Liveblog persconferentie Rutte: we mogen weer, we kunnen weer (maar niet iedereen)

Kappers hebben in de drie lockdowns die Nederland tijdens de coronapandemie heeft gekend 900 miljoen euro schade geleden, heeft brancheorganisatie ANKO berekend. Daarvan hebben ze ongeveer een kwart, dus zo'n 225 miljoen euro, aan compensatie gekregen in de vorm van coronasteun. De rest hebben de kappers zelf op moeten brengen, is te lezen in dit artikel. ANKO-voorzitter Maurice Crusio (foto) wil actie van het kabinet.

Door de coronacrisis zijn reisorganisaties in de voorwaarden veel soepeler geworden bij het zonder kosten omboeken of annuleren van een vakantie. Volgens brancheorganisatie ANVR is dat de norm geworden en blijft dat ook zo. Mogelijk worden reizen daardoor wel duurder, zegt voorzitter Frank Oostdam van de ANVR. Ook melden reisorganisaties dat het aantal vakantieboekingen soms al groter is dan voor de coronapandemie. 

De reissector is een van de sectoren die het nog steeds heel zwaar hebben. ,,Het land is dan wel opengegaan, maar daar merken wij weinig van. Een deel van onze bedrijven is gewoon nog dicht." Lees hier het gesprek dat de ANVR-voorman had met Nu.nl.

Voor nachtclubs en andere nachthoreca zou het werken met 1G-beleid, waarbij alle bezoekers worden getest op corona, een uitkomst kunnen zijn. Maar dan moeten er wel een aantal zaken goed worden afgedicht. Verschillende nachtclubs geven aan alle mogelijkheden om open te kunnen toe te juichen.

Nachtbelang zegt dat er op een aantal vragen nog wel antwoord moet komen. Zo wil de belangenbehartiger van de nachtclubs af van het jojobeleid. Ook is het lastig onderscheid te maken tussen de verschillende soorten nachthoreca. Verder willen ze niet dat Nederland "het wiel opnieuw gaat uitvinden" terwijl in landen om ons heen zoals Denemarken en het Verenigd Koninkrijk de coronamaatregelen worden afgebouwd.

Horecabezoekers moeten nu een coronatoegangsbewijs laten zien op basis van 3G. Iedereen moet aantonen dat ze gevaccineerd, getest of genezen zijn van corona. Daarbij geldt nu een sluitingstijd van 22.00 uur en verplicht zitten. Voor veel nachtclubs zijn de beperkingen te ingrijpend. Ze kiezen er daarom voor niet open te gaan. Het kabinet gaf wel aan over 1G in gesprek te willen.

Het kabinet gaat in overleg met de nachthoreca om te kijken of deze gelegenheden geholpen zouden zijn met 1G-beleid. Dat heeft minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers woensdag toegezegd tijdens het coronadebat. PvdA-Kamerlid Attje Kuiken had gevraagd of de sector misschien weer zou kunnen heropenen als alle bezoekers zich laten testen voordat ze naar binnen gaan, al vindt ze de oplossing 'niet ideaal'.

In de Kamer wordt ook gesproken over de mogelijkheid om 2G in te voeren, waardoor mensen die niet gevaccineerd of hersteld zijn niet meer naar binnen zouden kunnen.

Duizenden werkgevers moeten de volledige steun terugbetalen die ze in het voorjaar van 2020 ontvingen om lonen door te kunnen betalen. Uitkeringsinstantie UWV stortte het geld als voorschot en wilde voor 10 januari een eindafrekening van werkgevers om te zien op hoeveel financiële hulp ze daadwerkelijk recht hebben. Naar nu blijkt hebben 5840 bedrijven dit niet gedaan, waardoor ze in totaal zo'n 160 miljoen euro terug moeten betalen.

De overheid zette na de invoering van de eerste lockdown wegens het coronavirus het eerste loket voor de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) op. Werkgevers kregen loonkosten tussen maart en eind mei vergoed als ze veel inkomsten misliepen door de pandemie. Naarmate de gederfde inkomsten opliepen kregen ze meer steun, dat als voorschot werd uitgekeerd. Maar voor de bepaling van de definitieve steun moesten werkgevers de exacte cijfers over het omzetverlies aanleveren, vaak met accountantsverklaring.

Het aantal faillissementen daalde in 2021 verder dankzij steunmaatregelen. Dat meldt de Kamer van Koophandel (KVK) op basis van nieuwe cijfers. Als reden voor die terugloop worden de steunmaatregelen vanuit de overheid gezien. 

,,We moeten wel ernstig rekening houden met een inhaalslag aan faillissementen in 2022", zegt honorair hoogleraar ondernemerschapsontwikkeling Josette Dijkhuizen aan Maastricht School of Management in een toelichting. ,,Uiteraard is dit afhankelijk van het verloop van de pandemie en de verdere economische ontwikkeling."

In alle sectoren samen gingen volgens KVK vorig jaar 1535 ondernemingen failliet, tegenover ruim 2600 in 2020. Er waren tegelijkertijd in 2021 6 procent meer starters dan een jaar eerder.

