Soms hebben ze wel door dat er iets niet klopt. Eethuis 5 Sterren in Hengelo kreeg vorige week een bestelling ter waarde van 252 euro. Op naam van een vrouw werd online de order geplaatst van twintig keer ‘pide kip sjasliek’, met knoflooksaus en normale salade (sla, tomaat, ui). Daar trapten ze niet in.
Bestelling plus belediging
De mensen in de zaak - die niet met naam in de media willen - vertellen dat ze bij zo’n opvallend grote aanvraag van steeds dezelfde maaltijd eerst het nummer bellen van de persoon die volgens de bestelling komt ophalen. Tijdens dat telefoontje bij deze bestelling bleek dat er sprake was van een nepbestelling. De ‘besteller’ wist van niets. In de ruimte voor extra opmerkingen stond ook nog eens ‘domme turk’. Dat was ook niet normaal.
Lees ook: Hoe neprecensies online een steeds groter probleem worden: ‘Systemen zijn zo lek als een mandje’
Horecagelegenheden die maaltijden bezorgen en laten afhalen én de gelegenheid bieden om contant af te rekenen, hebben herhaaldelijk last van nepbestellingen. Alle denkbare varianten komen voor: van niet afhalen, laten bezorgen op een bedrijfsterrein waar niemand komt tot bestellingen bij diverse pizzeria’s op één adres. Het is voor de grap, om een ander te pesten of te treiteren.
Schade voor ondernemers
Koninklijke Horeca Nederland kent het verschijnsel maar kan niet zeggen hoe vaak het landelijk aan de orde is. Ze vindt het hoe dan ook verwerpelijk, vertelt een woordvoerder: „Dit is natuurlijk wel ongewenst. De schade voor horecaondernemers kan variëren van verspilde producten tot verloren tijd en inkomsten.”
Eethuis 5 Sterren heeft drie tot vier keer per maand last van dit probleem. Een medewerker vertelt dat het alle horeca treft die bezorgt en af laat halen. De frequentie houdt gelijke tred met het aantal bestellingen: in een drukke periode als de kerstvakantie wordt er meer besteld, en zijn er dus ook meer valse bij. Het is vooral irritant en teleurstellend omdat er voor niets eten wordt klaargemaakt.
Lees ook: Deze ondernemers helpen je om fraude door deepfakes te herkennen
In het begin maakten ze er nog melding van bij de politie, maar nu niet meer. „De politie doet er geen onderzoek naar. Ze verzamelt wel alle meldingen voor het geval er op een gegeven moment iemand vanwege iets anders tegen de lamp loopt die er dan aan gekoppeld kan worden.” Eethuis 5 Sterren heeft er nooit iets aan gehad.
20 procent betaalt nog cash
De zaak zou de optie van contant betalen bij afhalen of bezorgen kunnen weghalen uit het onlinebestelsysteem, maar doet dat bewust niet. „Zo’n 80 procent van de bestellingen wordt digitaal betaald, maar er zijn nog steeds mensen die cash willen betalen, en wij willen hen die vrijheid niet afpakken.” Eethuis 5 Sterren neemt de schade op de koop toe.
Iedere bestelling controleren voordat de kip in de oven gaat is volgens het bedrijf niet te doen. Daar is simpelweg de tijd niet voor omdat al het werk tijdens een korte piek aan het begin van de avond gebeurt. „Het speelt vooral op de meest drukke momenten”, zeggen ze.
Voor verslaafden
De nepbestelling die wel klaar zijn gemaakt eten ze zelf op, of geven ze weg. Aan de overkant is een plek waar verslaafden worden opgevangen. Die zijn blij met een gratis maaltijd. Weggooien is de laatste optie, want met voedsel doe je dat liever niet.
Het telefoonnummer op de megabestelling van twintig ‘pide kip sjasliek’ komt uit bij een man en niet bij de vrouw die wordt genoemd als degene bij wie het eten moet worden bezorgd. De man vertelt dat de naam van de vrouw die van zijn overleden moeder is. De man laat met screenshots zien dat hij voortdurend wordt getreiterd met nepbestellingen op zijn naam en met zijn telefoonnummer.
(Het verhaal gaat verder onder de foto).
Kapsalon kipdöner frikadel
De bestellingen komen volgens hem van mensen die hij kent uit Telegramgroepen en die fake-accounts gebruiken. Daar hebben ze ruzie met elkaar en halen ze ‘zieke grappen’ uit. De man laat orders zien bij pizzeria’s in Twente. Maar de nepbestellingen gebeuren niet alleen bij zaken in de regio, maar ook daarbuiten, in Amsterdam en Hilversum bijvoorbeeld.
Snackbar De Admiraal in Hilversum bevestigt de niet opgehaalde bestelling van een kapsalon kipdöner frikadel op naam van ene Goldstein. Toen er niemand kwam opdagen, belden ze het 06-nummer en kwamen ze uit bij de Hengeloër. „We hebben het toen zelf maar opgegeten”, vertelt een medewerker. Ook deze gelegenheid heeft er een paar keer per maand mee te maken.
Hausse in Hilversum
Vorig jaar was er korte tijd een hausse aan nepbestellingen in Hilversum. NH Nieuws meldde toen dat restaurants er soms wel tien per dag hadden. Die golf is weggeëbd. Wat scheelde was de optie ‘contant betalen’ uitzetten voor bestellingen via Thuisbezorgd.nl. Ook nemen sommige restaurants enkel nog telefonische bestellingen van bekenden aan.
Ook Eethuis 5 Sterren in Hengelo heeft een digitale administratie die bijhoudt of iemand een bestaande of een nieuwe klant is. Zo kunnen medewerkers wat nauwkeuriger kijken naar bestellingen van nieuwe, onbekende klanten. Het restaurant is nooit zelf op zoek gegaan naar iemand die een fakebestelling heeft geplaatst.
Accounts blokkeren
Thuisbezorgd.nl wil maar sumier op vragen ingaan en waarschuwt voor kopieergedrag als gevolg van publiciteit. Het bedrijf stelt dat het dit ‘in de praktijk gelukkig niet vaak ziet’. „We proberen altijd te verifiëren hoe de valse bestellingen hebben kunnen gebeuren en we kunnen accounts ook blokkeren.”
Verder wil het bedrijf ‘geen details’ prijsgeven. Thuisbezorgd.nl stapt in ieder geval niet naar de politie. „Nee, de klant of partner die hier slachtoffer van is moet zelf aangifte doen. Maar mocht de politie vervolgens onze medewerking nodig hebben dan werken we hier uiteraard aan mee”, aldus een woordvoerster.
15 bestellingen
Het bedrijf bevestigt onlangs een account te hebben geblokkeerd dat werd gebruikt om bij verschillende restaurants vijftien bestellingen te plaatsen bij de genoemde man uit Hengelo.
Politie Twente kan weinig zeggen over het aantal meldingen van nepbestellingen. „Hierover hebben wij helaas geen specifieke cijfers.” Koninklijke Horeca Nederland vindt dat gedupeerde ondernemers hoe dan ook naar de politie moeten gaan. „Het is goed om er altijd melding van te maken bij de politie. Dan wordt het voor de politie mogelijk makkelijker om inzicht te krijgen in de omvang van het probleem en om onderzoek te doen. Zij kunnen ook adviseren over preventieve maatregelen en bijstand verlenen in gevallen van aanhoudende overlast”, aldus de belangenorganisatie.
