Cor Molenaar over miljardenpakket: 'Compensatie sigaar uit eigen doos, energie moet nutsvoorziening worden'

Na een marathonvergadering van veertien uur kwam het kabinet overeen het miniumumloon met 10 procent te verhogen en de energiekosten te 'drukken'. Ook de eerste belastingschijf wordt verlaagd voor inkomens tot 70.000 euro. ,,Het zijn maatregelen uit de oude doos, terwijl we te maken hebben met een unieke situatie,” verwoordt Cor Molenaar zijn teleurstelling.

'Zwakkeren en het mkb moeten heel snel geholpen worden'

De econoom en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit doelt daarbij met name op de compensatie op de energiekosten, die volgens hem een sigaar uit eigen doos zijn.

,,We weten natuurlijk de omvang van de compensatie nog niet. Maar de overheid is de grootste verdiener in deze crisis. In het eerste kwartaal kwam al 7,7 miljoen (+10 procent) binnen aan extra belasting (BTW en toeslagen). Ik zit te wachten op de cijfers over het tweede kwartaal, maar dat zal in dezelfde orde van grootte zijn, want de prijzen zijn weer gestegen. Dat kun je natuurlijk prima teruggeven aan de burger.” Volgens Cor Molenaar moet dat met gezwinde spoed, want minima kunnen de boodschappen niet meer betalen en het mkb staat op omvallen. ,,De zwakkeren en het mkb moeten heel snel geholpen worden," aldus Molenaar.

Internationale positie bedrijfsleven in gevaar

Wat Cor Molenaar tegen de borst stuit is de rol die Nederland zelf heeft gespeeld bij de stijgende energiekosten. ,,De prijzen van gas en elektriciteit zijn in EU-verband aan elkaar gekoppeld. Zuidelijke landen zijn fel tegen die koppeling, omdat daar relatief weinig gas wordt verbruikt. Maar Nederland heeft de ontkoppeling altijd tegengehouden, waardoor de prijzen nu blijven stijgen."

De koppeling van de prijs van elektriciteit aan de gasprijs komt doordat in EU-verband is afgesproken dat de elektriciteitsprijs wordt bepaald door de duurste vorm van opwekken van elektriciteit en dat is op dit moment met gas. Zo kan het voorkomen dat 90 procent van de elektriciteit goedkoop en duurzaam wordt opgewekt, maar de overige 10 procent duur. Dan wordt de factuur toch bepaald door die 10 procent. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, hintte erop dat die koppeling zou worden losgelaten. ,,Dit zijn geen echte prijzen. Dit zijn speculatieve sprongen. We moeten een duidelijk signaal afgeven aan de markt: tot hier en niet verder," schreef ze op twitter. Pas nu Duitsland in EU-verband overstag is gegaan, gaat Nederland mee, verwacht Molenaar.

De maatregelen die het kabinet voor 2023 in petto heeft, zijn conventionele maatregelen voor een unieke crisis. Molenaar pleit voor een complete herziening van de energiemarkt.

,,We kunnen wel stellen dat het idee van marktwerking in de energiesector heeft gefaald. We moeten energie in mijn optiek zien als een nutsvoorziening, waarbij de overheid een grote rol speelt en de prijs bepaald. Dat is ook goed voor het bedrijfsleven, met name het mkb, want dat zucht onder die stijgende energiekosten.” Volgens de econoom gaat dat ten koste van de winstgevendheid en, gezien het gegeven dat Nederland vooral een exportland is, vooral de internationale concurrentiepositie.