Het aantal Nederlanders dat dinsdag een tafeltje heeft gereserveerd in een restaurant is 'enorm' groot. Dat zeggen restaurantsites The Fork en Eet.nu. Het aantal boekingen is nog groter dan bij de heropening van de horeca vorig jaar mei. Dinsdag werd bekend dat restaurants hun deuren weer mogen openen na een periode van lockdownmaatregelen om coronabesmettingen te voorkomen.

The Fork zegt dat er een enorme piek zichtbaar was rond de coronapersconferentie van dinsdagavond waarin dat bekend werd gemaakt, tussen 18.00 uur en 20.00 uur. De meeste tafels worden geboekt in grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht maar ook in Breda is het druk. De populairste dagen zijn komende zaterdag en zondag. ,,Het aantal boekingen is 25 procent hoger dan met kerst in 2019, voor de pandemie", zegt een woordvoerster. Sommige restaurants hanteren al een wachtlijst.

,,Het is mega", zegt mede-eigenaar Jeroen Wubbe van reserveringssite Eet.nu over het aantal boekingen via zijn website. Hij spreekt van twee keer zoveel reserveringen als bij de vorige heropening van de horeca. ,,Ongetwijfeld zullen er heel veel restaurants vol zitten de komende dagen", aldus Wubbe. Volgens hem zijn veel zaken hun capaciteit nog aan het inschatten vanwege tekorten aan personeel.

Horecaondernemers hebben de afgelopen 22 maanden minstens vijf miljard euro aan eigen geld geïnvesteerd om hun bedrijven overeind te houden. Dat meldt Koninklijke Horeca Nederland (KHN) op basis van een inschatting. Tienduizenden ondernemers, ook in andere bedrijfstakken, hebben zich diep in de schulden moeten steken. Over extra overheidssteun voor hen is nog steeds geen duidelijkheid. Gesprekken tussen werkgeversorganisaties en het ministerie van Economische Zaken lopen nog.

Ondernemers werden gecompenseerd voor een deel van hun gemiste inkomsten, onder meer om werkgelegenheid te behouden. Dit kwam nooit in de buurt van 100 procent en is volgens KHN 'niet toereikend'. De branchevereniging wil dat er een transitiefonds en een investeringsfonds komen voor bedrijven die zich moeten aanpassen om te overleven of die investeringen nodig hebben om weer te kunnen opstarten. Daarnaast zijn er ook ondernemers die de keuze maken om te stoppen. KHN wil dat de overheid het mogelijk maakt dat zij verder kunnen zonder schulden.

Gezondheidsminister Ernst Kuipers is met zijn uitspraak over het terugdringen van het coronavirus met het 3G-beleid uitgegaan van "het meest optimistische scenario" over de huidige situatie dat in het rapport hierover te vinden is, zegt Niek Mouter, hoofdonderzoeker van de TU Delft. De uitspraak van de minister kreeg veel kritiek tijdens het Kamerdebat over de versoepelingen die dinsdagavond werden aangekondigd. 

Tijdens de persconferentie werd bekendgemaakt dat ondernemers in de horeca- en de evenementensector onder voorwaarden open mogen. Een van die voorwaarden is dat gevraagd wordt om een coronatoegangsbewijs, gebaseerd op 3G. Dat zou, aldus de minister, een reductie van het aantal besmettingen van 15 procent tot gevolg hebben. Dat is dus het meest gunstige scenario, als de pas in vrijwel alle situaties van het leven wordt ingevoerd en niet alleen voor de horeca. 

Diverse Kamerleden verwezen naar landen waar de pas al in de prullenmand is gegooid en riepen op daar ook voor Nederland aan te denken. Zo zouden ondernemers worden ontlast van de verplichting de pas te controleren en zo een helder perspectief krijgen op openen zonder de voorwaarde van het CTB. 

De vraag naar personeel in de horeca, zoals bartenders, koks, bediening en afwassers, neemt toe nu cafés en restaurants weer tot 22.00 uur open mogen gaan. Maar de grootste drukte bij die vraag wordt verwacht in het voorjaar als de terrassen weer openen en het toerisme op gang komt. Dat blijkt uit een rondgang langs verschillende uitzendbureaus voor horecapersoneel.

Teun ten Have van Horeca Uitzend Groep (HUG) ziet beweging in de vraag naar personeel, maar stelt dat er nog geen explosieve toename is. Volgens hem zijn veel horecaondernemers nog voorzichtig met het aannemen van extra mensen en proberen ze het voorlopig vooral met het bestaande personeelsbestand te doen. Als de festivals en andere evenementen weer op gang komen en de terrassen weer opengaan zal volgens hem de vraag heel sterk gaan toenemen. ,,Het zal dan een topjaar worden."

