Oproep Meerman (INretail) aan politiek: 'Laat je niet langer leiden door waan van de dag'

'Met ingang van 1 oktober stopt de overheidssteun voor ondernemers. Dat vind ik eigenlijk niet kunnen. Een groot deel van onze achterban draait weer, maar er zijn nog dingen op te lossen, zoals de enorme schuldenberg. Daarmee doel ik vooral op terugbetaling NOW, de opgelopen huurschuld en schulden bij de bank. Staatssecretaris Vijlbrief heeft gezegd dat hij met een idee komt. Het is 19 augustus, ik wil nu weten wat er gaat gebeuren.

Herstelfonds

Wij pleiten al heel lang voor een herstelfonds waaruit ondernemers door middel van een lening tegen een redelijke rente en met een aflossingstijd van vijf tot tien jaar hun schulden aan private partijen kunnen voldoen. De huurbaas wil ook een keer zijn geld hebben. Ik denk: geld kost op dit moment vrijwel niets bij de overheid. Waarom regelen we als kabinet gewoon niet dat er op 1 oktober een herstelfonds staat?

Langlopende lening

Het lijkt weer typisch politiek: Vijlbrief wil wel, maar de banken moeten er ook mee akkoord gaan, anders gaan zij er misbruik van maken. Ik snap zijn punt wel, maar nu wacht iedereen op elkaar en dat moeten we niet hebben. Een ondernemer moet weten dat hij zijn schulden kan voldoen via een langlopende lening, gegarandeerd door de overheid.

Economie doet het weer

We zijn nu anderhalf jaar verder. En Den Haag redeneren ze: de economie doet het weer goed, dus de steun hoeft niet meer en maatwerk kunnen we niet leveren. Ik vind dat twee heel discutabele uitspraken. Ik zal niet ontkennen dat de economie het weer goed doet, maar onderdelen van de economie doen het niet goed.

Ondernemers in de grote steden zitten bijvoorbeeld nog steeds op 70 tot 80 procent van de omzetten die ze zouden moeten hebben. En wat denk je van winkels op Schiphol waar omzetten nog steeds dramatisch zijn!

Geen maatwerk

Je kunt je na anderhalf jaar niet meer verschuilen achter het excuus dat je geen maatwerk kunt leveren. Ik hoorde dat er bij de MKB-noodlijn 8000 telefoontjes zijn binnengekomen van ondernemers die in de problemen zitten. Als ik minister ben, dan denk ik: ik kan dit overzien. Als het er 800.000 zijn is het anders, maar als 8000 ondernemers mentale steun nodig hebben, dat organiseer ik. Ik vind het verwijtbaar dat het kabinet nog steeds niet in staat is om oplossingen te bedenken waardoor je maatwerk kan leveren voor ondernemers die het nog echt nodig hebben.

Sturing nodig

Naast de nasleep van de coronacrisis zijn er twee onderwerpen waar ondernemers zich de komende tijd mee bezig moeten gaan houden: verandering van de arbeidsmarkt en maatregelen ten behoeve van het klimaat. Ook de politiek moet daarmee aan de slag en het is triest om te merken dat er totaal geen beweging is. Het land heeft sturing nodig en het gebakkelei over wie met wie wil regeren begint steeds meer te irriteren als jij als ondernemer ondertussen alles doet om je bedrijf overeind te houden. Het doet iets met het vertrouwen dat je toch al niet hebt in de politiek.

Waan van de dag

Het lijkt alsof ze zich in Den Haag nog steeds laten leiden door de waan van de dag. Dat het niet doordringt dat ze sturing moeten geven: hoe komen we goed uit corona, hoe helpen we ondernemers die echt nog geholpen moeten worden en hoe gaan we met de grote uitdagingen om? Het is triest om te constateren dat ze niets lijken te hebben geleerd van de afgelopen anderhalf jaar.

Beter voorbereiden

Onze lobby is daar nu volledig op gericht: stap uit die waan van de dag en kijk vooruit. Hoe kunnen we ons beter voorbereid op de volgende crisis? Dat geldt trouwens ook voor ondernemers. En wat wordt het beleid voor ondernemers op het gebied van de arbeidsmarkt en het klimaatakkoord? Ondernemers lopen enorm achter, bleek onlangs uit een onderzoek van vastgoeddienstverlener Colliers. De verduurzaming van winkels in Nederland komt nauwelijks van de grond. Energielabels ontbreken massaal en het energieverbruik is nog veel te hoog om de doelen uit het klimaatakkoord te behalen.

Overal zonnepanelen

Ik zou best op alle daken van winkels zonnepanelen willen hebben. Goed voor het milieu, ook goed voor de onderneming. Kijk om te beginnen eens naar de daken van grote woonwinkels en winkelcentra. Wat daar niet kan worden gewonnen! Ondernemers willen investeren, maar niet als er nog veel onduidelijk is over zaken als verzekeringen of wat te doen als er bij de aanleg asbest wordt gevonden.

Inkopen in verweggistan

Ik richt me overigens niet alleen op de politiek. Ook ondernemers moeten leren van de corona periode. Stel, er komt een nieuwe lockdown of een andere crisis, hoe kan ik me daar veel beter op voorbereiden dan anderhalf jaar geleden? Het businessmodel is daar een belangrijk onderdeel van. Acht maanden eerder een heel groot deel van je collectie in verweggistan inkopen en afhankelijk zijn van wat daar gebeurt, is niet meer haalbaar. Ook niet vanuit het oogpunt van duurzaamheid en het klimaat.

Alles kwam altijd van ver weg omdat de prijs leidend was. We moeten gaan nadenken over minder volume en meer kwaliteit. Dichterbij geproduceerd, zodat je sneller kan inspelen op wat er gebeurt. Daar kunnen techniek en digitalisering nu veel beter bij helpen dan 20 jaar geleden. En je hebt een webshop nodig. In het afgelopen jaar is duidelijk gebleken dat dit het winnende model is: een goede winkel en een goede online propositie. Omoda gaat naast de schoenen nu ook kleding verkopen.'

Vakmensen nodig

Tot slot nog iets over de arbeidsmarkt. Het is een structureel probleem voor de hele ondernemerswereld geworden. Ook in retail, we merken het steeds meer. Wekelijks krijgen we telefoontjes van ondernemers die niet meer aan mensen kunnen komen, met name vakmensen. Ik las ergens: als je een vmbo diploma hebt maar vakman bent, heb je een betere toekomst dan een HBO'er in de financiële wereld. We hebben vakmensen nodig; parketleggers, keukenmonteurs. Een beroep en de ambachtsschool waar je dat leert moeten weer sexy worden.

Dat geldt ook voor de baan van winkelpersoneel. We hebben een slecht imago, onze cao is niet de beste cao, maar we moeten echt nadenken hoe we het beroep van werken in een winkel weer op de verlanglijst krijgen. En hoe we kunnen zorgen dat in Nederland weer het imago ontstaat dat het heel goed is om met je handen te werken.