Crypto’s vervuilend? Of juist duurzaam?

Allereerst is het belangrijk om te begrijpen waar het stroomverbruik vandaan komt. Op het moment dat je een crypto naar iemand verstuurt wordt de transactie gecheckt op juistheid. Wij zijn gewend dat een derde partij, zoals een bank, dit voor ons doet. Het idee van crypto’s is echter dat er geen tussenpersoon is, maar dat men direct met elkaar handelt. Precies om deze reden zijn crypto’s ook decentraal. De transactie wordt daarom gevalideerd door middel van complexe wiskundige berekeningen. De computerkracht die nodig is om deze berekeningen door te voeren bepaalt het stroomverbruik.

Verschillende protocollen voor transacties

De manier waarop de transacties worden bevestigd noemen we het “consensus mechanisme” of “protocol”. Dit is de manier waarop overeenstemming wordt bereikt over de validiteit van de transactie. Bitcoin gebruikt het zogenaamde “proof-of-work” protocol. Bij dit protocol lossen miners complexe wiskundige berekeningen op door middel van computerkracht. Het oplossen van deze berekeningen wordt steeds ingewikkelder. Het stroomverbruik neemt toe naarmate er meer berekeningen noodzakelijk zijn.

Er zijn echter andere protocollen, die voor de meesten onbekend zullen zijn. Een voorbeeld hiervan is het “proof-of-stake” protocol. Ik zal niet heel diep ingaan op het exacte verschil tussen beide protocollen. Maar kort gezegd kun je het vergelijken met een klaslokaal. Bij Bitcoin zou iedere leerling zelfstandig dezelfde som oplossen. Degene die het snelste is, heeft gewonnen. De overige leerlingen hebben voor niets energie geleverd.

Bij andere cryptocurrencies die werken met het “proof-of-stake” protocol werkt de hele klas samen aan dezelfde som. Hier wordt de energie efficiënter gebruikt. Naast het “proof-of-stake” protocol zijn er aanzienlijk meer protocollen die duurzamer en sneller zijn dan die van Bitcoin.

Het stroomverbruik van een klein land

De Universiteit van Cambridge stelt dat het energieverbruik van Bitcoin ligt op de 130 terawattuur per jaar. In Nederland verbruiken wij samen circa 120 terawattuur per jaar. Sceptici hebben dus gelijk om erop te wijzen dat Bitcoin meer stroom verbruikt dan een klein land. Het is echter een oneerlijke vergelijking, laat me uitleggen waarom.

Het stroomgebruik in context

Bitcoin is een betalingswijze en een plaats voor waardeopslag. Het is daarom redelijker om het stroomverbruik te vergelijken met het traditionele financiële systeem. Volgens dit paper van Galaxy Digital verbruikt het wereldwijde bankensysteem meer dan twee keer zoveel energie als het Bitcoin-netwerk. Sceptici houden daarnaast geen rekening met het feit dat het huidige financiële systeem uit een enorme infrastructuur bestaat van verkopers, banken en tussenpersonen. Bij Bitcoin is deze infrastructuur niet nodig.

Wereldwijd variëren schattingen van het gebruik van hernieuwbare energie door Bitcoin tussen 40 en 75 procent. Computer hardware wordt daarnaast steeds duurzamer op het gebied van energieverbruik. Er is een duidelijke prikkel voor miners om dit te realiseren omdat dit hen kosten scheelt. In El Salvador, dat Bitcoin zelfs tot nationaal betaalmiddel heeft uitgeroepen, is er zelfs een plan om de energie van een vulkaan te gebruiken om het Bitcoin protocol te laten draaien.

Andere crypto’s gebruiken vaak een fractie van de energie die Bitcoin nodig heeft. Dit komt omdat ze een ander protocol gebruiken. Het energieverbruik van deze crypto’s kan miljoenen maal lager liggen dan die van Bitcoin. Al met al zie je deze trend zich doorzetten waardoor de meeste crypto’s wel degelijk duurzaam of aan het worden zijn.

Het doel heiligt de middelen?

Bitcoin en blockchain zijn fundamenteel nieuwe technologieën die veel systemen kunnen vervangen. Het valt niet te ontkennen dat het Bitcoin netwerk een aanzienlijke hoeveelheid energie verbruikt. Tegelijk zorgt juist die brute computerkracht voor een ongeëvenaarde veiligheid van de technologie.

Daarnaast zijn andere crypto’s van nature wel degelijk duurzaam. In de discussie omtrent het energieverbruik worden vaak vergelijkingen gemaakt waar een zekere context ontbreekt. In plaats van het energieverbruik van Bitcoin te rechtvaardigen, moeten we de reden aangeven waarom het netwerk nodig is. Zo geeft het financiële vrijheid en onafhankelijkheid voor burgers. Daarnaast kan het het traditionele financiële systeem vervangen. Dit is momenteel vooral relevant voor burgers in landen die beschermd moeten worden tegen een corrupte overheid of een zwakke munt.