De ene na de andere flitsbezorger stoof vanaf eind 2020 Nederland binnen, schrijft het ED. Eerst het Duitse Gorillas, snel gevolgd door landgenoot Flink, de Turkse pionier Getir en het Britse Zapp. Allemaal met de belofte: ‘vergeetboodschappen’ in tien minuten thuis – of dat nu ontbrekende eerste levensbehoeften waren of benodigdheden om een acute eetkick te stillen.
,,Het was een perfecte oplossing in coronatijd, toen mensen veel cocoonden”, zegt Laurens Sloot, bijzonder hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel aan Rijksuniversiteit Groningen. ,,Maar na die periode met de wind in de rug, kwam de hoge inflatie en stegen de prijzen van levensmiddelen. Flitsbezorgers zijn op zich al duurder en kunnen prijzen niet ongestraft nog eens verhogen.”
Lees ook deze blog van Petra Lubbers: Wie wacht er op de (zoveelste) flitsbezorger?
Volgens Sloot openbaarde zich zo al snel ‘een dramatisch verdienmodel’. ,,Het concept is mooi, maar het werkt niet in deze tijd. Met koeriers die zo’n 18 euro per uur kosten, komt het eigenlijk niet uit. Dan moet elke bestelling ten minste 40 euro bedragen, met een winstmarge van 45 procent.”
Dat is de doodsteek voor het flitsmodel
Doodsteek
Veel steden scherpten ook de regels aan voor de overlast gevende flitssector. Zo sloot Amsterdam verachillende vestigingen en staat het dark stores (feitelijk kleine magazijnen) alleen nog toe op industrieterreinen. Daarmee is de tienminutenbezorgbelofte ver uit zicht verdwenen. ,,Dat is de doodsteek voor het flitsmodel”, zegt retailbankier Dirk Mulder van ING. ,,Bezorgers moeten dicht op de mensen zitten, zodat ze een flink aantal bestellingen in een uur kunnen doen om rendabel te blijven.”
En er is meer tegenslag. ,,Er was in de beginjaren veel durfkapitaal om snelle groei te financieren en verliezen te compenseren, maar door de opgelopen rente zijn investeerders sinds vorig jaar veel kritischer. Er is minder geld beschikbaar.”
Lees ook: Op bezoek bij omstreden flitsbezorger Gorillas: ‘We zullen nooit pushen harder te rijden’
Zapp stopte er in de zomer van 2022 als eerste mee. Gorillas volgde vorig jaar december, toen het voor 1,2 miljard werd overgenomen door Getir, dat zich vervolgens terugtrok uit zes Nederlandse steden en in Amsterdam vijf overlappende vestigingen sloot. Getir en Flink vechten het nu onderling uit. Volgens een aantal bezorgers heeft Flink daarbij in Amsterdam deze zomer een fors marktaandeel veroverd, omdat het Getir lange tijd niet lukte de overgenomen Gorillasvestigingen te bevoorraden.
Aandacht weer verloren
Ook supermarkten hebben hun aandacht voor flitsbezorgen alweer verloren. Jumbo trok afgelopen voorjaar de stekker uit de samenwerking met Gorillas en Albert Heijn zette onlangs in stilte Thuisbezorgd aan de kant (Deliveroo streek vorig jaar zelf de vlag).
,,We hebben de afgelopen anderhalf jaar waardevolle ervaring opgedaan”, zegt een AH-woordvoerder desgevraagd. ,,We hebben de proef afgerond, omdat we volledig willen focussen op onze eigen bezorgservice.” Overigens werd bij de aankondiging destijds met geen woord gerept over een test.
Just Eat Takeaway, het moederbedrijf van Thuisbezorgd.nl, ziet nog wel leven in de sector, maar dan als nicheactiviteit. ,,We zijn allereerst een etenbesteldienst”, zegt woordvoerder Linda van Aalten. ,,Het bezorgen van boodschappen doen we erbij.”
Volgens Mulder (ING) is het flitsmodel niet dood. ,,Ik ben ervan overtuigd dat het niet helemaal zal verdwijnen. Maar die markt is niet groot.”
