Ongeveer 20 procent van de ondernemers met wie de adviseurs spreken kampt met enige vorm van verslaving. Online gokken komt verreweg het meest voor, gevolgd door alcohol. Negen van de veertien adviseurs van het IMK antwoordt dat verslaving een groeiend probleem is.
Het IMK, opgericht na de oorlog door de overheid en inmiddels geprivatiseerd, geeft in meer dan de helft van de gemeenten in Nederland advies, op verzoek van een individuele gemeente, aan noodlijdende ondernemers. Dat gebeurt nadat die ondernemers bij een gemeente aankloppen om hulp via de BBZ (Besluit bijstandverlening zelfstandigen). Om ze te kunnen helpen wil een gemeente weten of de onderneming in de kern levensvatbaar is, en voor die beoordeling wordt het IMK gevraagd.
Lees ook: De ene ondernemer krijgt coronaschuld kwijtgescholden, de ander niet: is er willekeur?
Stichting 155 verbaasd over grootte verslaving
„We zijn verbaasd over deze cijfers”, aldus Arko van Brakel, voorzitter van Stichting 155, de ondernemersvraagbaak van het IMK. De stichting heeft ruim tienduizend ondernemers in haar netwerk en herkent het probleem. „Dat online gokken sinds de liberalisering ervan in 2021 populairder is geworden, weet iedereen. Maar nu zijn er voor het eerst cijfers over de impact ervan op kleine ondernemers die zich al in zwaar weer bevinden. Dit is fors, we zijn verrast.”
Dit is fors, we zijn verrast
Arko van Brakel voorzitter van Stichting 155
Kwintun de Rijk is een van de adviseurs en ziet sinds enkele jaren vooral het aantal gokverslaafden onder zijn klantenkring – kleine ondernemers in de problemen - gestaag oplopen. Regelmatig hadden ze voor de bedrijfsvoering geld nodig terwijl ze niet terecht konden bij de grote banken. Daarom hebben ze extreem ongunstige leningen afgesloten via zogenoemde flitskredieten.
„Dan volgen regelmatig de problemen met terugbetalen, waarna een aantal van hen op sportuitslagen gaat wedden, of onbezonnen transacties in crypto afsluit om maar aan geld te komen. Soms wordt zelfs de btw-reservering ingezet, als ze die reservering überhaupt nog maken”, aldus De Rijk. „En zo zie ik velen van hen op faillissement afkoersen, iets wat vaak voorkomen kan worden door advies over herstructurering van de schulden.”
Verslaving speelt volop bij ondernemers
Jeffrey Scheffers is een van de weinige ondernemers van Nederland die bereid is te vertellen over de verslaving waar hij mee kampte als ondernemer, vooral drugs. „Ik schrik niet van de uitkomsten van deze enquête”, reageert Scheffers. „We hebben het niet eens over mensen die niet eerlijk zijn geweest, die zitten hier niet bij. Het probleem van verslaving bij ondernemers speelt volop.” Zelf is Scheffers, die een reclamebureau runt, een aantal jaren verslaafd geweest aan vooral coke.
Overdag high zijn, ’s nachts werken
Jeffrey Scheffers Ondernemer
Zijn verslaving nam vlak na de start van de coronapandemie een hoge vlucht. „Overdag high zijn, ’s nachts werken. Je zakelijke afspraken niet meer nakomen, telefoongesprekken werden ingewikkeld. Ik ging proberen klanten toch nog bij me te houden door te zeggen dat ik ze geen factuur zou sturen. Een puinhoop.”
‘Ondernemers, zoek hulp’
Uiteindelijk liet Scheffers zich twee maanden opnemen in een kliniek in Zuid-Afrika. „Daar zag ik flink wat ondernemers. Sommigen aan de alcohol, drugs of gokken, de meesten een combinatie ervan.” Inmiddels is hij van de drugs af, kan hij zich richten op andere dingen. Een levensvatbaarheidsonderzoek van het IMK pakte goed voor hem uit, ook omdat hij open was over zijn verleden. En nu? Waar krijgt hij energie van? „Mijn kinderen in de eerste plaats. Maar ook mijn werk, meer dan in het verleden. Mijn eerlijkheid en openheid heeft ervoor gezorgd dat er geen enkele opdrachtgever definitief vertrok.”
Arko van Brakel waarschuwde eerder al voor de verslavingsgevoeligheid van ondernemers. „Mateloosheid die tot verslaving leidt, komt vaak voort uit dezelfde kracht die ondernemers zo succesvol maakt.” Van Brakel wil ondernemers meegeven dat je ondernemen nooit alleen doet. „Durf eerlijk te zijn. Herken je verslavingskenmerken? Zoek hulp. Want als je te lang wacht, is het misschien echt te laat. En dan is de financiële schade niet eens je grootste probleem.”
Lees ook: De schaduwzijde van ondernemerschap: ‘Verslaving is groeiend probleem onder ondernemers’