Ook bij Jeff & Jill Horecapersoneel zien ze een grotere vraag. ,,Jazeker, we merken dat er meer vraag is. Onze bestaande klanten weten ons te vinden. We hebben een breed aanbod", verklaart operationeel manager Marlito Castillo. Maar ook hij ziet nog wel enige voorzichtigheid bij horecaondernemers bij het inhuren van extra tijdelijke en ook vaste krachten. Castillo denkt eveneens dat in het voorjaar de behoefte aan extra handjes in de horeca sterk zal groeien.

Op de eerste dag dat er weer meer mag, is het in de ochtend nog niet meteen extreem druk bij de horeca in Zwolle. Veel restaurants hebben ook tijd nodig om volop te kunnen draaien, maar de blijdschap overheerst vooral bij de medewerkers én gasten. ,,Wat heb ik dit gemist zeg.”

Volgens Douwe Egberts-medewerker Roos van Balken weten woensdagochtend de nodige klanten de horecazaak te vinden. ,,Het loopt lekker door. Sommige mensen zijn hier met hun laptop gaan werken. We hopen dat mensen ons weer weten te vinden en het is fijn dat dit ook gebeurt. De afgelopen maanden konden we alleen bezorgen en afhaal doen. Dit is een stuk leuker. Ik ben de horeca ingegaan voor het klantencontact en dat je mensen daadwerkelijk ziet genieten," zegt ze in De Stentor.

In totaal zijn er nu via de zogeheten Banenafspraak 70.525 extra banen gerealiseerd door bedrijven en overheden. Om meer vacatures te kunnen vervullen en de arbeidsmarkt inclusiever te maken, vragen ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer wel om vaart te maken met eenvoudiger regelgeving en breder inzetbare voorzieningen.

Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: ,,Bij het begin van de coronacrisis wist niemand precies wat de gevolgen voor de arbeidsmarkt en de Banenafspraak zouden zijn. De verwachtingen waren somber. De resultaten hebben die sombere verwachtingen gelukkig weerlegd. Door op koers te blijven, ondanks de coronacrisis, laten werkgevers zien dat inclusie echt een ‘gewoon’ onderdeel van de arbeidsmarkt is geworden.''

Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: ,,Dit zijn hoopgevende signalen. Maar om de einddoelen van de Banenafspraak te behalen -met onder andere 100.000 banen in de marktsector- en om de arbeidsmarkt echt inclusiever te maken is meer nodig. Maak de regels eenvoudiger en eenduidiger en benader werkzoekenden en werkgevers op basis van vertrouwen.''

De sluitingstijd van 22.00 uur, de verplichte anderhalve meter binnen bioscopen en theaters, de nog onduidelijkheid over financiële compensatie; Boris van der Ham bekeek de persconferentie Rutte-Kuipers met meer dan gemengde gevoelens. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF) en de organisatie van vrije theaterproducenten heeft woensdag overleg met cultuur-staatssecretaris Uslu. Want met deze versoepelingen kunnen de ondernemers in zijn sector niet uit, zegt hij in onder meer dit artikel.

Beluister hieronder het gesprek met Van der Ham, direct na de persconferentie, in het radioprogramma 'Na Rutte en Kuipers':

In een open brief aan het kabinet roept Ondernemend Nederland op een herstelplan te maken voor ondernemers. De heropening van sectoren als de horeca zijn een goede stap vooruit, aldus ONL, maar de aangekondigde versoepelingen voor onder meer de evenementen- en cultuursector zijn ontoereikend. ,,Voor hen dreigt de schade onherstelbaar te worden. Het kabinet moet allereerst met alle sectoren in gesprek blijven over het heropeningsperspectief en aanvullend blijven praten over een toereikend steunpakket.''

Lees hier meer over de open brief van ONL.

Ondernemers krijgen twee weken langer de tijd om een aanvraag in te dienen voor een tegemoetkoming in hun vaste lasten (TVL). Het loket sluit nu op 21 februari om 17.00 uur, meldt het ministerie van Economische Zaken woensdagochtend.

De langere openstelling heeft te maken met de verruiming van de TVL-regeling. Aanvankelijk kwamen ondernemers er pas voor in aanmerking als zij in het vierde kwartaal minstens 30 procent van hun omzet kwijt waren door de coronamaatregelen. Dat is, met instemming van de Europese Commissie, verlaagd naar 20 procent.

Het kabinet maakte dinsdagavond bekend dat de horecazaken vanaf woensdag weer open mogen, nadat ze wekenlang dicht zijn geweest. Wel moeten de kroegen en restaurants uiterlijk om 22.00 uur de deuren sluiten. Toen vorige week al de eerste berichten naar buiten kwamen over de mogelijke heropening, stroomden de orders voor bier weer binnen. Vooral vanaf zondag loopt het storm, merkt Michèle Van Spilbeeck, horecadirecteur bij AB InBev. 

De websites van de grote bioscoopketens zijn woensdagochtend weer goed bereikbaar. Het is bij grote exploitanten als Pathé en Vue weer mogelijk om kaartjes te kopen zonder wachtrij. Dinsdagavond klaagden veel mensen op sociale media omdat de websites door een stormloop op kaartjes moeilijk of niet bereikbaar waren en dat er lange digitale wachtrijen waren. De wachttijden konden oplopen tot een uur. Mensen lieten weten dat er duizenden personen voor hen in de rij stonden.

