VanMoof was de eerste Nederlandse e-bikemaker die in juli 2023 failliet ging. Qwic volgde in november datzelfde jaar. Stella ging bankroet in november 2024, Amslod in december. Bromfiets- en fatbikefabrikant Brekr maakt de illustere lijst af door in februari 2025 het faillissement aan te vragen.
Kees Bakker, consumentenvoorlichter bij de Fietsersbond, ziet een duidelijk patroon in de recente faillissementen. ,,Het valt op dat het vooral nieuwe bedrijven zijn die op de e-bikehype zijn ingestapt. VanMoof, dat uitblonk met een hippe, technologisch geavanceerde fiets, leek succesvol maar bleek uiteindelijk kwetsbaar toen de groei terugliep”, zegt Bakker. Na een explosieve vraag tijdens de coronajaren volgt nu een natuurlijke correctie, waarbij sommige spelers het niet redden.
Maarten Akkers, voorzitter BOVAG Fietsbedrijven, deelt deze analyse. ,,In de loop der jaren hebben zich heel veel spelers gemeld. Op een gegeven moment waren er misschien wel honderd e-bikemerken. Dat is natuurlijk veel te veel. Door corona was er schaarste en hadden al die merken een podium. Nu beweegt de markt terug naar waar ze ooit stond. Als je wat wil betekenen in deze markt, moet je een toegevoegde waarde hebben. Op prijs alleen kun je het niet winnen.”
Lees ook: ‘Failliete’ Stella-winkels zijn weer open (maar er zijn nog maar 12 over)
VanMoof en Amslod struikelden over service
Veel van de failliete bedrijven hadden een vergelijkbaar businessmodel. ,,VanMoof was pionier in het uitschakelen van dealers. Net als later Amslod gingen zij rechtstreeks aan de eindconsument leveren, wat enorm scheelt in de prijs van de fiets”, legt Akkers uit. ,,De eerste twee, drie jaar gaan altijd goed. Maar daarna komt de servicecomponent erbij kijken. Dat werd bij VanMoof een groot struikelblok en ook voor andere bedrijven wordt het dan lastig.”
De eerste twee, drie jaar gaan altijd goed. Maar daarna komt de servicecomponent erbij kijken
Maarten Akkers Voorzitter BOVAG Fietsbedrijven
Ronald Klarus, curator van het failliete Amslod, signaleert structurele problemen. ,,Wat ik hoor is dat de markt van e-bikes overspannen is. Er bevinden zich zoveel e-bikes in de markt, zelfs in opslag bij verschillende aanbieders, dat het afwachten is of de vraag het aankan. De kosten lopen door, maar de opbrengsten blijven achter.”
Met zo’n 24.000 fietsen op voorraad die nu via een veiling worden verkocht, is Amslod een sprekend voorbeeld van overproductie. ,,Vaak worden er te veel fietsen besteld. Fabrikanten denken: die jongens bestellen 10 procent meer, dan doen wij 20 procent meer. Als iedere fabrikant dat doet, heb je uiteindelijk te veel fietsen in de keten”, verklaart Bakker.
Servicecomponent cruciaal in e-bikemarkt
In een markt waar aanbieders elkaar vooral op prijs beconcurreren, wordt service uiteindelijk het onderscheidende element. Hier gaat het volgens Akkers mis bij veel directe verkopers. ,,De prijs is altijd één, dat is heel makkelijk. Maar die is snel vergeten. Als je een probleem hebt met een Amslod-fiets en je wordt pas over vier weken geholpen, dan kun je die meerwaarde niet verzilveren. Stel je voor dat je een probleem hebt met je e-bike bij mooi weer. Dan wil je morgen weer fietsen, niet over vier weken.”
