Stoppen met je bedrijf zonder failliet te gaan? Dit zijn de mogelijkheden

Maar wat zijn de mogelijkheden als een verkoop van de onderneming niet mogelijk blijkt? Hoe kun je in dat geval toch stoppen met je bedrijf? Dat bespreekt advocaat Wesley Terhaerdt in deze expertblog.

Beëindigen bedrijf

Toenemende huur- en personeelskosten, krapte op de arbeidsmarkt, stijgende inkoopprijzen, een openstaande coronaschuld: het zijn allemaal uitdagende omstandigheden. Steeds meer ondernemers overwegen daardoor te stoppen met hun bedrijf. Een verkoop van de onderneming ligt in dat geval voor de hand, maar het kan zo zijn dat een verkoop niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld omdat er geen overnamekandidaten zijn of omdat jij als persoon onmisbaar bent voor de exploitatie van de onderneming. In dat geval zul je jouw bedrijf gecontroleerd moeten beëindigen.

Beëindigingswijzen

Het beëindigen van een bedrijf kan op verschillende manieren. Welke manier je dient te kiezen, is afhankelijk van de financiële positie van de onderneming en, meer in het bijzonder, de verhouding tussen de waarde van de bezittingen en de hoogte van de schulden. Hierbij zijn vier scenario’s mogelijk met ieder zijn eigen beëindigingswijze.

Scenario en beëindigingswijze

De bezittingen zijn gelijk aan of hoger dan de schulden: ontbinding, gevolgd door een vereffening

De bezittingen zijn lager dan de schulden: faillissement of liquidatieakkoord

Geen (te verwachten) bezittingen, maar nog wel schulden: turboliquidatie

Geen (te verwachten) bezittingen en ook geen schulden: turboliquidatie

Ontbinding met vereffening

Als de bezittingen van het bedrijf gelijk aan of hoger zijn dan de schulden, kun je jouw bedrijf beëindigen door middel van een ontbinding, gevolgd door een vereffening.

De ontbinding van een bedrijf vindt plaats door middel van een ontbindingsbesluit van de algemene vergadering van aandeelhouders. Hiervan dien je vervolgens opgave te doen in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Na de ontbinding dient het vermogen van de onderneming te worden vereffend. Dit houdt – kortgezegd – in dat je alle bezittingen van het bedrijf te gelde maakt om vervolgens alle schulden van het bedrijf te betalen. Aan deze beëindigingswijze stelt de wet nadere voorwaarden, zoals het opstellen van een plan van verdeling, het in acht nemen van bepaalde termijnen en het opstellen van een rekening en verantwoording. Ook is het van belang om – overigens net als bij de andere beëindigingswijzen – zorg te dragen voor een correcte afwikkeling van de dienstverbanden van eventuele personeelsleden.

Faillissement of liquidatieakkoord

Als jouw bedrijf nog wel bezittingen heeft, maar de totale schulden hoger zijn dan de waarde van deze bezittingen, dan ligt het in eerste instantie op jouw weg om het faillissement van de onderneming aan te vragen.

Een faillissement kun je echter voorkomen door met de schuldeisers van de onderneming overeenstemming te bereiken over een gedeeltelijke voldoening van hun vordering, waarbij het restant wordt kwijtgescholden. Dit wordt ook wel een “schuldeisersakkoord” of “liquidatieakkoord” genoemd. Uitgangspunt hierbij is dat het de schuldeisers vrij staat om met een dergelijke regeling akkoord te gaan, maar sinds de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) is het ook mogelijk om een akkoord dwingend aan jouw schuldeisers op te leggen.

In veel gevallen is het echter niet nodig om een akkoord dwingend op te laten leggen, mits de wettelijke rangorde in acht wordt genomen en de schuldeisers voldoende worden geïnformeerd. Het aanbieden van een liquidatieakkoord zorgt er namelijk voor dat schuldeisers in financiële zin doorgaans beter af zijn dan in geval van een faillissement van jouw bedrijf.

Turboliquidatie

Heeft de onderneming geen bezittingen, maar nog wel schulden? Of heeft een onderneming geen baten én geen schulden? Dan kan zij worden beëindigd door middel van een ontbinding zonder vereffening, oftewel een ‘turboliquidatie’. Bij een turboliquidatie houdt de onderneming direct op te bestaan zodra de aandeelhouder besluit met de onderneming te stoppen. In dat geval hoeft er geen wettelijke vereffening van het vermogen (een financiële afwikkeling) van de onderneming plaats te vinden.

Van belang hierbij is dat sinds 15 november 2023 nadere voorwaarden aan de turboliquidatie zijn gesteld (de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie). De belangrijkste is een verantwoordings- en bekendmakingsverplichting voor het bestuur. Deze verplichting houdt in dat het bestuur van de onderneming – binnen 14 dagen na de turboliquidatie – diverse (financiële) informatie en stukken openbaar dient te maken. Denk in dit verband bijvoorbeeld aan een staat van baten en lasten of een schriftelijke beschrijving van de reden dat er geen baten (meer) zijn. Op deze wijze legt de onderneming verantwoording af over de turboliquidatie en kunnen schuldeisers zich een beeld vormen van (de financiële situatie van) de onderneming.

Lees ook: Bedrijf beëindigen door middel van een turboliquidatie: dit is er veranderd

Bekijk hier de voorwaarden.