Dirk Beljaarts: 'Besteed EU-coronageld aan herstel horeca'

Deze week las ik in het AD de kop: ‘Kabinet steekt EU-miljarden uit coronafonds vooral in klimaatbeleid’ en toen moest ik even slikken. Want waarom zou je als kabinet geld dat bestemd is voor coronakosten niet daar inzetten waarvoor het bedoeld is én waar het nodig is?

De Europese Unie (EU) heeft het fonds van 750 miljard euro aan nationale overheden ter beschikking gesteld om een bijdrage te leveren aan de kosten die zij maken vanwege corona. Een voorwaarde is dat 37 procent van het geld gebruikt moet worden voor klimaatgerelateerde investeringen en minimaal 20 procent voor de digitale transitie. Het kabinet heeft op 28 maart een eerste concept van het Nederlands Herstel- en Veerkrachtplan gestuurd naar de Tweede Kamer. Een kloek stuk van 130 pagina’s met 39 maatregelen.

Geen link met coronaherstel

Maar bij een nadere beschouwing blijkt dat het kabinet het geld wil aanwenden voor de financiering van de wensenlijstjes uit het regeerakkoord. En ondanks dat verduurzaming en het klimaatbeleid hele belangrijke onderwerpen zijn, waar terecht aandacht en funding voor moet zijn, is het toch een hard gelag voor ondernemers die hard zijn getroffen door de coronamaatregelen die door de overheid zijn opgelegd. Er ligt nog geen financieel coronaherstelplan vanuit het kabinet, maar het geld uit het EU-coronaherstelfonds (het woord zegt het al, bedoeld voor coronaherstel) is in gedachten al uitgegeven aan andere thema’s. Op die lijst van 39 maatregelen staan nu ook zaken als ‘anti-witwasbeleid’ en ‘subsidieregeling sanering varkenshouderijen’. De link met coronaherstel mis ik hier toch echt.

Corona kan onmogelijk als een bedrijfsrisico worden beschouwd

Even terug in de tijd. In de afgelopen twee coronajaren heeft het kabinet voor de hele horecasector aan compensatie voor vaste lasten (Tegemoetkoming Vaste Lasten, de TVL) en compensatie loonkosten (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid, de NOW) ongeveer 6 miljard euro uitgekeerd. Horecaondernemers hebben aan eigen vermogen – en deels door extra leningen aan te gaan - zélf zo’n 6 miljard euro in hun zaken ingebracht. Alles om te overleven en om medewerkers in dienst te kunnen houden.

En dat terwijl corona toch onmogelijk als een bedrijfsrisico kan worden beschouwd. Het was immers de overheid die er bewust voor heeft gekozen om ten behoeve van de volksgezondheid zwaar in te grijpen door onder andere het overgrote deel van de horeca in drie lockdowns 11 maanden volledig te sluiten. Bovendien golden tussen die lockdowns flinke beperkingen in de vrijheid van ondernemen. Misschien kan en mag dat, maar dan moet een overheid ondernemers die schade lijden ook volledig compenseren. En dat is niet gebeurd.

Financiële coronacrisis nog lang niet voorbij

In de berekeningen die Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft gemaakt, blijkt ook dat die 6 miljard euro het bedrag is dat horecaondernemers minimaal te kort komen om 100 procent gecompenseerd te worden. De medische coronacrisis is wellicht grotendeels voorbij, maar de financiële crisis voor veel getroffen ondernemers zeker niet. Zij kampen met enorme schulden en hebben hun eigen vermogen (spaargeld van de kinderen, pensioen, etc.) zien verdampen. Het is dan ook opmerkelijk dat de miljarden die nu vanuit de EU ter beschikking worden gesteld in het coronafonds, daar niet voor worden gebruikt.

De coronacompensatie voor de horeca en andere getroffen sectoren kan zeker gekoppeld worden aan een verduurzamingsopdracht. Veel horecaondernemers zijn namelijk al langere tijd volop bezig met dit onderwerp en ook erg vooruitstrevend op dat vlak. Er zijn bijvoorbeeld veel ondernemers die volop stappen zetten als het gaat om energietransitie. Denk aan het plaatsen van zonnepanelen of de overstap van koken op gas naar koken op inductie. En waarom niet een investerings- of transitieregeling voor horecaondernemers die zich moeten aanpassen aan een nieuwe realiteit maar daar domweg de middelen niet voor hebben.

Kabinetsplan gelukkig nog eerste concept

Gelukkig is het kabinetsplan een eerste concept en kan de Tweede Kamer hierin nog corrigeren. Samen met onze achterban starten wij de lobby om ervoor te zorgen dat het geld uit het EU-coronaherstelfonds bij de bedrijven terechtkomt voor wie het ook bedoeld is. Namelijk bij hen die de grootste klappen hebben opgevangen. KHN heeft eerder een Horeca Herstelplan gepresenteerd aan het kabinet, waarin we met concrete suggesties komen over hoe de sector het beste geholpen kan worden.

Immers, een gezonde horecasector zorgt voor werkgelegenheid (misschien wel voor uzelf, uw zoon of dochter), gezonde leveranciers, sociale veiligheid in de buurt en op straat, een levendige winkelstraat en natuurlijk gezelligheid, ontspanning en beleving. Want wat waren we weer blij dat we na twee jaar corona weer volop met elkaar in en van de horeca konden genieten. Die huiskamer van de samenleving, dat zijn wij!