Duidelijk gemeentelijk beleid gewenst bij invoering zero-emissiezones

Zero-emissiezones maken deel uit van het Klimaatakkoord waarin bedrijven, overheden en kennisinstellingen samen hebben afgesproken om de stadslogistiek efficiënter en duurzamer te maken. Gemeenten geven met het uitroepen van zones een duidelijke boodschap af: In deze gebieden zijn nieuwe bedrijfsvoertuigen vanaf 2025 alleen nog welkom als ze uitstootvrij rijden. Euro 5-bestelauto’s mogen nog doorrijden tot 1 januari 2027 en Euro 6-bestelauto’s tot 1 januari 2028. Voor vrachtauto’s gelden er uitzonderingen tot 1 januari 2030.

Daarna zijn alleen batterij-elektrisch, waterstof en hybride (mits aantoonbaar gemaakt kan worden dat er zonder uitstoot in de zone wordt gereden) in een zero-emissiezone toegestaan. Het doel is om met dertig tot veertig zero-emissiezones totaal 1,0 megaton CO2-besparing per jaar te behalen.

Er is een beperkt aanbod van de elektrische bedrijfswagens

De huidige uitdaging voor een versnelde overgang is met name het beperkte aanbod van de elektrische bedrijfswagens en daardoor lange levertermijnen. Daarnaast helpt het bedrijven als bij de afkondiging van de zero-emissiezones direct wordt aangegeven wat de exacte omvang van de zones zullen zijn. Binnen de Coalitie Anders Reizen, die een ambitie heeft is de CO2-uitstoot van zakelijk reizen te halveren in 2030 (t.o.v. 2016), is een werkgroep met vijftien bedrijven aan de slag om van elkaar te leren omtrent de elektrificatie van bedrijfswagens. Hierbij worden best practices gedeeld en knelpunten geadresseerd.

Bedrijven die de overstap naar emissieloos rijden niet kunnen maken, moeten per gemeente een ontheffing aanvragen. Een flinke administratieve taak voor landelijk opererende bedrijven. ,,Gemeenten bepalen zelf hoe groot een zero-emissiezone wordt en hoe een aanvraag voor een ontheffing wordt beoordeeld”, aldus Emma van Bree, senior beleidsmedewerker Zero Emissie (stads)Logistiek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). ,,Gemeenten kunnen ook verschillende aanvraagprocedures hanteren.”

Bij Anders Reizen klinkt de oproep aan het ministerie van I&W om te komen met één uniforme landelijke aanvraagprocedure. ,,De zorgen over de aanvraagprocedures zijn begrijpelijk", merkt Van Bree op, ,,I&W kijkt daarom samen met gemeenten naar een oplossing. We willen een landelijk loket inrichten waar je met één druk op de knop de ontheffingsaanvraag voor meerdere gemeenten aanvraagt. Tegelijk zien we dat steeds meer bedrijven in de stad zich inzetten voor emissieloos rijden, waardoor de vraag is hoeveel er gebruik gemaakt gaat worden van de ontheffingen.”

Bedrijven willen duidelijkheid omvang zero-emissiezones

Van de 27 gemeenten en Schiphol die overgaan op een zero-emissiezone hebben er negen de omvang van het gebied nog niet vastgesteld, waaronder Amsterdam, Amersfoort en Almere. Van Bree: ,,Gemeenten moeten 4 jaar vóór het ingaan van de zero-emissiezone de invoer aankondigen. De omvang van de zones dienen gemeenten ongeveer een jaar van tevoren aan te geven. Vlak voor invoering zal de gemeente via een verkeersbesluit de exacte omvang vaststellen.”

Anders Reizen roept gemeenten daarom op na het vaststellen van de zones zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over de omvang van het gebied. Dat geeft perspectief en duidelijkheid, zodat investeringsbeslissingen over onder ander elektrische bedrijfswagens en laadpaalvoorzieningen tijdig gemaakt kunnen worden. Door het beperkte aanbod van elektrische voertuigen zijn bedrijven genoodzaakt om hun wagenparken gefaseerd te vervangen.

Van Bree: ,,De transitie naar een duurzamer Nederland gaat door. Wacht niet af wat regel- en wetgeving gaat doen en pak zelf de leiding in de overstap naar elektrisch rijden.”