langetermijnvisie hebt, kun je dat ook niet verwachten van de burgers en ondernemers? Mijn tip voor deze regering? Voer zo snel mogelijk een verplichte AOV in en een verplichte pensioenregeling mét acceptatieplicht, zodat we weer met zijn allen samen voor elkaar gaan zorgen en niet alleen maar het recht van de sterksten geldt.”
VZN-voorzitter Cristel van de Ven stelt in dit artikel: ‘Ik noem het een schertsvertoning; dit gaat zo niet werken. Voor de ziekenhuizen geldt toch ook hetzelfde? Zij hebben de plicht om zorg te bieden. Voor de bouw geldt een kabinetsdoelstelling om 100.000 woningen per jaar bij te bouwen. Gaan zij hen dan ook ontzien?
Deze overheid heeft werkelijk geen idee wat er speelt onder de burgers
... en de belastingbetaler mag straks weer betalen
Wilma den Beesten, (technisch) merchandiser, ziet dat de kosten rond de puinhoop bij het ministerie van Financiën straks ‘gewoon’ weer op het bordje van de burger komen. ,,Uiteindelijk betaalt de belastingbetaler de eventuele boetes die deze instanties opgelegd krijgen, dat weet je nu al. Door eigen kromme regelgeving veroorzaken ze dat de burgers hier de rekening voor gepresenteerd krijgen. Want je kunt nu al wel op je vingers uittellen dat die boetes die ze zullen krijgen gaan leiden tot meer kosten voor de overheid en mogelijk dus ook tot nog meer bezuinigingen of zelfs belastingverhogingen. Deze overheid heeft werkelijk geen idee wat er speelt onder de burgers.”
Den Haag moet niet alleen focus hebben op schijnzelfstandigheid
ICT-softwareontwikkelaar Peter van Mil is mild. ,,Op zichzelf moet de overheid zich gewoon aan de regels houden, maar in het geval van de afhandeling van de ellende rond de Toeslagenaffaire kan ik me voorstellen dat ze geen verdere vertraging willen oplopen. Persoonlijk vind ik het niet zo’n groot probleem, al snap ik wel dat potentiële schijnzelfstandigen uit bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg hier anders over denken. Nu ligt de focus op schijnzelfstandigheid, maar in Den Haag moet ook aandacht komen voor het stimuleren van ondernemerschap voor zzp’ers. Er is nu vooral veel aandacht voor de belangen van het grootbedrijf.”
Meer over ZZP? De Ondernemer Vandaag-nieuwsbrief!
Bekijk hier de voorwaarden.
