Heeft Dutch Plant Force met mammoetgras het ‘wondermiddel’ tegen stikstof voor veehouders?

Voor veel politici is stikstof(uitstoot) het hoofdpijndossier van deze tijd. De natuur gaat eraan, je kunt amper nog bouwen, boeren protesteren omdat ze misschien wel vee moeten wegdoen of helemaal stoppen. Maar tussen al die ellende zijn er ook lichtpuntjes. Zo kwam het Zoetermeerse bedrijf Dutch Plant Force laatst aan Provinciale Staten van Zuid-Holland vertellen dat er een ‘wondermiddel’ is tegen dat ‘verschrikkelijke’ stikstof: mammoetgras.

Een Boskoopse kweker, Dick Degenhardt, begon negen jaar geleden als eerste deze nieuwe grassoort te veredelen en ontwikkelen, zo valt te lezen in het AD. Hij is gestopt. Daarna werd Marc van Kesteren in Noordwijkerhout benaderd om het gras snel te vermeerderen en nu zoekt Dutch Plant Force anderen die ook met het gras aan de slag willen.

In gesprek met veehouders in Brabant, Drenthe en Noord-Holland

Zo gaat Hoogeveen Plants uit Boskoop het groen kweken. Het bedrijf plant nog dit voorjaar (in samenwerking met een ander bedrijf, De Jong) 5 hectaren aan met mammoetgras, vertelt Bob Hoogerdijk van Hoogeveen Plants. ,,Wij gebruiken op jaarbasis tienduizenden kubieke meters potgrond. Vroeger groeven onze leveranciers daar veel veen voor af, maar wij hebben dat al met zo’n 60 procent teruggebracht, omdat wij steeds meer inzetten op alternatieve mengsels die je in potgrond kunt verwerken. Ook de vezels van mammoetgras, dus.”

,,We zijn ook al met drie veehouders in gesprek. Ze zitten in Brabant, Drenthe en Noord-Holland, in Ouderkerk aan de Amstel. Als je wilt stoppen met koeien melken, maar je wilt wél boer blijven, dan is dit een prachtige oplossing”, zegt Hein Stam van Dutch Plant Force. ,,Het kan ook een uitkomst zijn voor de agrariërs in de Meije, bij het beschermde natuurgebied de Nieuwkoopse Plassen, als zij daar vanwege het natuurherstel zouden moeten vertrekken.”

Dat laatste is nog niet zeker. Bestuurders van Zuid-Holland gaan er binnenkort opnieuw over in gesprek met de boeren. Sommigen kwamen laatst, één zelfs in tranen, hun verhaal doen in het provinciehuis.

Dutch Plant Force: kies voor minder koeien, start met telen mammoetgras

Stam: ,,Wij waren daar ook en de provincie vroeg ons wat wij kunnen bijdragen aan de oplossing van het stikstofprobleem. Als boeren vee houden, komt er ammoniak vrij en heb je stikstofuitstoot. De hoeveelheid ammoniak kun je alleen op een boerenbedrijf reduceren. Maar je hebt wel veel aan mammoetgras, omdat deze soort in feite van stikstof leeft. Het neemt nog veel meer CO2 op dan bijvoorbeeld olifantengras (soort kruising van riet en bamboe, red.), dat eerder is gepresenteerd als hulpmiddel in de klimaatcrisis.”

In het Groene Hart is veel veenweidegebied. Daar speelt niet alleen de stikstofdiscussie, maar ook die rond bodemdaling. Waterschappen kunnen niet eeuwig het waterpeil laten dalen. Dat gebeurt nu zodat koeien op het land kunnen blijven lopen en boeren er met hun machines niet op wegzakken.

Gert van Buren van Dutch Plant Force: ,,Agrariërs in dit gebied zouden ervoor kunnen kiezen minder koeien te houden en mammoetgras te gaan telen. Velen zien de kansen niet. Ze kunnen het sowieso neerzetten in de stroken langs sloten waar zij niet meer mogen maaien en bemesten, vanwege mogelijke vervuiling. Verder is geoogst mammoetgras heel geschikt als strooisel in de stal, het neemt namelijk driemaal zoveel vocht op als stro. En als je het op de juiste manier verwerkt, kun je ons gras ook gebruiken als veevoer.”

Paddenstoelenkweker in Brabant teelt op bedjes met vezels van mammoetgras

,,We staan nog maar aan het begin van het denken over toepassingen van dit gras”, vervolgt Van Buren. ,,De witte vezels kun je gebruiken in de papierindustrie, dan hoef je ze dus al niet meer te bleken.” De vezels zijn ook uitermate geschikt om te verwerken in spaanplaat en beton, dus zeer geschikt voor de bouw. ,,Je kunt het bovendien verwerken in daken. Het isoleert goed en verbrandt langzamer”, geeft Van Buren aan.

Stam vertelt dat een paddenstoelenkweker in Brabant teelt op bedjes waarin vezels van mammoetgras zijn verwerkt. ,,Daarvoor deed hij dat op bedjes van stro. Dat moest dan helemaal uit Frankrijk komen.” Overigens kijkt ook Dutch Plant Force naar het buitenland. Over de ‘halve wereld’ zijn de rechten beschermd, zodat ondernemers daar (vaak tienduizenden) stekken van mammoetgras kunnen vermeerderen. Dat gaat heel snel. Na één jaar heb je al tien keer zoveel als waarmee je begon. In het juiste seizoen groeit mammoetgras bovendien met 1 meter per maand, tot maximaal zo’n 7 meter, dan wordt er geoogst.

Wat gebeurt er dan met de stikstof die deze grassoort heeft opgeslagen? ,,Bij de verwerking wordt dat opgesloten in het materiaal waarin je het gebruikt, dus dat kan geen kwaad”, reageert Stam.

Zoveel mogelijk potentiële samenwerkingspartners interesseren voor mammoetgras

Mammoetgras neemt niet alleen veel stikstof op, de wortels zouden ook helpen bodemverontreiniging tegen te gaan, omdat er minder schadelijke stoffen uitspoelen. Deze soort kan daarnaast goed tegen hitte én kou. En je hebt bij de teelt geen bestrijdingsmiddelen nodig.

Nogmaals hebben Stam en Van Buren het over de vele toepassingen van de vezels, bijvoorbeeld ook als ondergrond bij aanleg van fietspaden en wegen. ,,We zijn in gesprek met een grote betonfabriek, niet in het Groene Hart. Hoe gaaf zou het zijn als mammoetgras in één gebied wordt geteeld, meteen verwerkt én toegepast?!” Dat laatste kan ook nog als biobrandstof en in verpakkingsmateriaal.

Dutch Plant Force is nu bezig zoveel mogelijk potentiële samenwerkingspartners te interesseren voor mammoetgras. ,,We krijgen geen subsidie, maar willen dit wel volgend jaar verder uitrollen”, kondigt Stam aan. ,,Het ziet er echt hoopvol uit. En nogmaals: wij zien veel kansen in het Groene Hart.”