Vaak worden er te veel fietsen besteld. Als iedere fabrikant dat doet, heb je uiteindelijk te veel fietsen in de keten
Kees Bakker Fietsersbond
De traditionele fietsmerken, zoals Gazelle, Batavus, Sparta en Koga, kunnen klappen beter opvangen. Ze verkopen via de traditionele fietsenwinkel, waardoor het risico wordt verspreid. Bakker: ,,Als jij via traditionele dealers verkoopt, kun je makkelijker een tegenvallend jaar opvangen. De huisvesting is al lang afgeschreven. Je hebt niet gelijk allerlei schuldeisers op je nek.”
De toekomst: specialisatie en nichemarkten
Ondanks de huidige problemen in de e-bikemarkt, zien zowel Bakker als Akkers kansen in specialisatie. Bakker noemt Van Raam als succesvol voorbeeld: ,,Zij richten zich op driewielfietsen voor senioren en zijn hartstikke gegroeid. Ze hebben zelfs een nieuwe fabriek erbij gebouwd.”
Ook Urban Arrow, gespecialiseerd in elektrische bakfietsen, doet het goed. ,,In Amsterdam, met het verbod op vrachtwagens in de binnenstad, zie je dat dit een groeimarkt is”, zegt Bakker. Niet vissen in dezelfde vijver als iedereen, maar een eigen niche creëren blijkt een succesvolle strategie.
Akkers kijkt positief naar de toekomst van de e-bikemarkt. ,,De verwachting is dat die markt nog steeds groeit. In 2027 is die markt naar verwachting 15 procent gestegen ten opzichte van 2023. De mobiliteit in binnensteden verandert, auto’s worden geweerd, dus fietsen zullen worden aantrekkelijker. ,,Kijk om je heen. Wat kom je op straat tegen? Hoe zit de samenleving in elkaar? Daar liggen de kansen”, adviseert Kees Bakker van de Fietsersbond.
Lees ook: Wederopstanding failliet Stella een feit: ‘Had negatieve reacties verwacht’
Overlevers in e-bikemarkt hebben meer dan alleen goed product
Wat maakt het verschil tussen bedrijven die omvallen en die overleven? Akkers heeft een duidelijke visie: ,,Het belangrijkste is echt die toegevoegde waarde die fietsendealers kunnen toevoegen in de kolom. Als je het goed doet en je die toegevoegde waarde kunt vertellen en uitleggen, dan kun je het ook verkopen. Dan kun je een ontzorgingsbeleid toepassen.”
De huidige situatie bij Amslod illustreert wat er gebeurt als de balans zoek raakt. Klarus: ,,De kostenbasis werd steeds breder, maar de omzet kon dat niet bijhouden. Voor potentiële overnamekandidaten is het dan ook moeilijk om vertrouwen te hebben dat het zomaar weer goed komt, zelfs nu het mooier weer wordt en de vraag aantrekt.”
Kun je de toegevoegde waarde van service vertellen en uitleggen, dan kun je het ook verkopen
Maarten Akkers Voorzitter BOVAG Fietsbedrijven
Ondertussen laten de traditionele merken zien dat een stevig fundament helpt bij het opvangen van marktfluctuaties. ,,Die kunnen klappen hebben”, zegt Bakker. ,,Zelfs Gazelle. Pon is daar de eigenaar van. Die kunnen natuurlijk wel wat opvangen.” De e-bikemarkt mag dan in zwaar weer zitten, er gloort hoop voor wie verder kijkt dan alleen de fiets. Zoals Akkers concludeert: ,,Dan is de fietsenbranche een hele mooie branche en kun je er echt goed als ondernemer je centje mee verdienen.”
Dit is het slot van een drieluik over de ogenschijnlijk bloeiende e-bikemarkt in Nederland. Lees ook hoe VanMoof na het faillissement in 2023 het over een andere boeg gooide en het imago wist te herstellen. Zo is het merk nu te koop bij lokale dealers. Hoe kijken zij naar VanMoof 2.0? Heeft het faillissement invloed op de huidige verkoop?
Lees ook: Bakfietsmaker SociBike is de Babboe-concurrent met een sociaal gezicht