De bioscoopkoepel stelde blij te zijn dat het publiek de weg naar de theaters weer lijkt te vinden na een lockdown van anderhalve maand. Het kabinet kondigde dinsdagavond aan dat bioscopen en filmzalen onder voorwaarden tot 22.00 uur open mogen. Zo is voor bezoekers vanaf 13 jaar een coronatoegangsbewijs verplicht en moet anderhalve meter afstand worden gehouden.

De coronapas moet je op dit moment niet in de prullenmand gooien, dat zei zorgminister Ernst Kuipers dinsdagavond tijdens de persconferentie. Het kabinet wil de maatschappij zoveel mogelijk openzetten, en tegelijkertijd de pandemie nog onder de duim houden. Daarbij is het coronatoegangsbewijs volgens Kuipers nodig, of dat nu in de vorm van 1G, 2G of 3G is.

De uitbreiding van het 3G-beleid (waarbij je moet aantonen dat je gevaccineerd tegen, genezen van of getest op corona bent voor toegang) naar bijvoorbeeld de werkvloer leidt vaak tot verhitte discussies in samenleving en de politiek. De invoering van 2G (alleen toegang als je recent geprikt of genezen bent) stuit al helemaal op weerstand. In de Tweede Kamer willen sommige partijen 1G-beleid invoeren (iedereen laten testen voor toegang, onafhankelijk van vaccinatiestatus).

Op de discussie of 3G vaker gevraagd moet worden en of 2G al dan niet moet worden ingevoerd, wil Kuipers niet vooruitlopen. Er ligt een aantal wetsvoorstellen om dit te regelen, waar de Kamer zich over zal buigen. 

Het Veiligheidsberaad vindt de versoepelingen van de coronaregels die dinsdagavond zijn meegedeeld "een mooie stap in de richting van volledige heropening". De 25 burgemeesters van het beraad zijn blij dat het kabinet heeft geluisterd naar "de brede roep om versoepelingen", zegt beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen. Het Veiligheidsberaad heeft vorige week veel druk uitgeoefend op de verantwoordelijke ministers om het zover te krijgen.

Het kabinet heeft geluisterd naar het advies van de burgemeesters om één eindtijd voor alle sectoren aan te houden. Verschillende eindtijden voor de horeca en de cultuur- en evenementensector zou moeilijk te handhaven zijn. 

Bruls waarschuwt dat de versoepelingen geen gratis ticket zijn. ,,Deze forse stap brengt risico's met zich mee op veel meer besmettingen en weer grote druk op de zorg. Iedereen moet zich dus goed aan de regels houden. Coronatoegangsbewijzen controleren, alle bezoekers laten zitten, voldoende afstand. Dat zijn beperkingen voor de ondernemers, maar daar moeten ze creatief mee omgaan nu ze zo hebben aangedrongen op heropening."

'Het is voor vele tienduizenden ondernemers én hun medewerkers een zegen dat ze weer aan de slag kunnen, zij het nog met randvoorwaarden', aldus VNO-NCW en MKB-Nederland na de persconferentie van Rutte en Kuipers dinsdagavond. Het is volgens de ondernemersorganisaties is dit 'een mooie opmaat naar de volledige opening van de samenleving, waar heel Nederland zo naar snakt'. De organisaties zijn blij dat het kabinet dit keer, naast het OMT-advies, ook duidelijk andere signalen uit de samenleving heeft laten meewegen.

VNO-NCW en MKB-Nederland zijn positief over de verdere verruiming van de quarantaineregels, die bij de huidige besmettingscijfers tot grote problemen begonnen te leiden bij veel ondernemingen. Zo zijn werkende ouders er vanaf morgen al mee geholpen dat kinderen tot en met 12 jaar niet meer in quarantaine hoeven als ze geen klachten hebben en zich testen. Hierdoor hoeven niet langer hele schoolklassen naar huis.

Daarnaast wordt het vanaf morgen ook mogelijk voor mensen die niet op hun werk kunnen worden gemist, en die geen klachten hebben, gewoon aan het werk te gaan. Vorige week was al geregeld dat mensen met een booster of die net hersteld zijn van COVID ook gewoon kunnen komen werken als ze geen klachten hebben.

Het gaat nu niet om het nachtleven te openen. Dat zei premier Mark Rutte dinsdagavond op de persconferentie. ,,We moeten die grens leggen." Nachtclubs en discotheken zijn al maanden dicht. Vorige zomer leidde de opening van het nachtleven, mede omdat mensen met een enkele Janssenprik naar binnen mochten, tot de inmiddels roemruchte 'dansen-met-Janssen-piek'. Wanneer het nachtleven weer open gaat, kon hij niet beloven. 

Unmute Us, een samenwerkingsverband van de evenementen- en festivalsector, zei zich "geschoffeerd" te voelen dat de nachthoreca buiten de boot valt bij de versoepelingen. De organisatie wil binnen twee weken een plan hoe de nachthoreca, net zoals evenementen, op korte termijn weer volledig kan openen op volledige capaciteit. Als dat plan er niet komt, volgen er volgens Unmute Us acties.

Branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN) is tevreden met de versoepelingen die het kabinet heeft aangekondigd. De horeca mag onder voorwaarden weer open tot 22.00 uur. Mensen moeten wel een coronatoegangsbewijs laten zien. KHN hoopt wel dat het kabinet niet drie weken wacht met verder versoepelen als de situatie in positieve zin verandert. ,,We hopen dat er snel een versoepeling komt voor onze collega's in het nachtleven", zegt voorzitter Robèr Willemsen van KHN. 

Willemsen kan nog niet zeggen of personeelsgebrek een beperkende factor zal zijn voor de horeca. Er was al een tijd een tekort aan mensen in de sector. ,,Maar we gaan nog niet volledig open dus er zal ook nog geen volledige bezetting nodig zijn. Het zal iedere dag passen en meten worden", aldus Willemsen.

De horeca mag na vanavond weer open. Ruim een maand zat het slot op lunchrooms, restaurants en cafés. Nu kunnen er - eindelijk - weer gasten worden ontvangen. De grote vraag die rijst: is de horeca er eigenlijk wel klaar voor? Zeker! Al houden ze rekening met levering-problemen bij groothandels en kan mogelijk niet alles gemaakt worden van wat op de kaart staat. 

De versoepeling van de coronamaatregelen is goed gevallen bij INretail, meldt de brancheorganisatie. 'Winkels kunnen weer hun normale openingstijden hanteren en moeten ook uiterlijk 22.00 uur sluiten.' Wat INretail betreft is dit een goede volgende stap terug naar een normale situatie, waarbij winkels open kunnen zonder beperkingen.

Wel is volgens INretail een eerlijke compensatie nodig 'voor de financiële consequenties van dit overheidsbeleid'. Daarvoor zegt INretail een voorstel te hebben gedaan. 'Uit een actuele peiling van INretail onder 850 retailers blijkt dat de meeste ondernemers geen steun krijgen op basis van de geldende criteria. Maar 13 procent komt in het vierde kwartaal van 2021 in aanmerking voor TVL en maar 19 procent voor NOW. Dit terwijl 82 procent van de ondernemers in de lockdown-periode een omzetverlies leed van 20% procent of hoger.'

Bij Paradiso in Amsterdam zijn de aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen bepaald niet met gejuich ontvangen, meldt het AD. Het poppodium spreekt van "schijnversoepelingen" en stelt dat de hele popsector er feitelijk niets mee kan. 

,,Eerst denk je: we kunnen weer wat. Maar dan zie je de details en dat het zeker tot 9 maart gaat duren en denk je: dit slaat echt helemaal nergens op", zegt Jurry Oortwijn, Hoofd Marketing & Publiciteit van de Amsterdamse poptempel.

ONL voor Ondernemers vindt de heropening van sectoren als de horeca een goede stap vooruit. Tegelijkertijd hoopt ONL dat alle branches snel volledig open kunnen, zonder beperkingen, stelt de ondernemersorganisatie in een eerste reactie. Volgens ONL zijn de aangekondigde versoepelingen voor de evenementen- en cultuursector ontoereikend. 

'Door de strenge voorwaarden die aan de heropening worden verbonden kunnen deze ondernemers nét niet. Voor hen dreigt de schade onherstelbaar te worden. Het kabinet moet met alle sectoren in gesprek blijven over het heropeningsperspectief en aanvullend blijven praten over een toereikend steunpakket.' Daarnaast stipt ONL aan dat voor sectoren die weinig tot geen last meer hebben van de coronamaatregelen, het van belang is dat er nagedacht wordt over een herstelbeleid. 

Er gelden nu nog voorwaarden aan de heropening van sectoren. Daar moet iedereen zich wat ONL betreft ook aan houden. Biesheuvel: ,,Liever nu drie weken lang goed handhaven en streng controleren, dan straks weer in een lockdown terechtkomen."

• Cultuur, horeca, evenementen kunnen weer (horeca en cultuur wel om 22.00 uur dicht).
• De coronapas (CTB) is op veel plekken verplicht.
• Mondkapjes op meer plekken.
• Nachthoreca blijft dicht.

Alle versoepelingen die woensdag ingaan vind je in dit overzicht.

Vanaf woensdag 26 januari komt er een einde aan de harde lockdown. Horeca en cultuur gaan weer open tot 22.00 uur. Net als dierentuin, musea, casino en pretparken. Sportcompetities worden hervat en publiek bij profsport mag weer. Buiten en binnen geldt overal 1,5 meter afstand. Binnen draagt iedereen een mondkapje. Een zitplaats is verplicht. Voor de horeca, cultuur is een coronatoegangsbewijs (CTB) verplicht voor iedereen boven de 13 jaar. De versoepelingen gelden voor zes weken. 

