Hoe jouw bedrijf zichtbaar wordt in AI-tools: ‘Dit is geen hype, maar een structurele verschuiving’

afbeelding

Heel wat webwinkels halen een redelijk tot groot deel van hun bezoekers en zo klanten binnen via Google en andere zoekmachines. Zowel via organische linkjes als via ingekochte advertenties en posities in Google Shopping. De opmars van ChatGPT, Perplexity en andere AI-tools onder consumenten kunnen dat verdienmodel onder druk zetten. Marktonderzoeker Gartner voorspelde vorig jaar al dat het verkeer uit zoekmachines in 2026 een kwart kan dalen door AI-chatbots, die heel wat vragen direct kunnen beantwoorden. Daar kun je je als website al op voorbereiden, legde digital strateeg Joep Snijders laatst al uit in een expertblog.

Advies van AI

AI-chatbots hebben aspiraties om de gebruiker concreter advies te geven rondom het afsluiten van diensten en aanschaffen van producten. ChatGPT kan gebruikers nu al specifieke producten aanraden, organisch geselecteerd en dus niet als reclames. OpenAI, de maker van ChatGPT, meldde laatst in een blogpost dat het ook nadenkt over manieren waarop webwinkels hun productfeeds direct kunnen doorgeven aan ChatGPT.

Nederlandse webwinkels doen er daarom goed aan om het nieuws over ChatGPT en andere AI-tools in de gaten te houden, vertelt zelfstandig AI-expert Hendrik van Zwol. Hij heeft ook een praktische tip. „ChatGPT gebruikt informatie uit Bing, van Microsoft. Duik als ondernemer dus eens in de Bing Webmaster Tools. Hoe komt je website daar naar voren? Wat kun je optimaliseren? Dit laaghangende fruit helpt je sowieso om beter naar voren te komen in ChatGPT.”

Lees ook: Jouw website beter vindbaar voor ChatGPT: ‘Bereid je nu al voor’

Kan marketingbureau helpen met AI-optimalisatie?

Marketingbureaus die ondernemers helpen om beter vindbaar te worden in AI-tools zoals ChatGPT, schieten inmiddels als paddenstoelen uit de grond. Van Zwol is voorzichtig over het nut van zo’n bureau inschakelen. „De tips zijn vaak open deuren, zoals zorgen voor een snelle website met reviews en een vraag-en-antwoord-sectie. Mijn gevoel is dat er nog veel op gevoel gebeurt omdat AI-zoeken nog zo experimenteel is.”

Kevin Pol, mede-eigenaar van Velocity Marketing, is zo iemand die ondernemers adviseert over AI-tools. Vooral mkb’ers met een webwinkel, actief in allerlei sectoren. Hij bevestigt dat een betere AI-vindbaarheid begint bij het doorvoeren van optimalisaties in onder meer Bing Webmaster Tools en reviews. „Het gaat er ook om dat je als merk online autoriteit uitstraalt, bijvoorbeeld omdat andere websites over jou schrijven.” In hoeverre zijn klanten profiteren van een betere vindbaarheid in AI-tools, kan Pol nog niet vertellen. „We zijn net twee maanden bezig, dus ik kan nog geen resultaten delen.”

De marketingondernemer beaamt dat er geen kant-en-klaar-stappenplan is. „De ontwikkelingen gaan heel snel en iedereens persoonlijke AI-chats zijn anders. Wanneer je als webwinkel getoond wordt, is daarom lastig te zeggen. Er komt vooralsnog een stukje onderbuikgevoel bij kijken.”

Ken je doelgroep

Hoe belangrijk AI voor je webwinkel kan worden, hangt ook af van je doelgroep. Van Zwol: „Mijn ouders zijn in de zeventig en gebruiken geen ChatGPT. Dat gaan ze ook niet doen. Ik gebruik Google en AI door elkaar heen en mijn kinderen, die nog geen tien jaar oud zijn, gaan straks waarschijnlijk alleen nog maar AI-tools gebruiken. Het is voor de ondernemer dus belangrijk om je doelgroep duidelijk te hebben. Bied je seniorenreizen aan, dan zal goed naar voren komen in AI-diensten minder belangrijk zijn dan wanneer je jongerenreizen naar Ibiza aanbiedt.”

