Om onze Europese klimaatdoelstellingen te halen, hebben we naar schatting 18 miljoen mensen met groene vaardigheden nodig. Het probleem wordt dus alleen maar groter, en voor Nederland is het extra nijpend, want wij hebben op dit moment het laagste percentage werkenden in de categorie ‘groene professional’ in heel Europa.
Lees ook: Hoe komen we nu echt af van wegwerpplastics? Spoiler: niet door de overheid
Groene vaardigheden
De energietransitie succesvol versnellen vereist een aanzienlijke hoeveelheid talent met gespecialiseerde vaardigheden en expertise, en het groeiend tekort aan gekwalificeerd personeel gaat de voortgang van duurzame initiatieven belemmeren. Simpel gezegd maken groene vaardigheden de inzet en het gebruik van groene technologieën mogelijk.
Hoewel sommige vaardigheden heel gespecialiseerd zijn, zoals elektrotechnisch ingenieurs, scheikundigen en kernfysici, is de overgrote meerderheid van de banen middelbaar geschoold. Het zijn installateurs van zonnepanelen en warmtepompen, elektriciens en windturbinetechnici die een cruciale rol spelen. De energietransitie kampt met een aanzienlijk personeelstekort, voornamelijk om drie belangrijke redenen:
• Snelle groei
De exponentiële groei van duurzame energieprojecten overtreft het beschikbare aanbod van gekwalificeerd personeel. Dit komt door de hoge vraag naar arbeidskrachten in deze sector.
• Technologische ontwikkelingen
Voortdurende innovaties en vooruitgang in duurzame technologieën vereisen voortdurende bijscholing en up-to-date kennis van werknemers. Het vinden en opleiden van personeel met relevante kwalificaties blijft een uitdaging.
• Concurrentie, vergrijzing en uitstroom
Bedrijven in de energietransitie concurreren om talent met andere sectoren. Dit wordt verergerd door de vergrijzing van de beroepsbevolking en de daaruit voortvloeiende uitstroom van ervaren werknemers. Het aantrekken en behouden van gekwalificeerd personeel wordt steeds moeilijker en dit probleem zal naar verwachting nog groter worden door demografische trends, zoals de dubbele vergrijzing, in de komende decennia.
Lees ook: Ga voor een economisch model op basis van natuurherstel
Deze start-ups maken het verschil
Om het personeelstekort in de energietransitie aan te pakken, is het essentieel te investeren in opleiding, training en talentontwikkeling. Gelukkig zijn er steeds meer startups die actief zijn in dit gebied en die oplossingen hiervoor bieden, zoals:
- Training- en recruitmentplatforms met een focus op energietransitie-skills. Goedkope of door bedrijven gefinancierde trainingsmogelijkheden met daaraan gekoppeld (gegarandeerde) werkgelegenheid zoals La Solive in Frankrijk.
- Gespecialiseerde job boards zoals greenjobs.nl. Dit bedrijf matcht vraag en aanbod van ‘groene’ vacatures en maakt de werkzoekende bewust van de carrièremogelijkheden en de positieve impact van het werk.
- Het gebruik van VR of AR kan specifieke en complexe training voor bijvoorbeeld windturbines efficiënter en veiliger maken zoals startup Kanda uit Denemarken heeft aangetoond.
- Het ontwikkelen en behouden van eigen installateurs en nieuwe zij-instromers bij installatiebedrijven is de focus van de Nederlandse startup Chapter.Works met als belangrijke doelstellingen de productiviteit verhogen en de kwaliteit en veiligheid van het werk verbeteren, om de sector als werkgever aantrekkelijker te maken.
Belangrijke taak voor de overheid
Naast dit soort mooie ondernemende initiatieven ligt er ook een belangrijke taak voor de overheid. Het is van groot belang dat wordt ingezet op zij-instroom en om- en bijscholing en op het vergroten van de arbeidsparticipatie. De overheid kan financiële ondersteuning bieden, zodat grotere groepen kunnen overwegen om de switch te maken naar deze impactvolle beroepen.
Een mooi voorbeeld van een publiek-privaat samenwerkingsverband is het project Plug in & Play dat inspeelt op het tekort aan installateurs en monteurs van laadpalen. Binnen dit project, waarin de samenwerking is gezocht met verschillende publieke en private organisaties, worden mensen met een mbo-, hbo- of wo- achtergrond praktijkgericht opgeleid en warm gemaakt voor een overstap naar de laadinfra-sector.
Tips zijn welkom!
Door het stimuleren van interesse in duurzame energie en het bieden van carrièremogelijkheden in de sector, kan het tekort aan personeel worden verminderd en kan de energietransitie succesvol worden voortgezet. Daar hebben we wel nog veel meer ambitieuze ondernemende activiteiten voor nodig.
Ben of ken jij iemand die dergelijke oplossingen biedt, laat het mij weten!
