Hogere lonen, inkoopkosten en huren eisen bij veel winkeliers hun tol. Vooral kledingwinkels verdwijnen in rap tempo uit het straatbeeld. Alleen vorig jaar sloten er in de veertig binnensteden alweer 106 de deuren. In 2015 telden de winkelstraten duizend kledingwinkels meer dan nu.
Na het einde van de coronabeperkingen leken de binnensteden wat op te leven, maar nu gaat het weer de verkeerde kant op. De winkelleegstand is in het eerste kwartaal van dit jaar opgelopen naar 8,3 procent. Van de in totaal 31.000 winkelpanden in veertig stadscentra staan er volgens Colliers nu ruim 2500 leeg. ,,Dit gaat om zo’n 433.000 vierkante meter aan ongebruikt vastgoed’’, becijfert de vastgoedadviseur. ,,Een oppervlakte gelijk aan zestig voetbalvelden.’’
Het gaat om zo’n 433.000 vierkante meter aan ongebruikt vastgoed
Jeroen Bloemers Colliers
Veel leegstand blijkt bovendien hardnekkig. In de helft van de gevallen heeft zich na een jaar nog geen nieuwe huurder gemeld. Honderden zaken staan zelfs langer dan drie jaar leeg. Volgens Colliers moeten gemeenten in actie komen als ze het tij willen keren. ,,Zij kunnen actief een stimulerende rol spelen’’, zegt Jeroen Bloemers van Colliers. ,,Door met een goed plan te komen en bijvoorbeeld zelf vastgoed op te kopen of flexibeler te zijn met herbestemming.’’
Langdurige leegstand vooral in kleinere gemeente
Vooral kleinere gemeenten zien de langdurige leegstand van winkelpanden flink toenemen, omdat mensen liever in grote steden gaan ‘funshoppen’. Steden met 70.000 tot 100.000 inwoners hebben daar het meest onder te lijden. Daar staat inmiddels ruim één op de tien winkels leeg. ,,De belangrijkste oorzaak zijn de hoge kosten voor winkeliers’’, aldus Bloemers. ,,Lonen, inkoopkosten en huren stegen sterk, terwijl er geen uitstel meer mogelijk is voor het terugbetalen van coronaschulden.’’ Dat heeft geleid tot faillissementen of sluiting van minder lopende winkels om kosten te besparen.
Lonen, inkoopkosten en huren stegen sterk, terwijl er geen uitstel meer mogelijk is voor het terugbetalen van coronaschulden
Jeroen Bloemers Colliers
Naast de modebranche, incasseert ook de sportbranche forse klappen. Sinds 2015 daalde het aantal locaties met een kwart. Computerwinkels, reisbureaus en bankkantoren verdwijnen vrijwel volledig uit het ooit vertrouwde straatbeeld.
Hoewel de leegstand oploopt zijn er ook ondernemers die profiteren van de vrijgekomen panden. Vooral tattoo- en piercingshops, kappers en nagelstudio’s zijn aan een opmars bezig. Sinds 2015 groeide deze groep van 1950 naar 2780 vestigingen. Ook horeca verovert een steeds groter aandeel in de binnenstad. Vooral het aantal fastfoodzaken groeit hard. In Rotterdam kwamen er vorig jaar 34 fastfoodzaken bij, een groei van meer dan 60 procent. ,,Met het hele beleid om mensen gezonder te maken kun je je afvragen of dat een goede invulling is’’, erkent Bloemers. ,,Maar je ziet dat gemak en verzorging nu echt in opkomst zijn. Zo blijven de binnensteden zich continu ontwikkelen.’’
Colliers ziet ook de roep om ‘verduurzaming’ langzaam doordringen in de winkelstraat. Er kwamen vorig jaar dertig nieuwe tweedehandskledingwinkels bij. Ook zaken waar mensen hun elektronische apparaten kunnen laten repareren zijn in opmars. Ten opzichte van 2015 is dat aantal verzesvoudigd.
Lees ook: Zo wisten deze ondernemers hun winkelstraat nieuw leven in te blazen
Beste winkelstraat in Amsterdam, slechtste winkelstraat in Nijmegen
De slechtste winkelstraat van het land is volgens Collier in Nijmegen te vinden. In de Passage Molenpoort staan 16 van de 49 winkels leeg. De vastgoedadviseur heeft het over een ‘verouderde passage’ die al langer met langdurige leegstand kampt. De Elandsgracht in Amsterdam wordt juist als beste winkelstraat betiteld. ,,Met een locatie naast De 9 straatjes is het een gewilde plek voor winkeliers’’, aldus Colliers. ,,De branchemix is breed en gericht op mode, dagelijkse winkels en horeca.’’
Lees ook: Moeite met overleven in winkelstraat? Deze businessmodel-aanpassingen zijn nodig volgens experts
