ProMissie: 'Rol vrouwen binnen familiebedrijf vaak niet benoemd'

Een moedermaster? Daar hebben de zusjes Lafeber uit Gouda geen tijd voor. Ze zijn alle drie moeder en hebben een jong gezin, maar Barbara (38), Martine (36) en Iris (33) staan ook sinds vorig jaar aan het roer van het familietransportbedrijf.

,,Ik denk eerder aan een ‘vadermaster’, voor onze mannen”, grinnikt jongste zus Iris in het AD. ,,Die hebben wel wat voor hun kiezen gekregen sinds wij het bedrijf hebben overgenomen.”

Cursus voor vrouwen

Bedrijfsadviseur Jolanda Oosterom, van het ook in Gouda gevestigde ProMissie, erkent dat de ‘moedermaster’ vragen oproept. ,,Een cursus voor vrouwen over hun rol in gezin en bedrijf. Mensen vinden het soms nogal ouderwets overkomen, niet geëmancipeerd. Maar wij komen veel bij traditionele familiebedrijven en daar is de vader meestal de ondernemer en heeft de moeder een andere rol.”

,,Vaak heeft ze een plek die niet zo snel gezien wordt, maar wel belangrijk is, als verbinder tussen werk en het thuisfront en tussen de generaties. Ze is vaak heel erg betrokken bij het bedrijf, sociaal en emotioneel, soms is ze er ook werkzaam. Ze is een sterke schakel, maar vaak niet benoemd. Onze ervaring is dat vrouwen veel herkenning en erkenning voelen bij de cursus.”

Televisiedocumentaire over familiebedrijven

De zussen Lafeber kunnen zich er toch wel iets bij voorstellen, maar niet voor henzelf. ,,Onze eigen moeder had wel zo’n rol. Onze vader kon nooit mee naar verjaardagen, dus ging ze alleen. Het bedrijf ging voor, zij nam waar.”

Het is georganiseerde chaos in hun directiekantoor aan de Techniekstraat in Gouda. De zussen voeren overleg, telefoneren en bekijken planningen. Ondertussen worden ze gefilmd voor een televisiedocumentaire over familiebedrijven. Ze lijken prima te gedijen in de drukte.

Doeners en aanpakkers

,,Wij zijn alle drie doeners en aanpakkers, dus hier kunnen wij wel tegen”, beaamt Martine. Op het buitenterrein staan diverse vrachtwagens geparkeerd. Of ze even in een cabine kunnen klimmen voor de foto? Prima.

Vorig jaar nam het drietal het internationale transportbedrijf E. Lafeber over van hun vader Kees en oom Ed. Het bedrijf is gespecialiseerd in zwaar en exceptioneel transport en grote infrastructurele werken. Iris: ,,De Afsluitdijk, de sluis bij Terneuzen, dat soort dingen.”

Al doen de zussen geen moedermaster, ze laten zich wel begeleiden. ,,Dat gebeurt ook door ProMissie. Strategisch management en zo. En Jolanda coacht ons op de onderlinge verhoudingen.” Barbara noemt het ‘balans vinden’. ,,Wij zijn in korte tijd in de directie gekomen. We moeten de balans vinden tussen werk en privé en ook tussen zakenvrouwen en zussen zijn.”

80 uur per week

Het voorbeeld van vader Kees en oom Ed willen ze niet navolgen. ,,Die werkten 80 uur per week, anders was het niet goed. Ze spraken als broers alleen nog maar over het bedrijf. Wij willen, als we oude dames zijn, nog steeds gezellig met elkaar een advocaatje gaan drinken, haha.”

Alle drie deden ze ander werk voordat ze vorig jaar in het bedrijf stapten. De zussen hadden al eerder belangstelling getoond, maar dat werd door hun vader ontraden. Dus gingen Barbara en Martine werken in de zorg en verpleging en Iris bij de veiligheidsregio en de brandweer.

,,Ik was brandweervrouw”, vertelt Iris. ,,Maar dat heb ik opgezegd. Het was niet te combineren met het bedrijf. Als er iets is met onze vrachtwagens, moet ik erheen. De vrachtwagens rijden dag en nacht. Stel dat er ook een brand is, wat moet ik dan kiezen? Niet te doen dus.”

Martine merkt dat haar wereld kleiner is geworden, zegt ze. ,,Ik ben vooral met het bedrijf bezig. Vroeger werkte ik in het ziekenhuis. Maar ik deed ook veel vrijwilligerswerk. Daar heb ik absoluut geen tijd meer voor.”

Werk en een gezin

Barbara is ook allang blij dat ze werk en gezin een beetje kan rondbreien. Eerder was ze operatieassistente en werkte daarna bij een import/exportbedrijf. Alle drie hebben ze jonge kinderen, Barbara heeft zelfs een baby van 3 maanden. ,,Eerder konden we parttime werken of op tijd naar huis”, zegt Barbara. ,,Maar bij een internationaal bedrijf dat dag en nacht doorgaat, kan dat niet. Het bedrijf gaat voor.”

Hun mannen hebben thuis veel taken van hen overgenomen, vertellen ze. ,,Mijn gezin draait op mijn man”, stelt Martine. ,,Die regelt thuis alles, haalt en brengt de kinderen en kookt.” Barbara moet lachen. ,,Mijn man kan echt niet koken, daar krijg ik wel klachten over.” Jongste zus Iris ginnegapt: ,,Kan hij niet naar een kookcursus?”

Op de zaak hebben ze de werkzaamheden verdeeld. Barbara doet het wagenpark. ,,Toen we nieuwe vrachtwagens moesten aanschaffen, heb ik me wel flink moeten inwerken. Materiaalkennis opdoen.”

Martine heeft klanten en personeel in portefeuille. ,,Er staan hier 38 mensen op de loonlijst. Die verantwoordelijkheid, die voel ik wel, hoor.” Iris houdt zich bezig met de financiën en de werkvoorbereiding. ,,In de praktijk pakken we wel eens iets over van elkaar, maar we hebben inmiddels geleerd dat we ons niet allemaal met alles moeten bezighouden. Dan wordt het chaos.”

Voor het bedrijf geleefd

Hun coach Jolanda Oosterom is tevreden over de voortgang. ,,Ze pakken de adviezen heel enthousiast op en gaan er helemaal voor. Ze hebben er ook veel plezier in.”

Zelf denkt ze, na de moedermaster, over een mogelijke ‘mannenmaster’. ,,In dit geval voor mannen die gaan stoppen, de leiding van hun bedrijf overdragen. We zien dat zij doorgaans helemaal voor het bedrijf hebben geleefd, geen hobby’s hebben en geen idee hebben wat ze na hun terugtreden met hun tijd moeten doen. Ik wil een master ontwikkelen om de mannen te leren hoe ze hun leven nieuwe waarde kunnen geven.”