Het kabinet zoekt met de versoepeling van de coronamaatregelen "bewust de grenzen van het mogelijke op", aldus premier Mark Rutte. Dit doet het kabinet omdat "achter alle begrijpelijke noodkreten en acties zulke grote problemen en spanningen zitten".

Over drie weken is een tussentijds weegmoment, aldus Rutte.

Festivalorganisatoren en de nachthoreca voelen zich "geschoffeerd" nu zij "voor de zoveelste keer" volledig buiten de boot dreigen te vallen bij komende coronaversoepelingen. Unmute Us, een samenwerkingsverband van de evenementen- en festivalsector, stelt dat de gelekte versoepelingen betekenen dat de evenementen- en nachthorecabranche als enige volledig op slot blijven.

Volgens Unmute Us hebben de zogeheten Fieldlab-events aangetoond dat evenementen veilig georganiseerd kunnen worden. ,,Vorig jaar hebben we na onze landelijke en drukbezochte protesten laten zien dat het mogelijk is om strak georganiseerd, veilig en verantwoord grote groepen mensen op de been te kunnen brengen. De tijd van wederom rustig blijven afwachten tot we ooit eens aan de beurt zijn is voorbij. Onze branche moet open", zegt initiatiefnemer Jasper Goossen. De club eist van het kabinet binnen twee weken een plan waarin duidelijk wordt dat alle evenementen en nachthoreca op korte termijn weer open kunnen op volledige capaciteit. Blijft dat uit, dan zijn ze van plan "grootschalige acties" te organiseren.

Het gros van de niet-essentiële winkels komt niet in aanmerking voor enige vorm van coronasteun tijdens de afgelopen lockdown. Een peiling van branchevereniging INretail onder 850 ondernemers leert dat "slechts" 13 procent in aanmerking komt voor de TVL-steun voor vaste lasten. Op loonsteun voor personeel via de NOW-regeling heeft maar een op de vijf ondernemers recht.

De afgelopen lockdown in december en januari was verdeeld over twee kwartalen. Maar de steunmaatregelen vanuit de overheid worden per kwartaal berekend. Daarmee valt de berekening voor ondernemers ongunstig uit en hebben de meeste bedrijven dus geen recht op compensatie, ook al hebben ze hun winkels voor een periode van vier weken moeten sluiten. De kosten daarvoor zijn dus voor de ondernemers zelf. Volgens INretail hebben zeker acht op de tien ondernemers in de lockdownperiode wel minstens 20 procent aan omzet verloren. Dat omzetverlies gaat buiten hun schuld om, maar ze moeten dus wel voor de kosten opdraaien.

Los daarvan zijn ondernemers gedurende de coronacrisis ook nog niet gecompenseerd voor hun eigen inkomensverlies. Daarover wordt door lobbygroepen en het kabinet wel gesproken, maar veel ondernemers hebben in afwachting van enige vorm van compensatie ingeteerd op hun reserves, of hebben hun pensioenpot aangeboord. Dit gaat om miljarden euro's.

De gevolgen van de coronamaatregelen worden voor evenementen steeds dramatischer. Volgens de Vereniging Van EvenementenMakers (VVEM) kampt de hele sector met teruglopende bezoekersaantallen, tot wel 91 procent ten op zichte van de tijd vóór de pandemie. Ook zijn er in een kleine twee jaar tijd ruim 7200 grotere en zeer veel kleinere evenementen geschrapt.

De VVEM stelt dat de herstellende economie zelfs volledig aan de evenementensector voorbijgaat en pleit daarom voor duidelijkheid van het kabinet. De brancheorganisatie vindt de besluitvorming per drie weken voor de sector niet werkbaar en wil vanavond perspectief zien.  

Aansluitend op de persconferentie vanavond is via deze website, YouTube en New Business Radio 'Na Rutte en Kuipers' te zien en/of te beluisteren. Ondernemers, brancheorganisaties en politiek komen daarin samen met hun eerste reacties op de persconferentie. Een van de gasten is Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag en voorzitter van de VNG, Vereniging Nederlandse Gemeenten.

In de live uitzending zijn verder te gast onder meer Anna-Maria Giannattasio van PUUR Events, KHN-voorzitter Robèr Willemsen, Leendert-Jan Visser (MKB-Nederland), Julien Zaal (Avocado Show), Jolanda Jansen (Ahoy), Boris van der Ham (NVBF/bioscopen en theaters), Riemer Rijpkema (CLC-Vecta/zakelijke events), consumentenpsycholoog Patrick Wessels en Tweede Kamer-lid Thierry Aartsen (VVD).

De burgemeesters in het Veiligheidsberaad adviseren het kabinet om bij het versoepelen van de coronamaatregelen voor alle sectoren dezelfde sluitingstijd aan te houden. ,,Hanteer één tijdstip, dat maakt het duidelijk en makkelijker communiceren", stelt voorzitter Hubert Bruls, de burgemeester van Nijmegen. Bij wisselende eindtijden krijg je volgens hem altijd discussie.

