Vandaag de dag zien we allerlei veranderingen in de wereld van non-food retail, zoals bij kleding- en woonwinkels. De belangrijkste vraag die ondernemers zich echter stellen is: hoe houd ik rendement in mijn winkel? De omzet staat onder druk en de kosten stijgen. Dat beeld verwacht ik ook voor 2024 en waarschijnlijk ook voor de jaren daarna. Dan moet je als ondernemer gaan kijken naar een aangepast, rendabeler businessmodel.
Dat zeggen wij niet alleen als branchevereniging, maar dat zien we ook bij de meest succesvolle ondernemers, zij hebben gaandeweg al aanpassingen gedaan aan hun businessmodel. Samen met de Erasmus Universiteit uit Rotterdam laten wij nu ook een onderzoek uitvoeren naar toekomstige businessmodellen. Zij doen dat vanuit de theorie. Gelijktijdig organiseren wij bijeenkomsten waarbij innovatieve ondernemers, ook van buiten de retail, nadenken over deze uitdaging. En wat blijkt? Eigenlijk zegt vrijwel iedereen: dit huidige model loopt op z’n einde.
Non-food retail is niet flexibel
Allereerst zijn veel ondernemers niet flexibel en kunnen ze niet snel anticiperen op bewegingen in de markt. Stel dat product A opeens populair is, dan ligt de winkel en het magazijn nog vol met product B. Ten tweede is de non-food retail een sector met hoge kosten. Voor het pand en voor het personeel. Tot slot vindt de consument dat veel winkels op elkaar lijken. Het ontbreekt dus aan onderscheidend vermogen.
Laat ik vooropstellen dat ik niet één businessmodel kan aanwijzen dat toepasbaar is voor elke ondernemer. Maar ik kan je wel uitdagen om erover na te denken. Klopt het dat je rendement terugloopt en herken je dat je hoge kosten maakt? Durf dan te veranderen.
“Klopt het dat je rendement terugloopt en herken je dat je hoge kosten maakt? Durf dan te veranderen”
Neem bijvoorbeeld Rituals. Plat gezegd is het een merk voor flesjes zeep. Maar je hoeft niet eens zo goed te kijken en je ziet al dat Rituals waarde toevoegt door beleving. Laatst liep ik nog door het House of Rituals in Amsterdam. Ik werd er ondergedompeld in wellness en wellbeing. Ik zag trainingen hoe je je lichaam en hersenen leert ontspannen. Allemaal in de winkel. Je koopt geen zeep, maar een goed gevoel.
Lees ook: Jan Meerman: ‘Dankzij deze aanpak blijven retail-ondernemers succesvol’
Denk niet dat consument vanzelf weer terugkomt
Natuurlijk ben ik niet blind voor het feit dat de traditionele ondernemer dit onvoorstelbaar moeilijk vindt. Het is ook lang goed gegaan. Tot zo’n vijf á tien jaar geleden hadden we de wind mee. Nu zit-ie tegen en ik verwacht dat de wind ook niet opeens in de rug komt. Denk niet dat de consument vanzelf wel weer terugkeert of je trouw blijft. Kan je geen waarde toevoegen, dan denk ik dat de consument jou links laat liggen.
Nog een voorbeeld. Ik geloof erg in dienstverlening: dat je van het product dat jij verkoopt een dienst kan maken. Zo gaat sportwinkel Decathlon abonnementen uitgeven voor kinderfietsen. Als het kind is uitgegroeid staat er een groter fietsje klaar en wordt de oude ingeleverd voor een andere klant. Een heel logisch idee, dat je ook voor andere producten kunt doorvoeren.
“Tot zo’n vijf á tien jaar geleden hadden we de wind mee. Nu zit-ie tegen en ik verwacht dat de wind ook niet opeens in de rug komt”
Maar denk bijvoorbeeld ook aan ambachten of het customizen van producten. Maak het persoonlijk. Denk in combinaties, zoals een winkel en horeca. Werk beter samen met je leverancier. Zoek de verbinding en kijk hoe je elkaar kunt helpen. Heb je product A ingekocht, maar is B de trend? Zorg dan voor korte lijntjes met je leverancier. Die kan veel beter zijn logistiek regelen dan jij als retailer. Maar werk ook samen met collega-ondernemers. Zoek de verbinding en kijk hoe je van 1+1 3 kunt maken. Kan je gebruik maken van digitalisering? Dan gaan kosten omlaag.
Vraag je ook af: wat weet ik nou echt van mijn klant? Stel dat een groot deel van jouw klanten gaat overwinteren in warme landen. Die vragen ‘s winters om polo’s en zwembroeken. Dan moet je ervoor zorgen dat je niet alleen winterjassen hebt hangen.
Ja, dit is allemaal extra werk voor de ondernemer. Dit gaat energie en denkkracht kosten. Maar je zult als ondernemer niet in een makkelijke competitie terechtkomen. Dit is echt Champions League. Retail is topsport. Als je dat niet aan kunt, word je genadeloos door de markt afgestraft.
Jan Meerman
Directeur INretail
Jan Meerman is algemeen directeur van INretail, de brancheorganisatie voor non-food retail met 13.000 leden in Nederland. Hij schrijft maandelijks een expertblog op deze website.
