Met deze plannen wil oud-RoXY-baas Kleiss het nog één keer proberen

Michiel Kleiss (58) wil het nog één keer proberen. Een nieuwe club, annex culturele vrijplaats, op een ingewikkelde plek. "De programmering laat ik aan die jonge gasten over, maar ik doe de rest."

Paradijsvogels

De locatie is de bouwval op Halvemaansteeg 4-6, een ruïne die al 15 jaar overeind wordt gehouden door houten stutten. Aan de achterkant van het pand bevindt zich een klein pleintje, waaraan de belendende bebouwing grenst. "Hier moeten straks zo'n 350 mensen kunnen dansen. Eronder komt de kleine zaal met ruimte voor nog eens 150 bezoekers. Een plek voor jonge paradijsvogels, tegenwicht voor al dat platte gedoe in de binnenstad van tegenwoordig. Een elitair publiek wat mij betreft."

Kleiss is sinds zijn jaren in de legendarische RoXY een specialist in moeilijke ontwikkelingen. Na een paar jaar als directeur van festival Lowlands begon hij twee restaurants in de stad, Anna en Brasserie Harkema, om de Nes een oppepper te geven. Eén miljoen mensen hadden er gegeten, toen het dicht ging in 2016.

Levenswerk

Maar Kleiss is nog niet klaar. In 2014 werd hij benaderd door een oude zakenpartner, Erik Bos, tevens directeur bij vastgoedontwikkelaar Kroonenberg Groep. Of hij interesse had in oude locatie van de Bayside Beach Club, later Copa Cabana Ipanema, in de Halvemaansteeg, vlak bij het Rembrandtplein. Het pand was de spil geweest in een geruchtmakende twist tussen vastgoedbonzen en criminelen. Sindsdien staat het te verkrotten. De housepionier hapte toe. Hij wil van het project nu zijn magnum opus maken.

Maar Kleiss snapt ook wel dat het denken over wat wenselijk is in de binnenstad, is veranderd sinds de dagen van de RoXY. Zelfs De Baarsjes, waar hij opgroeide op steenworp afstand van waar nu club De School zit, is tegenwoordig hip.

Kantelen

Toch heeft het 'Rembrandtsplein', zoals getogen Amsterdammers als Kleiss dat zeggen, een bepaalde aantrekkingskracht. De dance hoort ook nu nog in de binnenstad, vindt hij. "Ik ben het er niet mee eens dat je vanwege de drukte maar moet stoppen met alle publiekstrekkers. Het gaat om het sóórt bezoekers. Amsterdam heeft een imagoprobleem omdat je hier goedkoop kunt zuipen en blowen. De cultuurclub die we hier willen bouwen probeert dat imago juist te kantelen. Eigenlijk proberen we dus iets te doen aan de drukte."

Eigen belang

Dat geldt ook voor de praktische facetten die de bouw van een nieuwe disco met zich meebrengen, belooft Kleiss. De wachtrij die bij de meeste clubs voor de deur staat, zal hier in het gebouw worden weggewerkt. De twee danszalen worden volgens de modernste technieken opgetrokken. Ze zullen via een in de stad niet eerder toegepaste methode worden gebouwd op grote stalen aardbevingsveren, zodat trillingen en geluid ruim binnen de geldende normen blijven.

"Op straat zul je niet meer horen dan gewoon cafégeluid," belooft Kleiss. "En als onderdeel van dit project bouwen we zeven woningen, die ik nog moet verkopen en waar ik zelf ook wil gaan wonen. Dus het is meer dan ooit in mijn eigen belang dat er geen sprake zal zijn van geluidsoverlast."

Als er buiten de weekends niet gedanst wordt in de zalen, wil Kleiss ze beschikbaar stellen voor creatievelingen die ruimte nodig hebben.

Culturele vrijplaats

De bestuurscommissie Centrum reageerde vorig jaar positief op de plannen van Kleiss, maar definitief groen licht is nog niet gegeven. Ook de welstandscommissie moet zich nog buigen over de plannen.

Als Kleiss alle bestuurlijke hordes weet te nemen, kunnen de deuren van zijn nieuwe danspaleis misschien eind 2019 al opengaan. "De RoXY komt nooit meer terug, het zou aanmatigend zijn om dit daarmee te vergelijken. Het gaat in essentie niet om de muziek, de drugs of de seks, maar om een culturele vrijplaats die deze stad nodig heeft en die ook in het centrum hoort."

Principekwestie

Voor Walther Schoonenberg, secretaris van de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB), is het een principekwestie. Illegale sloop mag niet met de mantel der liefde worden bedekt door een bouwvergunning.

Al helemaal niet als het gaat om een nieuw uitgaanscentrum, in de al zo drukke binnenstad. Van een culturele club is volgens Schoonenberg geen sprake. Hij noemt het een ordinaire disco.

Schoonenberg heeft zich inmiddels namens de VVAB met een bezwaarschrift bij de welstandcommissie gemeld. Die instantie buigt zich op dit moment over de bouwplannen op de betwiste kavel achter de Halvemaansteeg, essentieel voor de verlening van een omgevingsvergunning.

"Er is daar illegaal gesloopt. Dadelijk verkoopt eigenaar Erik Bos de boel aan Michiel Kleiss, en dan is de sloper juridisch gezien verdwenen," zegt hij. "Ik zou willen dat de Kroonenberg Groep haar geld elders investeert. Het past niet om op deze postzegel zo veel vierkante meters te bouwen, tot zo diep onder de grond."

Steun van omwonenden

Het lijkt vechten tegen de bierkaai, want de bestuurscommissie Centrum heeft zich al zeer positief uitgelaten over de plannen van de voormalige RoXY-baas. Maar Schoonenberg weet zich gesteund door omwonenden. "Ze willen die club tot negen meter diep gaan bouwen, maar onze huizen zijn heel oud en monumentaal. Er kan tijdens de bouw van alles gebeuren waardoor we hier niet meer terug kunnen komen," vreest buurvrouw Antoinette Taillie.

Ook de eigenaar van papier- en kunstwinkel Vlieger, al bijna 150 jaar gevestigd aan de Amstel, is bang voor z'n funderingen en daarom tegen de nieuwbouwplannen.

Gevaarlijk precedent

Maar er speelt nog een ander sentiment. Taillie: "Voor wie kiezen Centrum en de gemeenteraad nu eigenlijk? Voor inwoners, of voor nog meer toeristen? Als je wil dat mensen hier kunnen wonen, hun kinderen opvoeden en hun fiets stallen, dan past er niet nog een club bij."

Taillie, die ook spreekt namens bewonersplatform NachtWacht, is ontmoedigd door de enthousiaste ontvangst van de plannen van Kleiss in de bestuurscommissie. Maar ook in de gemeenteraad wordt de kwestie nu aangekaart. CDA-raadslid Diederik Boomsma schrikt van de aantijgingen van de VVAB dat er illegaal gesloopt zou zijn om de nieuwbouw mogelijk te maken. "Dat schept een gevaarlijke precedent voor andere projectontwikkelaars. Ik wil precies weten wat er aan de hand is, we zullen dit vanuit de gemeenteraad proberen tegen te houden."

Kleiss bestrijdt overigens dat er illegaal gesloopt is om het kavel achter de Halvemaansteeg bouwrijp te maken.