Roland Grootenboer
Roland is expert op het gebied van werk. Als HR-expert werkte hij voor bazen als Ali Niknam (TransIP, bunq), Alexander Klöpping (Blendle) en bij Google. Hij was auteur van het Blendle Employee Handbook, dat viraal ging in Silicon Valley. Daarnaast schreef hij een bestseller: Het boek waarvan je baas niet wil dat je het leest: de ultieme gids voor een gelukkige, gezonde en goed betaalde carrière. Naast schrijven en spreken, geeft hij als interim CHRO advies aan verschillende startups en organisaties.
Meer weten over Roland? Bekijk zijn LinkedIn en nieuwsbrief (10.000+ abonnees).
Je cultuur vatten in woorden is belangrijk, omdat normen, waarden en principes dan deelbaar worden. Taal en rituelen zijn de dragers van je cultuur. Het is je gemeenschappelijke grond en kader, waar je vanuit werkt. Dat is belangrijk, omdat je niet alles expliciet kunt maken. ‘Ik zoek mensen die het snappen’, hoor ik managers weleens zeggen. Met ‘het’ bedoelen ze het gemeenschappelijke kader, waarin je bepaalde zaken normaal en vanzelfsprekend vindt. Te vaak is ‘het’ ongrijpbaar en voor iedereen anders. Daarom moet je het proberen op te schrijven.
Werkprincipes kunnen wel werken
Zelfs als die werkprincipes niet bij je passen, is het prettig om te weten waar je aan toe bent. Door het concreet te maken, kun je het samen beschouwen en bevragen. Waarom doen we dit eigenlijk zo? Dan wordt het echt leuk.
Je gaat straks zien dat je werkprincipes weer iets anders zijn dan je waarden. Je ‘values’ zijn abstracter en gaan meer over wie je bent (of wilt zijn). De working (of operating) principles beschrijven hoe je dat doet. Dat is belangrijk, omdat het anders al snel gebakken lucht wordt, waar iedereen zijn eigen draai aan geeft.
Laten we kijken naar hoe dat er in de praktijk uit kan zien.
Een paar goede voorbeelden van werkprincipes
Upfront. Het Rotterdamse bedrijf dat de voedingsindustrie op de kop probeert te zetten met transparante etiketten en eerlijke ingrediënten. ‘Wat echt is wint’, is de slogan. Vanaf het begin hebben zij een duidelijke visie en operating principles. En die zijn uitgesproken en zelfs tegendraads, wat ik heel charmant vind.
- ‘Bij Upfront vormen we geen familie. Bedrijven die dit wel tegen je zeggen, liegen. Zie Upfront eerder als een toegewijd sportteam dat vastberaden is om wereldkampioen te worden.’
- ‘Vergaderen. Bij Upfront vergaderen we veel, lang en in person. Ik weet dat dat taboe is, maar ik zie overleg als een cruciaal onderdeel van ons succes.’
- ‘Waar we geen waarde aan hechten: je hand vasthouden. Als je begint bij Upfront kun je weinig sturing verwachten.’Gitlab. CREDIT is de afkorting van hun vijf waarden. Daaruit voortvloeien vaak de werkprincipes, zoals ook bij Gitlab. Zo werken ze de C, van Collaboration verder uit in hun handboek, wat vooral gaat over hoe je feedback geeft, maar FREDIT bekt toch minder lekker. Ze hebben er zelfs een lekkere video bij gemaakt, die laat zien hoe serieus ze dit nemen. Mooi gedaan.
Netflix. Toch wel de OG van dit thema als je het mij vraagt. Het originele culture deck is PowerPoint-presentatie van 125 slides, waarin wordt uitgelegd wat Freedom & Responsibility precies betekent. Op slide 19 maken ze hun values concreet met werkprincipes.
Wil je met werkprincipes aan de slag? Begin hier
Goed nieuws: iedere organisatie heeft - bewust of onbewust - waarden en werkprincipes. De principes in de voorbeelden hierboven zijn gepolijst met talloze feedbackrondes. De kunst is om niet meteen met pakkende volzinnen te beginnen. Begin met vragen stellen. Bijvoorbeeld:
Hoe ziet succes eruit bij ons?
Welk gedrag maakt dat we dat bereiken?
Hoe gaan we met elkaar om als het moeilijk wordt?
Hoe blijven we leren en elkaar beter maken?
Wat vinden we belangrijk in hoe we zaken doen met de buitenwereld?
Vaak begint dit bij de oprichter. Haar dna is de blauwdruk, dus daar moet je beginnen. Hoe groter de organisatie, hoe belangrijker het is dat je werkprincipes gedeeld eigendom worden. Dat is niet altijd even praktisch, dus stel dan een diverse groep samen uit de organisatie die meedenkt.
Er is een kans dat je op vergelijkbare principes uitkomt als de bedrijven hierboven. Vertrouwen, verantwoordelijkheid, autonomie, ambitie, openheid, authenticiteit, eerlijke feedback, impact maken en kansen pakken. Dat is niet erg, maar het moet leven. De tekst moet een spiegel zijn van wat er al is. ‘People first’ en ‘We win together’ is leuk, tenzij je baas er alles aan doet om iedereen zo min mogelijk te betalen. Beeld en geluid moeten kloppen.
De eerste versie kan uit vijf woorden of tien zinnen bestaan, allemaal prima. Vraag om feedback van collega’s, verfijn je principes en leg ze af en toe weg. Het gezamenlijke proces is belangrijker dan een perfect eindresultaat.
Rolo’s werkprincipes
Als individu heb je ook werkprincipes. Hierover nadenken vergroot je kans op een werkplek die echt bij je past. Erover communiceren is zelfs een geweldige vorm van personal branding. Dit zijn mijn operating principles. Een mix van Engels en Nederlands door elkaar, vergeef me #workinprogress.
- 1
Leg de lat iets hoger. Je kunt veel meer dan je denkt. Je kunt nog veel harder, beter en sneller. Je ondermijnt jezelf door te laag te mikken.
- 2
Ga waar je geliefd bent. Je stijl, karakter en talent zijn niet overal op z’n plaats, dat is oké. Zoek plekken en mensen die op je zitten te wachten en vertrek op tijd. Weet dat je thuis onvervangbaar bent.
- 3
Nobody cares. Over honderd jaar zijn we allemaal dood. Niemand let op wat je doet en is vooral met zichzelf bezig. Neem jezelf vooral niet te serieus.
- 4
Nobody is coming. Wat doe je als niemand kijkt? Niemand komt je vertellen dat je aan het werk moet. Blijf gaan, zonder externe validatie. Haal het uit jezelf. Uit je hart, je interesses, je visie en ideeën.
- 5
Haal vaker je schouders op. Je gaat worden genaaid. Mensen liegen en bedriegen voor een paar tientjes. Zorg dat je zelf goed kunt slapen ‘s nachts. Blijf trouw aan jezelf en wees stoïcijns. Boeieeee.
- 6
Zoek zin-in-geving. Blijf de moeilijke vragen stellen. Waartoe, waarvoor, waarheen en waarom? Toegevoegde waarde leveren, impact maken en bijdragen aan een betere wereld is belangrijk om er zin in te hebben. Geef meer, kijk om naar de ander.
- 7
Enjoy the ride. Geniet van het uitzicht. Lach om de absurditeit. Je wordt niet gelukkiger van het bereiken van de bestemming. Zeker niet als dat oppervlakkige doelen zijn (geld, macht, status). Het zijn fata morgana’s. Het gebeurt nu, recht voor je neus.
#workhardplayhard
