Is het risico van een No Deal Brexit weer terug?

Het leek eind vorig jaar als het ware een deuk voor de democratie in de Europese Unie. Het door EU-burgers rechtstreeks gekozen parlement had niet voldoende tijd om de bereikte Brexit deal goed te bestuderen en ratificeren en zou dat pas na afloop doen. Als een soort vijfde wiel aan de wagen leken de Europese volksvertegenwoordigers er achteraf ook nog even een plasje over te mogen doen.

Drie maanden verder ziet dat er ineens anders uit. Het parlement had al eerder uitstel gevraagd en wil pas op 30 april ratificeren. Of toch niet?

Verstoorde handel

We zien nu al, ondanks de voorlopige deal, verstoringen in de handel die flinke gevolgen hebben. Vergeleken met dezelfde periode vorig jaar is de export van rundvlees met 98 procent gedaald, die van zalm met 92 procent, kaas met 84 procent, chocola met 68 procent en whisky met 62 procent. Dat zal deels de pandemie zijn en deels de Brexit. Maar, die klachten van ondernemers over de exportbureaucratie zijn er toch echt pas sinds begin dit jaar. Het nieuwe papierwerk voor sommige Britse exportproducten beslaat letterlijk stapels.

Een Brits merk biologische worst is nu van Brits naar Deens varkensvlees overgestapt omdat hun productie in Duitsland plaatsvindt. Het is nu makkelijker om in Duitsland gemaakte worst met Deens vlees te verkopen in het Verenigd Koninkrijk dan Brits vlees naar Duitsland te exporteren en het als worst weer terug naar het VK te halen voor de verkoop.

En dan moeten de Britten van hun kant nog aan de importcontroles beginnen.

Verstoorde relaties

De Britse regering heeft de neiging om problemen niet bij de Brexit te leggen maar bij de EU. Als die nou maar wat flexibeler was en de eerder gemaakte afspraken ook naast zich neer zouden leggen dan hadden we deze problemen niet gehad.

Ondertussen heeft de Europese Commissie het VK voor de rechter gedaagd omdat het zich niet houdt aan de afspraken van het ’Northern Ireland Protocol‘ waarin de details over de grens door de Ierse Zee vastgelegd zijn.

Beschuldigingen over en weer over de levering van vaccins door AstraZeneca gooien nog eens extra olie op het vuur. De relatie tussen het VK en de buurlanden heeft een nieuw dieptepunt bereikt.

De verwachting was dat het als er nou maar een deal was, hoe dun ook, die een springplank zou kunnen vormen voor geleidelijk aan herstellen van de relatie. Helaas, het dal ligt kennelijk lager en de klim laat nog even op zich wachten.

Voorlopige deal of voorlopig geen deal?

En zo lijkt dat deukje in de democratie ineens eigenlijk wel van pas te komen. Ineens heeft het Europees Parlement een flinke troef in handen om de Britten onder druk te zetten. Zonder ratificatie van de deal valt de basis onder de huidige afspraken weg en worden problemen in het bedrijfsleven groter in plaats van kleiner.

Tot nu toe probeert de Britse regering de problemen die Britse ondernemers melden af te doen als kinderziekten. Als iedereen nou maar wat meer gewend raakt aan de nieuwe situatie en het extra papierwerk onder de knie krijgt komt het allemaal wel goed.

Dat is een verhaal dat ze niet eeuwig kunnen blijven volhouden. Volgende maand zullen we officiële cijfers krijgen over het eerste kwartaal en wordt de impact op het bedrijfsleven duidelijker. Bovendien, als de stormvloed van de pandemie geleidelijk aan afneemt worden de klippen van de Brexit vanzelf weer zichtbaar onder het terugtrekkende water.

Een hoop van de huidige problemen kunnen alleen maar worden opgelost met verdergaande afspraken. Extra onderhandelen dus.

Blufpoker

En zo zijn we eigenlijk een beetje terug bij af, spanningen lopen op, onzekerheid neemt toe en de gevolgen worden zichtbaarder. En dan wordt het voor beide kanten verleidelijk om de druk op te voeren met blufpoker.

De Britse regering houdt daar wel van, de grote vraag is of het Europees Parlement deze keer haar tanden wil laten zien. Ik voorzie dat ze die ratificatie datum nog wel eens gaan opschuiven. Misschien om te compenseren voor het deukje eind vorig jaar.