Jan Meerman (INretail): waar is onze minister van Economische Zaken?

Op doordeweekse dagen verschijnt een speciale De Ondernemer-nieuwsbrief met het dan laatste nieuws over de coronamaatregelen en de effecten ervan. Deze nieuwsbrief wordt bovendien voorgelezen door een virtuele stem. Aanmelden kan hier: www.deondernemer.nl/nieuwsbrief.

Weer in lockdown. En het kabinet zegt dat ze niet precies weten wanneer ze weer kunnen versoepelen. Ik snap het wel, maar realiseren zij zich werkelijk niet dat je geen bedrijf kunt organiseren als er elke drie weken een nieuwe keuze wordt gemaakt? Ondernemers smachten naar duidelijkheid. In januari begint voor velen het inkoopseizoen. Wat moeten ze wel doen en wat niet? Ik sprak al ondernemers die zich afvragen of ze voor eind 2022 wel kerstspullen moeten inkopen.

Waar is onze minister?

Daarom ook mijn vraag: waar is onze minister van Economische Zaken? Minister Blok keurt alles goed wat de witte jassen zeggen. Daarvoor ben je geen minister van EZ. Tijdens het Kamerdebat van dinsdag waren twee discussies voor ons heel belangrijk: het zo snel mogelijk terugbrengen van winkelen op afspraak en de steunmaatregelen.

Click&collect slechts pleister op de wonde

Eerst winkelen op afspraak. Daar zou je als minister van EZ van moeten zeggen: goed idee, we gaan kijken hoe snel we dat weer kunnen invoeren. Het past prima binnen de maatregelen. Je komt gericht naar een winkel toe en na afloop ga je weer weg. Er ontstaat geen drukte, geen slenterend publiek. Je beperkt de besmettingsrisico’s en je geeft ondernemer veel meer handvatten dan click&collect, wat als een pleister op de wonde wordt gezien. Slechts tien procent van de klanten gebruikt dat.

Ik doe even anderhalve maand niets

En dan zegt de minister van EZ in de Kamer: dat gaan we niet doen. Het zou volgens hem mogelijk een eerste stap kunnen zijn als de besmettingen teruglopen en het risico van omikron weg is, maar dat gebeurt misschien pas over anderhalve maand. Eigenlijk zegt hij: ik doe even anderhalve maand niets. Ga het dan op z’n minst bekijken en bespreken met het OMT! Doe er iets mee. Als minister van EZ ben je toch voorstander van plannen die ervoor zorgen dat de economie een beetje blijft draaien? Dat doet hij dus nooit.

Volgens mij ben je daarvoor juist minister van EZ. Stel dat hij zijn best had gedaan bij het OMT en zij wijzen het af, dan had ik daarvoor meer begrip gehad. Maar als minister van EZ meteen zeggen dat gaan we niet doen, dat kan eigenlijk niet.

Geen reden steunpakketten aan te passen

Dan de steunmaatregelen. Daarvan zegt hij: wij denken dat die prima zijn en we zien geen reden om het te veranderen. Niet te geloven. Uiteindelijk heeft de Kamer afgedwongen dat de steun wordt aangepast. Wij hebben begin deze week onderzoek gedaan onder onze leden en daaruit blijkt dat 33 procent van die steunmaatregelen gebruik kan maken en de rest niet. Dat komt doordat de steun per kwartaal wordt bepaald. De eerste twee maanden van het laatste kwartaal waren goed, maar de laatste maand is een drama. En ondernemers lopen al op hun tandvlees, hebben al zoveel ingeteerd. MKB Nederland heeft berekend: van alle schade die ondernemers in de afgelopen 23 maanden hebben geleden, is maar 70 procent vergoed door steunpakketten. En in die pakketten zit geen euro voor de ondernemer zelf. En wat zegt onze minister van economische zaken? Er is geen reden om de steun aan te passen. Of: de uitvoering kan het niet aan. Daar kun je na 23 maanden pandemie echt niet meer mee aan komen zetten.

Problemen steeds voor dezelfde branches

Dat ‘niet kunnen uitvoeren’ is ook de reden dat de voorraadvergoeding niet kan worden teruggebracht. Wij hebben uitgerekend dat het twee miljard zou kosten. Dat is veel geld, maar er gaat ook 80 miljard naar de stikstof. En belangrijker nog: het zijn steeds dezelfde branches die met die voorraadproblemen te maken krijgen: retail met de kerst- en wintercollecties, horeca met volle koelkasten en evenementen die vooraf organiseren en plannen.

Kabinet heeft ic-capaciteit niet op orde

Waarom steun je ondernemers die hier al 23 maanden mee te maken hebben niet ruimhartig en verlaag je de drempels om ervoor in aanmerking te komen niet zoveel mogelijk? Wat er nu gebeurt is ook te wijten aan het kabinet. Omdat ze de ic-capaciteit niet op orde hebben, kunnen we niet aankijken wat Omikron doet, maar moesten we meteen die lockdown in. Te begrijpen dat je op deze manier tijd koopt, maar leg dan niet de rekening bij een deel van Nederland neer.

Praktijkervaring nieuwe minister EZK noodzakelijk

Binnenkort komen er op EZ twee ministers, eentje voor klimaat en eentje voor economie. De teneur in de politiek is al jarenlang dat je geen verstand van het ministerie hoeft te hebben om minister te zijn, maar dat bestrijd ik ten zeerste. Het helpt enorm als iemand praktijkervaring heeft, zeker voor ons.

Belang brancheorganisatie versterkt

Terugkijkend op dit bizarre jaar. De binding met ondernemers is nog nooit zo goed geweest. Er is ook nog nooit zoveel contact met ze geweest. Daardoor is het belang van een brancheorganisatie enorm versterkt. We konden het verschil maken met oplossingen. Maar frustrerend is dat we nu nog steeds in onzekerheid zitten. Dat wij, maar ook MKB Nederland en KHN geen duidelijkheid kunnen geven. Wat gebeurt er na 14 januari? Wij weten het niet en het kabinet geeft daarover geen helderheid.

Aan de slag! Nu!

Er zijn ondernemers die nu al roepen: dit gaat weer drie tot vijf maanden kosten. De vorige lockdown duurde uiteindelijk 19 weken. Ik wil ondernemers hoop geven voor de toekomst, want als we dat niet kunnen doen houden ondernemers het mentaal niet meer vol. En dat is een zeer verdrietige kerstgedachte. Dus minister van EZ: aan de slag! Nu!