,,Ik heb er nooit echt een salaris aan overgehouden. Maar als ik moet werken voor de stroom en de huur, dan is het klaar.” En dat is het binnenkort ook voor Annie Nederend, van Confetti op Tafel, winkel in knutselmaterialen en spullen voor kinderfeestjes in Stolwijk. In augustus verloopt haar huurcontract, ‘maar het liefst stop ik eerder’. Het valt haar heel zwaar. ,,Ik heb hier zoveel plezier in, het is echt mijn dingetje", zegt ze in het AD.
Ze vervolgt: ,,Ik heb twee keer corona gehad, de stroomprijzen zijn verdriedubbeld. Er zijn minder klanten. Ik moet ook bezuinigen, mensen kijken hoe ze hun geld gaan uitgeven. Feestjes lopen nog door, maar als klanten daarop bezuinigen, ben ik de pineut. Ik hou het nog vol, maar de onzekerheid zie ik niet zitten. Ik maak de keuze ermee op te houden liever zelf.”
Lees ook: Jan Meerman: ‘Niet één, maar élke dag aandacht voor ondernemers in Den Haag’
Hopen op nieuwe, jonge ondernemers
Kwaliteitsslagerij Van Dorp in Waddinxveen ging Nederend al voor. Eigenaar Paul van Dorp besloot van de ene op de andere dag zijn winkel te sluiten. De hoge energieprijzen waren daar debet aan. Vanwege fors oplopende kosten besloot ook Dé Groenteman, de enige nog zelfstandige groente- en fruitzaak in Waddinxveen, er de brui aan te geven. In Oudewater hadden Norbert en Hester Stijnman huilende klanten aan hun toonbank.
Ben van Graas voelt zich niet gedwongen de handdoek in de ring te gooien door de stijgende kosten. Integendeel: zijn winkel loopt hartstikke goed, vertelt hij. Toch sluit Van Graas na veertig jaar de deuren van kledingzaak Pardoes Mode in het hart van Stolwijk. ,,De reden dat ik stop is mijn leeftijd. Er gaan allerlei praatjes in het dorp dat ik over twee maanden dichtga, maar dat is onzin. Ik ga door tot eind september, zodra ik het pand heb verkocht. Hopelijk zijn er tegen die tijd nieuwe, jonge ondernemers die willen beginnen in Stolwijk.”
Lees ook: Onrust in de markt door inflatie en energiekosten: 'Ondernemers, ga samenwerken!'
Stap terug voor mkb
Klanten zijn volgens retail-econoom Cor Molenaar hard geraakt in hun koopkracht en dat stemt hem pessimistisch. ,,Het wordt nog veel erger in het eerste kwartaal van volgend jaar.” Nu wordt er nog wel besteed, met kerst in aantocht, maar daarna zullen klanten nog verder beknibbelen, verwacht de bijzonder hoogleraar eMarketing aan de Erasmus Universiteit. Met alle gevolgen van dien voor de slagers, groenteboeren, bakkers en frietzaken, zegt hij. ,,Ik verwacht een flinke stap terug voor het midden- en kleinbedrijf”, zegt Molenaar. ,,Die wordt substantieel.”
Molenaar noemde de beroepsgroep nog niet: die van bloemenzaken. Maar in Stolwijk denkt Piet Jongejan, van De Verlokking Bloemen & Planten, wel goed na over zijn toekomst. Hij is drie dagen open, de markt blijft hij draaien en hij is ‘al’ 65, zegt Jongejan, die er nog een baan naast heeft. ,,Ik moet kijken hoe het gaat lopen. Het zal afhangen hoe het gaat met de toevoer van de handel, wat er gebeurt met de energieprijzen. Het is nog raadselachtig.” Zijn huurcontract kan hij iedere drie maanden opzeggen, dat geeft hem wat ruimte. ,,Als de spoeling dun wordt, ga ik dicht. Het is simpel: geld weggooien, doe ik niet.”
Volgens de hoogleraar is een lawine in gang gezet die niet meer is te stoppen. Al zou het volgens hem een slok op een borrel schelen als de overheid de energiebelasting voor ondernemers niet meer zou heffen. ,,Winkels gaan dicht, de kans dat ze weer openen is klein. En klanten wennen eraan: ze kopen massaal op internet. Dat blijven ze doen. Het winkelbezoek is nog maar 57 procent van wat het was voor de tweede lockdown.”