In het OMT-advies staat dat horeca en andere sectoren om 20.00 uur dicht moeten. De burgemeesters vinden dit advies te star. ,,Het mag ruimer dan dat", zegt Bruls. Hoe laat zij willen dat de horeca, bioscopen of culturele sector moeten sluiten, vertelt hij niet.

Dinsdag besluit het kabinet namelijk over de versoepelingen. ,,Dan wegen wij alle adviezen tegen elkaar af en kijken wij hoeveel ruimte we kunnen geven", zei minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid maandagavond in Utrecht. De besmettingscijfers stijgen hard. ,,De druk op de ziekenhuizen is niet weg."

,,Ondanks dat deze ‘versoepelingen’ doen lijken alsof de evenementensector weer open mag, is dit niet het geval", stelt Ritty van Straalen, ceo van ID&T , over de uitgelekte coronamaatregelen. In dit artikel zegt hij onder meer: ,,Na herhaalde oproepen aan het kabinet om met een volwaardig en realistisch - lange termijn - plan te komen, zijn wij diep teleurgesteld in de uitgelekte maatregelen".

Dat horecazaken binnenkort weer tot 22.00 uur open mogen is goed nieuws, vindt de sector. ,,Dit is precies waar we de afgelopen dagen voor gestreden hebben", aldus voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). ,,We zijn blij dat het nieuwe kabinet voortvarend doorgaat met versoepelen." De afgelopen periode werd het verzet vanuit de horecasector tegen de lockdown steeds groter. Dat uitte zich anderhalve week geleden in een protestdag van de sector waarbij cafés en restaurants veelal met goedkeuring van burgemeesters de deuren openden. 

Of de cafés en restaurants woensdag al direct weer open kunnen, weet Willemsen nog niet. ,,Dat hopen we wel, maar voor de details moeten we nog even afwachten." Voor bijvoorbeeld clubs en discotheken lossen de aankomende versoepelingen nog niets op, beseft hij. ,,Voor die groep is nog perspectief nodig." 

Voor ondernemers die nog getroffen worden door de maatregelen, blijft KHN zich inzetten voor extra steun. ,,Daar heeft de minister ook al wat over gezegd onlangs", weet Willemsen. KHN geeft aan dat veel ondernemers door de NOW- en TVL-steun wel geholpen zijn, maar de afgelopen twee jaar zelf nauwelijks salaris hebben gehad. Vaak zijn zij door alle eigen spaarpotjes heen.

Het lijkt erop dat het kabinet het land van het slot wil halen. De horeca en cultuursector kunnen weer open, maar zij moeten dan wel om 22.00 uur ‘s avonds de deuren sluiten. Ook binnen- én buitenevenementen kunnen weer met publiek doorgaan, al komt er wel een maximum aan het aantal bezoekers, zo meldt het AD.

Dit weekend zouden de deskundigen van het OMT het kabinet hebben geadviseerd alles in de samenleving - inclusief horeca en de cultuursector - open zou kunnen tot 20.00 uur ‘s avonds. Wel is daarbij gewaarschuwd dat deze opening gepaard gaat met ‘veel en zware voorwaarden’. Bij binnenevenementen is namelijk een coronatoegangspas nodig, moet iedereen een vaste plaats innemen en is het aantal bezoekers maximaal 1250. Bij buitenevenementen, denk ook aan doorstroomlocaties als dierentuinen, pretparken en beurzen, gaat het om één derde van de capaciteit én toegang met de coronapas.

De eindtijd van 22.00 uur is nog wel een punt dat het kabinet wil voorleggen aan het burgemeestersberaad. Zo is er ook nog nagedacht over variabele sluitingstijden. Dan zou worden afgesproken dat er na 20.00 uur niemand meer naar binnen kan bij bioscoop of restaurant, maar dat de eindtijd op 22.00 uur zou komen te staan. Het kabinet denkt echter dat dit praktisch moeilijker wordt. Handhaven zou dan lastiger zijn. Daarom is nu, met potlood, de eindtijd van 22.00 uur aangehouden.

Bij de adviezen van het Outbreak Management Team (OMT) om het coronavirus tegen te gaan ontbreekt te vaak een voldoende wetenschappelijke onderbouwing, zegt Armand Girbes, hoogleraar intensivecaregeneeskunde. ,,Ik verwacht een wetenschappelijke onderbouwing waarom de horeca om 20.00 uur dicht moet en niet bijvoorbeeld om 23.00 uur. Dan wil ik geen borrelpraat horen dat mensen dronken worden tussen 20.00 uur en 23.00 uur en zich dan niet houden aan de maatregelen." 

Volgens Girbes, die ook klinisch farmacoloog is en hoofd van de ic bij het VUmc, beginnen politiek en wetenschap "wel erg veel door elkaar heen te lopen". Hij zegt in dit artikel "wel tien" redenen te kunnen geven waarom 20.00 uur dichtgaan juist meer besmettingen geeft.

Inmiddels steunen 257 burgemeesters de noodkreet aan het kabinet om het coronabeleid fundamenteel te herzien. Ze sluiten zich aan bij het opiniestuk dat burgemeesters Femke Halsema van Amsterdam en Paul Depla van Breda vorige week mede namens zo'n dertig collega's publiceerden in de Volkskrant, laat een woordvoerder van Halsema weten.

