Winkels willen er wel altijd zijn voor hun klanten, maar dat kan niet meer. Er gaat niet grof gesnoeid, maar toch zeker wel gesneden worden in de openingsuren, is Jan Meerman zijn verwachting. En er is meer nodig om de loonkosten in de exploitatie van de onderneming in toom te krijgen.
We zullen eraan moeten wennen. Winkels in de non-food kunnen er niet altijd meer van vroeg tot laat, zeven dagen per week, zijn voor hun klanten. Wie dat een paar jaar geleden had voorspeld, zou voor gek zijn versleten. Maar het is 2024 en we leven echt in een andere wereld. De loonkosten zijn geëxplodeerd en dat drukt te zwaar op de exploitatie. Het businessmodel moet worden aangepakt.
Laat heel helder zijn dat dit niet aan de medewerkers ligt. Zij zijn onmisbaar in de winkel en verdienen het gekoesterd te worden. Het is de overheid die met verplichte loonstijgingen de situatie heeft gekanteld.
Later open of zelfs een of twee dagen dicht, geen koopavond meer, het wordt snijden aan de randen van de dag
Kosten en omzet lopen steeds meer uit de pas
De afgelopen twee jaar stegen de loonkosten in de non-food met zo’n twintig procent. Als je zelf geen maatregelen neemt, moeten we dit jaar rekening houden met nog eens tien procent en ook in 2025 houdt het niet op. Eén ding weet ik zeker. Geen ondernemer ziet de omzet net zo snel groeien. Het verhaal is wrang. Kosten en omzet lopen steeds meer uit de pas en dat moet anders. Het kan gewoon niet meer. De loonkostenfactor moet terug naar normalere proporties in de exploitatie en dus moet het businessmodel anders.
Voor onorthodoxe maatregelen moeten we niet langer wegduiken.
Te veel onrendabele uren
Kiezen om minder open te zijn voor je klanten is zo’n keuze. Natuurlijk klinkt dat gestoord, maar het kan niet langer. Er zitten te veel onrendabele uren in die enorme hoeveelheid tijd dat winkels open zijn. Het is tegennatuurlijk, maar ondernemers moeten dat onder ogen durven zien.
Later open of zelfs een of twee dagen dicht, geen koopavond meer, het wordt snijden aan de randen van de dag. Welke dag, welke manier of welke uren dat bepaal je zelf. Veel data uit kassasystemen en ook klantentellers leren ondernemers waar de stille uren zitten. Het is mijn overtuiging dat klanten - en ook verhuurders - de keuzes die nodig zijn, snappen. Het is een logisch en goed uit te leggen verhaal, zeker als je het collectief aanpakt en daarmee duidelijkheid organiseert als straat of centrum.
Natuurlijk blijven we klanten enorm hartelijk verwelkomen. De retail leeft ervan. We ontvangen hen met open armen, adviseren deskundig en bieden een luisterend oor op het menselijke vlak, ook dat is van ongekende waarde. Maar dan wel op tijden dat het economisch verantwoord is. Dat het ook echt kan. Als uren meer kosten dan ze opleveren, moet je ingrijpen.
Bij nieuwe contracten gaat een werkweek van maximaal 36 uur de norm worden. Dan krijg je de loonkosten meer in het gareel
Slimme keuzes maken
De krappe arbeidsmarkt maakt het sowieso nodig slimme keuzes te maken. Een optimale personeelsplanning rond de belangrijkste omzetmomenten heeft prioriteit. De rest volgt daarna.
Bij nieuwe contracten gaat een werkweek van maximaal 36 uur de norm worden. Dan krijg je de loonkosten meer in het gareel, omdat dit de urennorm is van het minimumloon. Een langere werkweek afspreken kan dan natuurlijk nog altijd, als dat binnen jouw onderneming past. Niemand die dat tegen zal houden.
Meer ruimte voor mantelzorg, opvoeding of persoonlijke ontwikkeling
Maximaal 36 uur, of minder werken dan je nu doet, kan dan ook een thema worden bij huidige medewerkers. Heel veel mensen worden blij van meer ruimte voor mantelzorg, opvoeding of persoonlijke ontwikkeling. Toch vinden ze het vaak lastig om zo’n onderwerp aan te kaarten. Haal die drempel weg, zeg ik dan. Begin het gesprek zelf. Creëer een opening. Bijgestelde werkuren kan een mooie uitkomst zijn voor beide kanten van de gesprekstafel.
Ik snap het volkomen als ondernemers vinden dat ik makkelijk praten heb. Hoort bij rol, voelt oprecht. Toch blijf ik duwen op dit onderwerp, want het is hard nodig dat erover nagedacht en gesproken wordt.
Jan Meerman
Directeur INretail
Jan Meerman is algemeen directeur van INretail, de brancheorganisatie voor non-food retail met 13.000 leden in Nederland. Hij schrijft maandelijks een expertblog op deze website.
Lees ook: Oproep Jan Meerman (INretail) aan nieuw kabinet: ‘Omarm die bruisende winkelstraat’