Marco Bouman denkt daar hetzelfde over. Hij helpt mkb-bedrijven aan meer zichtbaarheid en conversie via zoekmachines en AI-tools. „Webwinkels die zich richten op jongeren of digitaal vaardige klanten, zien eerder AI-verkeer. Zelf merk ik op basis van analysecijfers van twintig webwinkels die ik help dat jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar en zakelijke bezoekers het vaakst doorklikken vanuit AI-tools naar websites.” Veel is het nog niet – circa 1 procent van het verkeer van die twintig websites komt nu uit ChatGPT en Perplexity – maar Bouman weet het zeker: „Dit is geen hype, maar het begin van een structurele verschuiving in zoekgedrag.”

Veel ondernemers realiseren zich dat nog niet, zegt marketingondernemer Pol. „De meeste potentiële klanten weten niet eens dat ze opgemerkt worden door ChatGPT en andere AI-tools. Ik probeer ze duidelijk te maken dat het zoekgedrag verandert en waarom je daarmee bezig wil zijn.”

Lees ook: Bezoekers via Google of ChatGPT? Serieus verkeer via AI-tools is begonnen en zo zet je erop in

Inspelen op AI-tools

Inspelen op AI-tools kun je als webwinkel onder andere doen door je te focussen op zoekvragen met een lage tot middelhoge koopintentie, stelt Bouman. Dat zijn adviesvragen, zoals ‘wat is een goede e-reader voor op vakantie’ en ‘welke waterkoker is stil én geschikt voor een kleiner huishouden’.

Van Zwol heeft zelf vorige week een nieuwe blender gekocht, nadat hij ChatGPT drie interessante modellen had laten vergelijken. De AI-tool hielp hem ook met de blender kopen, maar de expert weet na het meermaals nabootsen van de koopopdracht nog niet waarom bepaalde webwinkels wel of juist niet onafhankelijk aangeraden worden. „De ene keer kreeg ik Bol.com en Coolblue aangeraden, maar ging de koopknop bij Bol direct naar de site en bij Coolblue juist naar verschillende affiliatewebsites. Een andere keer werd Amazon weer aanbevolen.”

AI-tools worden steeds slimmer en Bouman verwacht dat de zoekvragen van gebruikers ook veranderen, bijvoorbeeld in ‘welke betrouwbare Nederlandse webwinkel heeft een groot assortiment Nike Jordans in maat 43’. Hoewel dat nog als toekomstmuziek kan klinken, heeft hij een duidelijke tip. „Als ik nu een webwinkel had, zou ik alvast werk maken van AI-vindbaarheid. Je kunt nu al het verschil maken en het speelveld is nog allesbehalve verzadigd.”

AI-zichtbaarheid in de praktijk

Dat er grote kansen liggen om zichtbaar te worden in AI-zoekmachines, blijkt goed uit een experiment van het bedrijf Backlink.nl. Oprichter Martijn van der Pas bedacht een strategie rondom zijn fictieve onderneming Martijns Gordijnenpaleis en zag dit nepbedrijf al snel opduiken in Perplexity en ChatGPT. Op vragen als ‘waar kan ik het beste gordijnen kopen in Nederland’ komt Martijns Gordijnenpaleis naar voren, tussen grote namen als Kwantum, Ikea en Hema.

Het is een geslaagd experiment, beaamt Van der Pas. „En betrekkelijk eenvoudig te realiseren. Het gaat erom dat je weet waar AI-zoekmachines hun brondata vandaan halen en welke zoekvragen je zo moet beantwoorden om in die brondata te komen. De kans is dan groot dat de AI-zoekmachine de volgende keer jouw bedrijf een goede positie geeft, ten koste van een ander bedrijf. Zeker als je meer datapunten toevoegt.”

Die strategie werkt: Backlink doet dit ook voor bekende, échte merken. Omdat AI-zoekmachines nog grillig zijn in op welke posities ze merken plaatsen, kijkt Backlink met merken naar hun gemiddelde zichtbaarheid in een maand. Van der Pas: „Je kunt namelijk niet garanderen dat je als merk op de eerste positie komt en blijft staan.”

Lees ook: Werkt SEO nog als AI-tools zoals ChatGPT het overnemen?