Mega-mall als splijtzwam

Marc Rosier en Mariëtte van Leeuwen zijn er beiden van overtuigd dat de Holland Outlet Mall, afgekort HOM, er moet komen. Dat is niet echt verwonderlijk, want de twee zijn wethouders in Zoetermeer. En bovendien, ze shoppen graag, bijvoorbeeld in het Stadshart. ,,Internetshoppen vind ik maar niks", stelt Van Leeuwen. ,,Ik heb achteraf altijd spijt. Zit iets niet goed, moet je het terugsturen. Ik ga liever naar winkels in de binnenstad, zodat ik meteen weet of iets past of niet."

Ze zijn voorstanders van de HOM: een binnenstedelijk outletcentrum, op de plek waar nu het Woonhart ligt, van 18.000 vierkante meter. Om te beginnen, want mocht het een succes worden, dan kan het overdekte winkelcentrum qua oppervlakte bijna worden verdubbeld. Jaarlijks moet de HOM zo'n zeven miljoen bezoekers trekken. De ontwikkeling vergt zo'n 150 miljoen euro.

Zoals zo vaak heeft dit plan voor- en tegenstanders. Volgens onderzoek in opdracht van de gemeente ziet 80 procent van de Zoetermeerders een outletcentrum zitten. Winkeliers in het Stadshart en de Dorpsstraat vrezen echter het ergste. Dat geldt ook voor tal van winkeliers- en ondernemersverenigingen uit het Groene Hart. Gezamenlijk roepen zij de gemeenteraad van Zoetermeer op niet in te stemmen met de komst van de HOM, waar mode- en sportartikelen zullen worden verkocht. Het zou het einde betekenen voor sommige zaken, stellen ze.

Rosier en Van Leeuwen houden echter voet bij stuk. Ze zeggen alleen het beste voor hun stad te willen. ,,Natuurlijk begrijpen we de zorgen", zegt Van Leeuwen. ,,Maar met alle kunde en kennis die we hebben, kan ik zeggen dat dit echt een goed idee is. Ik snap dat dit heel spannend is als je altijd hard hebt moeten werken om je winkel draaiende te houden. En ik snap ook dat onderzoeken die onzekerheid niet van tafel vegen."

Het kantoor van de wethouders ligt tegen het Stadshart aan. Precies de plek waar ze op veel tegenstand kunnen rekenen. Of ze de afgelopen tijd met de nek zijn aangekeken? Het valt wel mee, zeggen ze. ,,Er zijn ook winkeliers die er wel iets in zien", weet Rosier. ,,Stichting Winkelcentrabelang Zoetermeer doet alsof ze namens iedereen spreekt, maar dat is niet zo. Winkelcentrum Oosterheem heeft bijvoorbeeld geen mening. Alleen wordt nu het beeld geschetst: wij winkeliers zijn tegen."

Van Leeuwen vervolgt: ,,We worden erop aangesproken als wethouders, niet op de persoon. Heel soms wel. Dan wil je het liefst de dialoog aangaan, maar dat is niet iedereen gegeven. Ik werd laatst nog in het winkelcentrum bij mij in de wijk gevraagd of ik wilde tekenen tegen de HOM", lacht ze. Dan serieus: ,,Wij weten heel goed wat er speelt in de stad. Daar zijn we dagelijks mee bezig. Ik ga me toch niet hard maken voor iets dat kan mislukken en waar ik mijn hele leven last van heb?"

Begin deze maand kwam brancheorganisatie INretail naar buiten met twee onafhankelijke onderzoeken naar de effecten van de HOM. De uitkomsten waren verre van positief: de totale economische impuls zou nihil zijn - volgens het Bureau Stedelijke Planning - en er zou volgens bureau Arcadis een verkeersinfarct ontstaan op de aanvoerwegen naar de beoogde outletlocatie. Rosier en Van Leeuwen waren niet onder de indruk en spreken zelfs van een tegenstelling. ,,Leg mij maar uit hoe het kan dat je economische groei zo achterblijft als je elke dag zo'n grote toeloop krijgt dat je constant een verkeersinfarct hebt", zegt Van Leeuwen.

Rosier: ,,Toen wij onderzoek lieten doen, hebben we alle partijen erbij betrokken. Alle vragen zijn opgesteld in samenspraak met bewoners, winkeliers en andere belanghebbenden. We hebben de vragen daarna bekendgemaakt. In augustus hebben we tussenrapporten gepresenteerd en in november de definitieve. Een heel andere aanpak dan INretail, dat zonder enige vorm van samenspraak onderzoek liet doen."

(Tekst gaat verder na foto)

INretail doet vaker onderzoek. In 2013 bijvoorbeeld voor het Woonhart, waar de HOM dadelijk moet verschijnen. ,,Toen kwamen ze met drie opties: versterken en dus uitbreiden van het Woonhart, het mixen van winkels, dus woon- en retail, en een outlet!", roept Rosier. ,,We kiezen nu dus voor een van de drie opties uit het INretail-rapport dat zij zelf hebben voorgesteld", zegt Van Leeuwen.

Maar er zijn ook 'uitdagingen'. Zo maken bewoners zich zorgen over de bereikbaarheid. Er zijn twee verkeersknelpunten: de rotonde bij restaurant De Sniep en de T-splitsingen bij de tunnelbak. Rosier: ,,Als de mall doorgaat, dan kan daar op korte termijn wat aan worden gedaan."

,,Dit is écht een heel goede kans voor Zoetermeer", benadrukt Van Leeuwen. ,,We kunnen niet blijven stilzitten met de komst van de Mall of the Netherlands (Leidsenhage in Leidschendam, red.) en het verschijnsel van internetshoppen. Als we niks doen, verloedert dadelijk onze binnenstad. Ik zou niet weten wat er dan moet gebeuren om de zaak weer op de rails te krijgen."

Het oude Leidsenhage is in 2019 getransformeerd tot het grootste overdekte winkelcentrum van Nederland. The Mall of the Netherlands moet jaarlijks twaalf tot veertien miljoen bezoekers trekken. Het Zoetermeerse Stadshart kan jaarlijks al op tien miljoen bezoekers rekenen. De wethouders willen met alle macht voorkomen deze mensen te verliezen aan de buurgemeente.

En dan is de werkgelegenheid nog niet eens genoemd. ,,Zo'n 750 banen, met name voor lageropgeleiden", zegt van Leeuwen. ,,En oplopend. Dit is een netto-getal voor de regio, dus ook al zouden er winkels failliet gaan."

Daarnaast zal de gemeente via contracten met outletbelegger Provast erop toezien dat het aanbod in de outlet niet hetzelfde is als in de winkels in het Stadshart. Van Leeuwen: ,,Je kunt bijvoorbeeld niet dezelfde merktas in de outlet kopen voor minder geld."

Mocht de gemeenteraad op 23 januari instemmen met de Holland Outlet Mall, dan treedt fase twee in werking. Toch is het dan nog geen gelopen race. ,,Vergelijk het met het kopen van een huis. We gaan dan weer onderzoeken en onderhandelen met alle partijen", verzekeren Rosier en Van Leeuwen. ,,Stel, we krijgen het toch wat het verkeer betreft niet voor elkaar, dan wordt er keihard aan de noodrem getrokken. Alleen zijn daar op dit moment geen signalen voor."

Gerelateerde artikelen

'Die outlet mall in Zoetermeer komt er toch wel'Organisatie voor midden- en kleinbedrijf omarmt outletUitverkoopketens zijn niet te stoppen