Druk op ondernemers door openstaande rekeningen: ‘3 ton schuld is kiezen tussen loon of incasso’

De kale droge cijfers in het rapport van Exact liegen er niet om: 90 procent van de mkb’ers krijgt te maken met te late betalingen. Gemiddeld blijft 14 procent van de facturen langer openstaan dan afgesproken en bij 2,4 procent komt het geld helemaal niet meer binnen. 1 op de 5 ondernemers verliest hierdoor jaarlijks meer dan 20.000 euro omzet. Daar kun je als kleine ondernemer zomaar op kapseizen.

Lees ook: Meer dan 30.000 bedrijven staan op omvallen door coronaschulden: ‘Faillissement is te voorkomen’

Volgens Michiel Hordijk, directeur van het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (IMK), is dit probleem wijdverbreid én hardnekkig. ,,We zien bij ondernemers dat ze vaak moeite hebben om achter openstaande bedragen aan te gaan. Daardoor loopt het uit de hand: ze zijn dan te laat om nog de volledige facturen te innen.”

Soms komen bedrijven daardoor zelf ook in de problemen. ,,Je ziet het in de horeca, als ze business-to-business-klanten hebben”, aldus Hordijk. ,,Je ziet het in de zakelijke dienstverlening, maar ook in de maakindustrie, in de technische industrie. En dan vooral juist bij de kleinere ondernemers.”

Deze groep is vaak te voorzichtig en grijpt niet op tijd in, merkt Hordijk.„ Omdat het om een opdrachtgever gaat die belangrijk is voor ze, wat de omzet betreft, durven ze niet te snel of te scherp te reageren op een openstaande post.” En dan begint vaak meteen de ellende. „Het geld dat je al die tijd hebt gerekend, gaat als het openstaat er zelfs toe leiden dat je misschien moeite hebt om je eigen salarissen uit te betalen.”

Lees ook: Juiste verdienmodel in dure tijden? ‘Je redt het niet met prijsverhoging alleen’

Hij noemt een concreet voorbeeld: ,,Ik had onlangs nog contact met een aannemersbedrijf. Dat bedrijf heeft 300.000 euro aan debiteuren openstaan, maar moet nu zelf kijken hoe ze in de komende dagen de salarissen gaan uitbetalen.”

Volgens Hordijk ligt het niet alleen aan de klant: ,,Het is een samenspel tussen de klant en de ondernemer. Om dit toch meer bespreekbaar te maken en minder angst te hebben om achter je geld aan te gaan. Het mag wat gezonder, laat ik het zo zeggen.”

Wat volgens hem vaak vergeten wordt: ,,Je bent krediet aan het verlenen aan een collega of aan een andere instelling. Want dat is eigenlijk wat je aan het doen bent. Daar word je zelf helemaal niks beter van.”

Verslechtering kredietwaardigheid handelsverkeer

Evofenedex, brancheorganisatie voor logistiek en transport, ziet dat het beeld rond betalingsrisico’s in het (internationale) handelsverkeer wisselend is. „In ons jaarlijks onderzoek Trends in Export stellen we ook vragen over betalingscondities. Ruim de helft van de respondenten vindt dat over 2024 de kredietwaardigheid van hun klanten gelijk is gebleven, maar 18 procent ziet juist een verslechtering, tegen maar 5 procent een verbetering. Dit beeld was de afgelopen vijf jaar al te zien. Desondanks blijft de bereidheid om langere betalingstermijnen toe te staan zo’n beetje gelijk.”

Volgens de brancheorganisatie is er genoeg wat bedrijven zelf kunnen doen. ,,Voor betalingsrisico’s zijn er zat mogelijkheden om die af te dekken. Vooruitbetaling is het meest populair, 82 procent van de respondenten in ons onderzoek kiest hiervoor. Ook kredietverzekeringen (50 procent) en letters of credit (32 procent) worden veel gebruikt. Het aanhouden van een financiële buffer vergroot het incasseringsvermogen en helpt schommelingen opvangen.”

Evofenedex helpt zijn leden met advies en trainingen om hun bedrijf veerkrachtiger te maken. „Diversificatie van afzetmarkten en toeleveringsketens geven je bedrijf flexibiliteit, maar net zo belangrijk zijn aspecten als het op tijd aan zien komen van problemen en het wendbaar inrichten van je bedrijf. Extra voorraad aanhouden geeft natuurlijk ook een buffer.”

Lees ook: Van elke 100 euro blijft slechts 7,60 euro over: mkb ziet winst amper groeien

Retail en groothandel

Niet elke sector heeft evenveel last van openstaande rekeningen. Bij INretail herkennen ze het beeld uit het rapport bijvoorbeeld niet. „Onze klanten zijn vooral consumenten, en die rekenen gewoon direct af: aan de kassa of via iDeal, creditcard of achteraf betalen”, laat een woordvoerder weten. „In dat soort betalingen zit nauwelijks vertraging.”

Alleen bij retailers die hun eigen merk aan andere bedrijven verkopen, dus B2B, kunnen er soms risico’s ontstaan. Maar volgens INretail lijkt dat niet vaak voor te komen. Ook in het rapport zelf blijkt dat er in de retail en groothandel gemiddeld het snelst wordt betaald.

Lees ook: De ene ondernemer krijgt coronaschuld kwijtgescholden, de ander niet: is er willekeur?