Ze schreven onder meer dat de ad-hocmaatregelen van de overheid een te grote wissel trekken op het uithoudingsvermogen en op het vertrouwen in het bestuur. Ze noemden het ,,feitelijk onmogelijk maar ook rechtsstatelijk onwenselijk om met repressie burgers dwingend te overtuigen van de juistheid van maatregelen". Het leidt volgens de burgemeesters tot uitputting van de handhavers en een repressieve overheid die tegenover zijn eigen burgers komt te staan.

De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad komen maandagavond in Utrecht weer samen om versoepelingen van het coronabeleid te bespreken. Afgelopen week was er al een extra vergadering om de druk op het kabinet over heropening van de horeca-, evenementen- en cultuursector te verhogen. De burgemeesters wilden dat het kabinet daar vrijdag al meer over zou zeggen, maar de ministers besloten nieuwe adviezen van het OMT en het RIVM af te wachten.

Aan de orde komt maandagavond onder meer welke strenge voorwaarden gaan gelden als de samenleving weer nagenoeg helemaal open gaat. Het Veiligheidsberaad heeft vrijdag gewaarschuwd dat de coronasituatie steeds moeilijker wordt voor handhavers. Mensen houden zich er niet meer aan en de regels zijn steeds moeilijker uit te leggen, aldus het beraad. Ook de situatie in buurlanden verhoogt de druk in Nederland, omdat daar met een coronatoegangsbewijs veel meer is toegestaan. Het is nog niet bekend of er ministers zullen aanschuiven bij de vergadering in Utrecht.

De economische activiteit in het eurogebied groeit momenteel in het laagste tempo in bijna een jaar, nu de omikronvariant van het coronavirus flink om zich heen grijpt. Vooral dienstverlenende bedrijven, zoals winkels, restaurants, cafés en vervoerders, hebben last van de aangescherpte beperkingen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, merkt de Britse marktonderzoeker IHS Markit. Wel lijken de leveringsproblemen, waarmee veel industriebedrijven al maanden kampen, iets afgenomen. 

Ondanks het opgelopen ziekteverzuim bij veel bedrijven lijken veel fabrieken erin geslaagd hun productie te verhogen. Daarbij hebben ze er waarschijnlijk van geprofiteerd dat het weer enigszins de goede kant op lijkt te gaan met de situatie in de leveringsketen. Afgelopen tijd kampte de industrie nog met grote vertragingen van leveringen en tekorten aan onderdelen.

Bij velen is de opluchting groot: kappers mogen weer knippen. Weg met de uitgroei, weg met de coronakrullen. Maar veel kappers is het lachen intussen wel vergaan. Hun beroepsgroep had amper wat aan de coronasteun. ,,Schandelijk dat groep ondernemers in de kou wordt gezet." Lees hier hoe het kan dat veel gezonde kappersbedrijven plotseling kwetsbare en wankele ondernemingen zijn geworden.

In het Catshuis is om 9:30 uur het overleg begonnen over verdere versoepeling van de coronamaatregelen. Een deel van het kabinet en deskundigen onder wie RIVM-directeur Jaap van Dissel, praten daar over heropening van de horeca en de cultuur- en evenementensector. Ook wordt gekeken of er weer publiek bij sportwedstrijden mag zijn.

Het OMT heeft volgens ingewijden geadviseerd de samenleving nagenoeg helemaal van het slot te halen, maar tot niet later dan 20.00 uur 's avonds en alleen onder strenge voorwaarden. Zo zou op veel plaatsen het coronatoegangsbewijs moeten worden getoond en een limiet moeten gelden op het aantal bezoekers. Vooral de eindtijd van 20.00 uur zal naar verwachting nog veel discussie opleveren in het kabinet. Ondernemers in met name de cultuursector klagen al op voorhand dat zij er onder die voorwaarden weinig mee opschieten om weer open te mogen. Hoever durven de ministers te gaan?

Vertegenwoordigers van de GGD/GHOR hebben de afgelopen dagen een duidelijk signaal aan OMT en politiek laten horen om naar een endemische fase over te gaan. Engeland zet deze stap donderdag. 'Tot die tijd is wetenschappelijk niet uit te leggen, ook niet door het OMT, waarom bijvoorbeeld horeca om 20.00 uur zou moeten sluiten en niet om 22.00 uur', stellen zij.

Dinsdag neemt het kabinet een definitief besluit en geven Rutte en zorgminister Ernst Kuipers weer een persconferentie.

Vertegenwoordigers van de GGD/GHOR hebben de afgelopen dagen een duidelijk signaal aan OMT en politiek laten horen om naar een endemische fase over te gaan. Engeland zet deze stap donderdag. 'Tot die tijd is wetenschappelijk niet uit te leggen, ook niet door het OMT, waarom bijvoorbeeld horeca om 20.00 uur zou moeten sluiten en niet om 22.00 uur', is te lezen in dit artikel.